وثیقه در قراردادهای بانکی
یکی از روشهای بانکها به منظور حصول اطمینان از بازپرداخت وام و رعایت شرایط تسهیلات، دریافت وثیق از وامگیرنده است. از جمله این وثیقهها میتوان به تنظیم قرارداد رهنی و اخذ اسناد تجاری اشاره کرد. وثیقه ممکن از سوی وام گیرنده یا حتی شخص ثالث ارائه شود. در مطلب «وثیقه در قراردادهای بانکی»، نحوه استفاده بانکها از سند رهنی را مورد بررسی قرار میدهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید تا شرایط و ضوابط قانونی أخذ وثیقه در قراردادهای بانکی را کنار یکدیگر مورد مطالعه قرار دهیم.
دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری »»» 88403987- 021
انواع وثایق در قراردادهای بانکی
انواع مختلف وثایق بانکی میتواند شامل موارد سهگانه زیر باشد:
الف- اموال منقول مثل ضمانتنامههای بانکی، سپرده افراد نزد بانک، اوراق مشارکت، اوراق سهام مورد پذیرش سازمان بورس و اوراق بهادار
ب- اموال غیرمنقول شامل املاک مسکونی، واحدهای اداری و تجاری
ج- اسناد تجاری
رهن در قراردادهای بانکی
گاهی اوقات در خرید و فروش املاک، مال موضوع قرارداد به عنوان وثیقه طلب در نظر گرفته میشود. البته ممکن است ارائه وثیقه از سوی شخص وام گیرنده یا حتی ثالث باشد.
وثیقه ملک مورد رهن به صورت مشترک با سایر بانکها
توثیق مازاد بر ارزش ملک در رهن چند بانک، بعد از سنجش، بررسی و ارزیابی مجدد از سوی بانک بانک ممکن است؛ البته به شرطی که موافقت بانکی که در ابتدا ملک را در رهن گرفته، أخذ و جلب گردد. همچنین چنانچه بازپرداخت هر یک از وامهای دریافتی از سوی وام گیرنده، نزد هر یک از این بانکها به تعویق افتد کلیه بدهیهای مربوط به هر دو وام که یک سند برای آنها به عنوان وثیقه سپرده شده است، تبدیل به دین حال میشود و به صورت یکجا اجراییه صادر میگردد. موافقت با وثیقه قرار دادن مجدد مال مورد رهنی که ارزش آن مازاد بر ارزش تسهیلات دریافتی است، به سود بانکهای دیگر، مشروط بر حفظ کلیه حقوق بانکی است که ابتدا ملک در رهن آن بوده و معوق نبودن تسهیلات دریافتی نخستین است.
اتمام مسئولیت و خاتمه تعهدات مندرج در قرارداد رهنی
یکی از روشهای خاتمه قرارداد، انجام تعهد موجود بر ذمه متعهد است. بنابراین در قراردادهای دریافت تسهیلات در بانکها با تسویه تعهدات وام گیرنده و نیز با توجه به ماهیت عقد رهن که عقدی تبعی از قرارداد اصلی (یعنی قرارداد دریافت وام) است، با پرداخت تمام اقساط وام و خاتمه قرارداد اولیه، تعهدات مربوط به عقد رهن نیز پایان یافته و مال مورد وثیقه آزاد میشود. در این حالت بانک موظف به فک رهن از مال مرهونه است و با خاتمه تعهدات وام گیرنده، مسئولیت و تعهدات مطابق قرارداد خاتمه مییابد.
✔ بیشتر بخوانید : وکیل دادگستری برای مطالبه وجه
اجتناب بانک از فک رهن پس از تسویه وام
چنانچه پس از تسویه اقساط وام، بانک و اداره حقوقی آن برای فک رهن با وامگیرنده همکاری نکنند یا از آزاد ساختن وثیقه استنکاف ورزند، وامگیرنده باید جهت پیگیری مسئله به دادگاهی که ملک مورد رهن در آنجا واقع شده است، مراجعه نماید. اما توجه داشته باشید که معاملات مربوط به املاک در رهن بانک باید با دقت تمام و آگاهی انجام پذیرد؛ زیرا فروشنده ممکن است یک ملک را از طریق قولنامه به چندین نفر، انتقال دهد. بنابراین لازم است این معاملات زیر نظر شخصی عالم به مسائل حقوقی و با به کارگیری علم و تجربه وی انجام گیرد تا دچار مشکلات و دردسرهای ناشی از مسائل حقوقی نشوید.
تمدید مدت وثیقه در قراردادهای بانکی
گاهی اوقات قراردادهای بانکی مربوط به دریافت تسهیلات به هر دلیلی تمدید شده یا با درخواست مهلت برای بازپرداخت آنها مطابق مقررات قانونی موافقت میشود. بنابراین ضروری به نظر میرسد که سند رهنی تمدید شده یا یک سند رهنی متمم تنظیم و به آن الحاق شود. در این حالت، بانک موظف است پیشنویس سند رهنی را به دفتر اسناد رسمی که سند رهنی ملک قبلی در آن تنظیم شده، تقدیم و اعلام دارد که در خصوص تنظیم و صدور سند متمم رهنی اقدام نماید.
همچنین تمدید مدت قراردادهای رهنی در زمان تجدید تسهیلات یا پرداخت تسهیلات جدید، باید با تنظیم یک اقرارنامه در دفتر اسناد رسمی و لااقل تا سررسید وام اعطایی جدید تمدید شود. در صورتی که مال مرهونه متعلق به ثالث باشد، اقرارنامه باید توسط مالک نیز امضا گردد.
