انواع وکالت, وکالتنامه حقوقی و قضایی
تخصصی شدن امور باعث شده است که افراد، کارهای خود را به صورت کلی یا جزئی به اشخاص دیگری بسپارند که اصطلاحا گفته می‌شود، شخصی به دیگری وکالت داده است. در واقع برای سپردن بخشی از امور یا تمامی آن به شخص دیگر، می‌توان از عقد وکالت استفاده کرد و در این راستا کسی که وکالت را به‌عهده گرفته است، می‌تواند وکیل دادگستری یا شخص عادی باشد که در این مقاله قصد داریم این عقد را به‌طور کامل توضیح داده و شرایط و انواع آن را بررسی نماییم.
موسسه حقوقی آسایش گستران »»» 88403987- 021
وکالت چیست؟
در معنای ساده، وکالت به معنای سپردن و تفویض کار به دیگری‌ست.
در معنای حقوقی نیز وکالت یک نوع عقد است که بر اساس آن، شخصی، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید.
وکالت دهنده را موکل و کسی که وکالت به او اعطا می شود را وكيل می گویند. با انعقاد عقد وکالت مانند سایر عقود، طرفین در برابر یکدیگر دارای حقوق و مسئولیت می‌شوند و تعهداتی را در برابر یکدیگر دارند.
مورد وکالت، همان موضوعی‌ست که مورد توافق طرفین قرار گرفته و وکیل باید آن را انجام دهد.
شرایط عقدوکالت
در عقد وکالت، وکیل جانشین موکل می‌شود و کاری که باید توسط موکل انجام می‌شده است،
به عهده وکیل قرار می‌گیرد و با انجام کار توسط وکیل، انگار خود موکل آن کار را انجام داده است.
ضمن اینکه طرفین عقد وکالت باید آن را قبول کنند. یعنی یک نفر نمی‌تواند، دیگری را بدون رضایت او، وکیل خود نماید.
وکالت بلاعزل
وکالت، از جمله معاملاتی‌ست که هر یک از طرفین، هر زمان که بخواهد، می‌تواند آن را به‌صورت یک جانبه فسخ نماید مگر اینکه به‌عنوان شرط ضمن عقدی آمده باشند که نتوان آن را یک جانبه فسخ کرد.
برای مثال اگر در عقد ازدواج، زن به مرد وکالت در خرید خانه را بدهد،
هیچ‌یک از طرفین نمی‌توانند آن را یک جانبه به هم بزنند. در این وضعیت، وکالت بلاعزل صورت گرفته است.
در حالی که اگر در شرایط عادی، زن و مرد عقد وکالت فروش خانه را منعقد کنند،
هر یک از آن‌ها می‌توانند، بدون رضایت طرف مقابل آن را فسخ کنند.
در مواردی که می‌خواهید، اختیار فسخ قرارداد وکالت را از دست ندهید، نباید وکالت بلاعزل به وکیل بدهید.
انواع وکالت
همان‌طور که بیان شد، ممکن است، وکیل قسمتی از کار را به عهده بگیرد یا به‌طور کلی انجام کار به وی واگذار شود که از این نظر می‌توان عقد وکالت را به انواع مطلق یا مقید تقسیم کرد.
وکالت مطلق: در صورتی که عقد وکالت به‌طور کلی به وکیل واگذار شود، اصطلاحا گفته می‌شود، عقد به صورت مطلق است.
وکالت مقید: اگر موکل انجام بخشی از امور را با موضوع مقید به وکیل بسپارد، عقد به صورت خاص و مقید در نظر گرفته می‌شود و وکیل مجاز است فقط در محدوده همین موضوع فعالیت نماید.
از سوی دیگر می‌توان نوع دیگری از وکالت را از نظر قضایی و اداری یا غیرقضایی در نظر گرفت.
با این توضیح که در صورتی که پدری از فرزند خود بخواهد بخشی از امور اداری خود راانجام دهد،
لازم نیست فرزند وی حتما وکیل دادگستری باشد. (جز در مواردی که وکیل دادگستری بودن، شرط انجام کار است).
وکالت غیرقضایی: در صورتی که شخصی، بخش یا تمام امور اداری خود را برای پیگیری به دیگری بسپارد،
وکالت وی از نوع اداری خواهد بود که به صورت رسمی در دفاتر اسناد رسمی به ثبت می‌رسد.
قضایی: برای انجام اموری که وکیل دادگستری، دانش و تخصص کافی برای انجام آن را دارد، وی را به دادگاه معرفی می‌نماید.
وکالت نامه
وکالت نامه همان سندی‌ست که توافقات طرفین در آن درج می‌شود و موضوع انجام کار و اختیارات وکیل در آن مشخص می‌گردد. ضمن اینکه برای رسمیت وکالتنامه، باید توسط طرفین در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شود.
