وکیل دادگستری و انواع دعاوی تصرف

وکیل دادگستری و انواع دعاوی تصرف

بر اساس مقررات قانون آیین دادرسی مدنی، سه نوع دعوای تصرف وجود دارد که مالک می‌تواند بر اساس ضوابطی که برای هر یک وجود دارد، اقدام به طرح هر یک از آنها نماید. این دعاوی عبارتند از : دعوی تصرف عدوانی، دعوی ممانعت از حق و دعوی مزاحمت. در مطلب «وکیل دادگستری و انواع دعاوی تصرف» ضمن بیان شرایط مربوط به هر دعوی، به این مسئله می‌پردازیم که این دعاوی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته و هر یک، چه زمانی قابل طرح و استماع است.

دعوی تصرف عدوانی

اگر بخواهیم تعریفی ساده از اصطلاح تصرف عدوانی ارائه دهیم، می‌توانیم بگوییم که تصرف غیرقانونی و تحمیلی ملک دیگری را تصرف عدوانی می‌گویند. دعوی تصرف عدوانی فقط در خصوص اموال غیرمنقول قابلیت طرح دارد.

دادگاه صالح برای اقامه دعوی تصرف عدوانی

مطابق مقررات قانونی، دعوی تصرف عدوانی باید در دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول اقامه گردد. به عبارت دیگر، به لحاظ اینکه موضوع دعوی غیرمنقول است، رسیدگی به آن نیز در صلاحیت دادگاه محل وقوع ملک مورد تنازع است.

نوع دعوی تصرف عدوانی

به طور کلی، دعاوی بر حسب نوع خواسته مطرح‌شده به دو نوع دعاوی مالی و غیرمالی تقسیم می‌شوند. دعوی تصرف عدوانی اگرچه مربوط به یک مال است اما از نوع دعاوی غیرمالی است. چرا که خواسته آن رفع تصرف است نه درخواستی برای دریافت یک مال. از آنجایی‌که دعوی مزبور، غیرمالی است، هزینه دادرسی مربوط به آن نیز باید مطابق دعاوی غیرمالی که سالیانه بر اساس آیین‌نامه صادره از قوه قضاییه تعیین می‌گردد، پرداخت شود.

نوع رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی

دعوی تصرف عدوانی از جمله دعاوی است که مطابق مقررات آیین دادرسی مدنی، رسیدگی به آن خارج از نوبت صورت می‌پذیرد.

رسیدگی خارج از نوبت به چه معناست؟

هنگامی‌که پرونده‌ای کامل شده و به شعبه مخصوصی ارجاع می‌گردد، مدیر دفتر پپرونده را جهت تعیین وقت نظارت و نوبت رسیدگی به قاضی شعبه تحویل می‌دهد. قاضی شعبه با توجه به دفتر اوقات رسیدگی، نوبت رسیدگی برای پرونده مزبور تعیین می‌کند. اما رسیدگی خارج از نوبت بدین معناست که قاضی شعبه بدون توجه به ترتیب دفتر اوقات رسیدگی، وقتی را برای رسیدگی به پرونده مزبور تعیین می‌نماید.

✔ بیشتر بخوانید : وکیل ملکی برای دعاوی تصرف عدوانی

چه زمانی نمی‌توان دعوی تصرف عدوانی مطرح نمود؟

زمانی‌که مالک یک مال، نسبت به اصل مالکیت طرح دعوی نموده باشد دیگر نمی‌تواند دعوی تصرف عدوانی را مطرح کند. اما کسی‌که علیه او دعوی تصرف عدوانی اقامه شده باشد، می‌تواند دعوی متقابلی مبنی بر اثبات مالکیت خود مطرح نماید.

روند رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی

اولاً؛ همانطور که گفتیم رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی تابع تشریفات آیین دادرسی مدنی نبوده و خارج از نوبت صورت می‌پذیرد.

ثانیاً؛ خواهان دعوی تصرف عدوانی باید بتواند سابقه تصرف خود در ملک مورد تنازع را در دادگاه رسیدگی‌ کننده به دعوی اثبات نماید.