چنانچه مال مورد وثیقه به شخص دیگری منتقل شده باشد، در صورت تمدید قرارداد رهن بانک، خریدار دو راه حل دارد:
1- میتواند در تاریخ سررسید، تقاضای الزام به تنظیم سند رسمی و نیز الزام به فک رهن را به طرفیت خریدار و بانک مطرح کند؛
2- تحت شرایطی میتواند معامله مزبور را فسخ نماید.
جهت مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری با شمارههای روبهرو تماس حاصل فرمایید: 09124970000 – 02188403166
راه های ارتباطی جهت مشاوره
راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:
اینستاگرام: vakilsite@
تلگرام: vakil | @vekalat@
ابطال سند در رهن بانک
الف- در صورتی که أخذ سند رهنی پیش از انعقاد قرارداد اعطای تسهیلات بانکی انجام پذیرد و اصلاً دینی ایجاد نشود، فرد میتواند تقاضای ابطال قرارداد رهنی را نماید.
ب- همچنین در صورت تجدید قرارداد تسهیلات بانکی، برای وام اعطایی جدید نیز سند رهنی متمم تنظیم میشود. در غیر این صورت، تخلف بانکی محسوب میشود و میتوان ابطال سند رهنی را درخواست کرد.
وضعیت فروش ملک مرهونه پیش از تسویه وام
یک سؤال پرتکرار از سوی اغلب مردم این است آیا خرید و فروش مال در رهن بانک، قبل از تسویه وام اعطایی ممکن است؟ در پاسخ باید بگوییم
1- در قدم اول، خریدار باید درخواست فک رهن را کند؛ زیرا تا پیش از آزادسازی ملک از رهن بانک، سند به اسم خریدار جدید انتقال نمییابد. بنابراین، معامله ملک در رهن بانک معمولاً به صورت وکالتی و با قولنامه انجام میشود.
2- در این قرارداد، شخص فروشنده به خریدار وکالت میدهد تا هر زمان که اقساط وام تمام شد، خریدار بتواند ملک را به نام خود انتقال دهد. ضمناً این معامله باید با رضایت و اطلاع بانک صورت گیرد؛ زیرا منافع او نیز درگیر است.
3- در صورتی که از زمان فروش قولنامهای مال مرهونه تا ختم تسویه وام اعطایی، فروشنده فوت کند، وکالتنامه مربوطه منحل میشود. در این صورت، خریدار باید به ورثه فروشنده مراجعه کند و چنانچه وراث از حضور در دفترخانه اجتناب کنند، میتواند از طریق مراجع قضایی برای الزام ورثه اقدام کند.
✔ بیشتر بخوانید : رهن کامل ملک توسط وکیل ملکی
اخذ وجه التزام در قرارداد رهنی
اگر وام گیرنده برخلاف تعهدات خویش نسبت به بازپرداخت وام اقدام نکند، بانک این اختیار را دارد که از طریق صدور اجراییه، طلب خود را از دفترخانه تنظیم کننده سند وصول کند. اگر بدهکار ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اجراییه، بدهی خود را پرداخت نکند، اداره ثبت پس از ارزیابی تمام مال و قطعیت آن حداکثر ظرف دو ماه پس از قطعیت آن، با برگزاری مزایده نسبت به وصول مطالبات بانک اقدام میکند.
نحوه آزاد کردن سند ملک در رهن بانک بدون نیاز به تسویه تسهیلات
خرید و فروش ملک در رهن بانک امکانپذیر نیست مگر پس از اتمام بازپرداخت اقساط تسهیلات یا اعلام موافقت بانک. واضح است از آنجایی که این عمل با منافع بانک معارض و مخالف است، مسلماً به فروش این ملک رضایت نمیدهد.
همچنین اگر امکان تسویه کامل تسهیلات برای فرد وجود نداشته باشد، میتوانند به تعویض وثیقه اقدام نموده و ملک را از رهن خارج نماید. تعویض وثیقه به دو روش امکانپذیر است:
روش اول: خریدار، سند دیگری را معرفی نماید. البته مشروط بر این که ملک مزبور، پس از دریافت تسهیلات به خریدار منتقل شدِ باشد.
روش دوم: خود شخص متقاضی فک رهن سند دیگری نداشته فلذا سند شخص دیگری را به عنوان جایگزین معرفی میکند. این تعویض به صورت موقت و برای مدت 6 ماه تا 1 سال قابل قبول است. در این مدت، متقاضی فک رهن باید ملک جدیدی را به عنوان وثیقه به بانک معرفی نماید.
درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “وثیقه در قراردادهای بانکی” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ وکیل دادگستری و تشریح عقد رهن
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****
سلام وقت بخیر
من تسهیلاتی از موسسه ثامن(سپه کنونی) دریافت کردم و پس از پرداخت ۳ قسط الباقی معوق گردید. درسال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ کلیه اقساط را باسود و جرایم که بالغ بر ۳۳ درصد میشد پرداخت کردم و مبلغ ۵۵میلیون تومان هم بابت هزینهای پیگیری واریز کردم. حال که رفتم بانک برای فک رهن ملک به من میگن ما اجراییه گرفتیم و نمیتونیم ملکو عودت بدیم. میخواستم ببینم این کار بانک قانونی هست؟
سلام. بهتر است برای این کار وکیل گرفته و علیه بانک مزبور طرح دعوی نمایید.