نکته‌ای که باید در رابطه با انواع وکالت نامه به آن توجه داشته باشید،
این است که وکیل، صرفا در موارد مندرج در وکالتنامه می‌تواند عمل کند در غیر این صورت در برابر موکل مسئول است.
به‌علاوه مدت عقد باید در وکالتنامه ذکر شود، در این بین تفاوتی ندارد که وکالت از نوع بلاعزل باشد یا خیر.
اختیار وکیل و موکل
وکیل با توجه به مواردی که در قرارداد ذکر شده است، نسبت به موکل مسئولیت و به همان میزان اختیار عمل دارد اما موکل نیز با تنظیم قرارداد وکالت، حقوق و اختیارات خود را از دست نمی‌دهد.
به این صورت که در همان کاری که به وکیل وکالت داده است، می‌تواند شخصا اقدام کند ولی اگر عملی را انجام داد باید آن را به وکیل اطلاع دهد.
در این صورت اگر وکیل اقدام به انجام مورد وکالت پس از اقدام موکل نماید،
عمل او باطل است چرا که قرارداد وکالت از بین رفته است.
برای مثال اگر موکل، وکالت فروش مالی را به وکیل دادِ باشد،
در طول مدت قرارداد، خود موکل مال را بفروشد و این نکته را به وکیل اطلاع دهد .
اما در عین حال وکیل نیز مال را از طرف خود به فروش برساند،
در این حالت مرتکب فروش مال غیر شدِ و این اقدام او باطل است.
دفتر وکالت
مراکز ارائه خدمات حقوقی، عموما دفاتر وکالت‌ها هستند که وکیل در امور مختلف،
امور حقوقی شما را بر عهده می‌گیرد که می‌تواند در قالب مشاوره یا انجام امور مربوط به وکالت مانند پیگیری پرونده‌های حقوقی و کیفری انجام شود.
دفاتر وکالت باید توسط وکیل پایه یک که دارای پروانه وکالت رسمی‌است تاسیس شود
و امکان فعالیت یک یا چند وکیل در یک دفتر وجود دارد.
ضمن آنکه معمولا کارآموزان وکالت نیز در این دفاتر مشغول به کار هستند.
در واقع دفتر وکالت، مرکزی برای مشاوره و عقد قراردادهای وکالت در امور دادگستری و اداری است که اعتبار وکالت نامه رسمی در دفاتر اسناد دارد و از جهتی نیز موجب اطمینان خاطر موکل و اعتبار بیشتر وکیل می‌شود.
کانون وکلا
کانون وکلای دادگستری یک مرکز مستقل است که یکی از وظایف آن تایید صلاحیت متقاضیانی‌ست که می‌خواهند، پروانه وکالت را دریافت نمایند.
- از وظایف این کانون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دادن پروانه وکالت به داوطلبانی که واجد شرایط قانونی باشند.
- اداره امور راجع به وکالت دادگستری و نظارت بر اعمال وکلا و کارگشایان.
- رسیدگی به تخلفات و تعقیب انتظامی وکلا و کارگشایان دادگستری به وسیله دادسرا و دادگاه انتظامی وکلا.
معاضدت قضایی
فراهم آوردن وسایل پیشرفت علمی و عملی وکلا.
کانون وکلا دارای مراکز مختلفی‌ست که در شهرهای مختلف فعالیت می‌کند که در حال حاضر ۱۵ کانون مختلف وجود دارد.
وکالت کاری
یکی از اقسام وکالت که بسیار رایج است، وکالت کاری‌ست که بر اساس آن شخصی به دیگری، وکالت می‌دهد تا کاری را برای او انجام دهد.
این وکالت یک نوع قرارداد است که بین طرفین منعقد می‌شود.
ضمن اینکه توجه به این نکته ضروری‌ست که در وکالت کاری، اختیار انجام اداری به وکیل دادِ می‌شود.
که او حق تصرف در اموالی که در قرارداد به او سپرده شدِ را ندارد.
وکالت کاری در امور مختلف از جمله خرید و فروش، اجاره، پیگیری امور اداری و… است، که می‌تواند به وکیل دادِ شود.
وکالت کاری در مقابل وکالت دادگستری قرار دارد، به صورتی که در وکالت کاری، موکل می‌تواند به کسی که دارای پروانه وکالت نیست (مثلا فرزند خود) وکالت دهد که کاری را برای او انجام دهد.
در حالی که برای وکالت دادگستری، وکیل باید دارای پروانه وکالت باشد.