ثالثاً؛ سابقه تصرف خواهان از طریق شهادت شهود، ارائه سند رسمی و یا عادی قابل اثبات است.

رابعاً؛ بر اساس مقررات آیین دادرسی مدنی، مادامی‌که ختم رسیدگی به دعوی تصرف عدوانی اعلام نشده باشد، چه در مرحله بدوی و چه در مرحله تجدیدنظر، شخص ثالثی که خود را در دعوی مزبور ذی‌نفع می‌داند می‌تواند به عنوان ثالث وارد این دعوی گردد.

تصرف عدوانی در قانون مجازات اسلامی

در ماده 690 قانون مجازات اسلامی، تصرف عدوانی جرم‌انگاری شده و برای آن مجازات تعیین شده است. مجازات مزبور، یک ماه تا یک سال حبس است. همچنین قاضی می‌تواند با تنظیم صورتمجلس، دستور توقیف عملیات متجاوز را تا صدور حکم قطعی صادر نماید. بنابراین، به طورکلی خواهان دعوی تصرف عدوانی در طرح دعوی حقوقی و شکایت کیفری علیه شخص متجاوز مخیر است.

اجرای حکم رفع تصرف عدوانی

چنانچه رأی قاضی مبنی بر رفع تصرف عدوانی باشد، بلافاصله به دستور مرجع صادرکننده توسط واحد اجرای احکام، انجام خواهد شد. طرح دادخواست تجدیدنظر مانع اجرای حکم مزبور نخواهد بود.

دعوی ممانعت از حق

یکی دیگر از دعاوی تصرف، همان گونه که در پاراگراف نخست مطلب حاضر مطرح شد، دعوی ممانعت از حق است. دعوی مزبور بدین صورت است که فرد ثالثی بدون آنکه ملک دیگری را در تصرف خود درآورد، مانع استفاده وی از حق خود گردد. این دعوی بیشتر در خصوص حق ارتفاق و حق انتفاع پیش می‌آید. بدین صورت که فردی در ملک دیگری و به منظور استفاده مطلوب از ملک خود، حق ارتفاق و یا حق انتفاع دارد. حال مالک ملک مورد حق ارتفاق یا انتفاع مانع فرد برای استفاده از ملک خود می‌گردد.

خواهان دعوی ممانعت از حق

کسی‌که دعوی ممانعت از حق را علیه دیگری مطرح می‌نماید، لزوماً نیازی نیست که مالک باشد. بلکه می‌می‌تواند مالک منفعت و یا حتی دارنده حق انتفاع در ملک باشد. لیکن حتماً باید سابقه تصرف خود و یا دارا بودن حق ارتفاق و یا انتفاع در ملک دیگری (شخص مانع) را اثبات نماید.

دادگاه صالح به دعوی ممانعت از حق

در خصوص دعوی ممانعت از حق نیز، دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول صالح به رسیدگی است.

نحوه اثبات دعوی ممانعت از حق در دادگاه

در خصوص پیشبرد دعوی ممانعت از حق در محاکم، توجه به این نکته ضروری است که خواهان چنین دعوایی باید ابتدائاً وجود حق ارتفاق و انتفاع را به اثبات برساند. اثبات وجود حق ارتفاق یا انتفاع و ممانعت خوانده از اعمال این حق، برای صدور دستور توقف ممانعت از حق کفایت می‌کند.

جهت مشاوره با  وکیل پایه یک دادگستری با شماره‌های 09124970000 – 02188403166 تماس حاصل فرمایید.

راه های ارتباطی جهت مشاوره

راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:

اینستاگرام: vakilsite@

تلگرام: vakil | @vekalat@

هزینه دادرسی دعوی ممانعت از حق

دعوی ممانعت از حق در زمره دعاوی غیرمالی است. بنابراین هزینه دادرسی آن بایستی مطابق با آیین‌نامه هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی که به طور سالیانه از سوی قوه قضاییه تعیین می‌گردد، پرداخت گردد.