وکالتنامه کاری
برای سپردن کاری به شخص دیگر که در قالب وکالت کاری انجام می‌شود، باید وکالت نامه کاری تنظیم شود.
در تنظیم وکالتنامه، وکالت کاری تمامی اموری که نیاز دارید وکیل برای شما انجام دهد، را در وکالتنامه ذکر کنید.
این وکالتنامه نشان دهنده تعهدات و وظایف هر دو طرف نسبت به همدیگر است که اهداف، قرارداد را مشخص می‌کند.
وکالت فروش
یکی از انواع رایج وکالت کاری، وکالت فروش است.
در این نوع از وکالت، موکل شخصی را که الزاما نباید وکیل دادگستری هم باشد، وکیل فروش در مالی می‌کند.
این امر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
برای مثال مالک در شهر دیگری مستقر باشد یا به دلیل ناتوانی یا نداشتن اطلاعات کافی نتواند ملک خود بفروشد که در این موارد یا به هر دلیل دیگری موکل می‌تواند، وکالت فروش مال خود را به دیگری بدهد.
ضمن اینکه وکالت در فروش با وکالت در تنظیم سند متفاوت است.
به این صورت که ممکن است موکل، وکالت فروش مال خود را به وکیل بدهد،
در حالی که وکالت در تنظیم سند، یعنی انتقال آن به موکل را شامل نشود.
در این رابطه باید در قرارداد وکالت، مشخص شود که وکیل تا چه میزان اختیار دارد.
وکالت پرونده دادگستری
پیش از این گفته شد که وکیل، علی رغم آنچه ما فکر می‌کنیم،
می‌تواند دارای پروانه وکالت نباشد اما این امر به این معنا نیست که وکالت در هر کاری را می‌توان به هر شخصی سپرد.
در واقع در وکالت‌های کاری که مربوط به امور اداری‌ست و نیاز به مراجعه به مراجع حقوقی وجود ندارد،
امکان تنظیم قرارداد وکالت با افراد غیر وکیل دادگستری است اما در مواردی که به دادگاه‌ها یا سایر مراجع حل اختلاف مربوط می‌شوند صرفا می‌توان از وکلای رسمی دادگستری استفاده کرد.
وکالت پرونده‌های دادگستری اصلی‌ترین وظیفه وکلای رسمی به‌شمار می‌رود که با توجه به تخصص و دانش خود آن را بر عهده گرفتِ و مراحل مربوط به آن را دنبال می‌کنند.
این پرونده‌ها در مسائل مختلفی، اعم از حقوقی، خانواده و کیفری مطرح می‌شوند
که با توجه به نوع پرونده، وکیل، امور آن‌ها را پیگیری خواهد کرد.
فسخ وکالت
پیش از این بیان شد که انواع وکالت یک قرارداد است که بین دو طرف منعقد می‌شود و از نوع قراردادهایی‌ست که هر یک از وکیل وموکل می‌توانند هر زمان که خواستند آن را فسخ کنند و عقد را به هم بزند.
استثناء این امر زمانی‌ست که وکالت بلاعزل باشد یا در ضمن عقد دیگری که قابلیت فسخ نداشته باشد، ذکر شود.
به‌علاوه اگر طرفین همچنان بر قرارداد پایبند باشد و آن را فسخ نکنند و این قرارداد،
در ضمن عقد دیگری هم نیامده باشد، با فوت یا جنون وکیل یا موکل، فسخ می‌شود.
در نهایت نیز انجام موضوعی که برای آن، قرارداد وکالت تنظیم شدِ است،
همچنین اتمام مدت قرارداد، نیز باعث از بین رفتن عقد وکالت می‌شود.
قرارداد وکالت یه قدم مطمئن
قرارداد وکالت یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین قراردادهایی‌ست که بیشتر اشخاص به آن نیاز دارند.
این قراردادها را می‌توان با وکلای دادگستری برای امور حقوقی یا اشخاص عادی که توانایی رسیدگی به امور اداری را دارند، منعقد شوند.
به طور کلی وکالت موجب سرعت بخشیدن به کارها می‌شود، ضمن آنکه کارها با دقت بیشتری انجام می‌گیرد چرا که قرارداد وکالت معمولا با کسانی منعقد می‌شود که اطلاع کافی در امور محوله دارند.
همچنین قرارداد وکالت با وکلای دادگستری نیز یکی از مهم‌ترین اقداماتی‌ست که در صورت بروز چالش‌های حقوقی به آن نیاز پیدا می‌کنید.
مرکز حقوقی آسایش گستران این افتخار را دارد که در کلیه دعاوی حقوقی، امور شما را به‌عهده بگیرد.
✔ بیشتر بخوانید : شماره تلفن وکیل پایه یک دادگستری 09124970000
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****