نحوه اجرای رأی ممانعت از حق

دعوی رفع و توقیف ممانعت از حق، بلافاصله پس از صدور رأی قابل اجرا است. طرح دادخواست تجدیدنظر مانع اجرای حکم نخواهد بود.

دعوی مزاحمت

مزاحمت در لغت به معنی در مضیقه قرار دادن دیگری و یا سخت گرفتن بر او است. مزاحمت در اصطلاح حقوقی از جمله دعاوی مربوط به تصرف است که در آن شخص ثالثی به واسطه اقدامی، استفاده متصرف یا مالک از مال را غیرممکن یا محدود می‌نماید.

دعوی مزاحمت نیز مانند سایر دعاوی تصرف در خصوص اموال غیرمنقول قابل اقامه است.

خواهان دعوی مزاحمت

مالک یا متصرف مال غیرمنقول حق دارد که علیه شخص مزاحم اقامه دعوی نماید. بنابراین، حق اقامه دعوی مزاحمت منحصر به شخص مالک مال غیرمنقول نخواهد بود.

ارکان دعوی مزاحمت

دعوی مزاحمت نیز مانند سایر دعاوی تصرف، دارای ارکانی است. این ارکان عبارتند از: ادامه سبق تصرف، عدم خروج مال از ید متصرف، وقوع مزاحمت.

وقوع مزاحمت همواره به صورت فعل مثبت صورت می‌پذیرد. یعنی اینکه نمی‌تواند به صورت ترک فعل باشد و به صرف احساس وقوع مزاحمت به محض شروع استفاده از مال نیز نمی‌توان اقامه دعوی مزاحمت نمود.

دادگاه صالح

دعوی مزاحمت نیز همچون سایر دعاوی تصرف، در زمره دعاوی غیرمنقول قرار دارد. بنابراین دادگاه صالح به رسیدگی به دعوی مزاحمت، دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول مورد مزاحمت است.

هزینه دادرسی

دعوی مزاحمت نیز از سری دعاوی غیرمالی است. بنابراین بر اساس آیین‌نامه‌ای که هر سال قوه قضاییه در خصوص هزینه دعاوی غیرمالی صادر می‌نماید، تعیین می‌گردد.

روند رسیدگی به دعوی مزاحمت

در سیر رسیدگی به دعوی مزاحمت، دادگاه صرفاً به بررسی سبق تصرف خواهان بدون مزاحمت می‌پردازد و وارد موضوع مالکیت نخواهد شد.

✔ بیشتر بخوانید : دعاوی تصرف به بیان وکیل پایه یک دادگستری

جمع‌بندی

مطابق آنچه در ابتدای مطلب «وکیل دادگستری و انواع دعاوی تصرف» بیان شد، دعاوی تصرف شامل سه دعوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت می‌شود. هر سه این دعاوی از جمله دعاوی غیرمنقول و غیرمالی هستند که در دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول اقامه می‌شوند. این دعاوی گرچه شباهت‌هایی به یکدیگر دارند اما با یکدیگر متفاوتند و نباید به جای یکدیگر اقامه شوند. آسان‌ترین راه تشخیص این دعاوی از یکدیگر عبارتند از:

1. دعوی تصرف عدوانی زمانی قابل طرح است که مال از تصرف مالک و یا شخص متصرف به صورت غیرقانونی خارج گردد.
2. دعوی ممانعت از حق مختص زمانی است که مال گرچه از تصرف شخص متصرف خارج نشده است اما شخص دیگری مانع استفاده متصرف از مال تحت تصرف خود می‌شود. این دعوی بیشتر در خصوص اموال غیرمنقولی طرح می‌گردد که حق ارتفاق یا انتفاع در خصوص آنها وجود دارد.
3. دعوی مزاحمت نیز مختص زمانی است که شخص ثالثی مانع استفاده مطلوب متصرف از مال تحت تصرف خود می‌شود.

درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “وکیل دادگستری و انواع دعاوی تصرف” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…

🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط

✔ نکات وکیل ملکی درمورد حق انتفاع ملک

✔ وکیل ملکی برای خلع ید و تخلیه ید

 

*****

آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی

همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.

*****

هیچ رای ثبت نشده