وصول وجه چک برگشتی توسط وکیل

وصول وجه چک برگشتی توسط وکیل

چک یکی از اسناد تجاری است که دربردانده دستور پرداخت یا تعهد به پرداخت مبلغ مندرج در آن، در وجه شخص معین می‌باشد. البته چک به دلیل مزایای چشمگیری که نسبت به سایر اسناد تجاری از جمله سفته و برات دارد، میان مردم رایج‌تر و قابل قبول‌تر است. مسئله وصول چک برگشتی، یکی از قابل‌توجه‌ترین موضوعاتی است که هم دارندگان و هم صادر کنندگان چک با آن مواجه می‌باشند. مطلب «وصول وجه چک برگشتی توسط وکیل»، روش‌های مختلف وصول وجه چک را مورد بررسی قرار داده و به تشریح ابعاد حقوقی آن می‌پردازد. بنابراین اگر شما نیز به دنبال احقاق حقوق خود از طریق وصول وجه چک برگشتی هستید، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری »»» 88403987- 021

روش‌های مختلف وصول چک برگشتی

علی‌الاصول، اشخاص به صورت اختیاری و بدون نیاز به اتخاذ اقدامات اجرایی و قضایی، تعهدات خود را در زمان مورد توافق طرفین در قرارداد ایفا می نمایند. لیکن حالتی نیز وجود دارد که صادر کننده چک، وجه آن را به طور داوطلبانه پرداخت نکند، لازم است که دارنده چک با مراجعه به مراجع صالح، ایفای تعهدات خود را مطالبه نماید.

1) پرداخت از سوی بانک

بانک‌ موظف است به محض رجوع دارنده چک برای وصول وجه آن، هویت و مشخصات کامل او را در پشت برگه چک با قید تاریخ مراجعه ذکر کنند. در صورت دارا بودن شرایط زیر، مبلغ چک را به دارنده آن پرداخت نماید:

الف) صادر کننده در تاریخ سررسید مندرج بر روی برگه چک، به اندازه مبلغ چک نزد بانک، وجه نقد داشته باشد.

ب) چک باید با رعایت شرایط قانونی تنظیم شده باشد.

نکات مهم پرداخت توسط بانک

پرداخت مبلغ مندرج در چک شرایطی دارد که در ادامه مطلب حاضر به بررسی آنها می‌پردازیم:

الف) وضعیت شرط پرداخت مندرج بر روی چک

اگر صادرکننده چک، شرطی را برای پرداخت وجه آن برروی چک قید کرده باشد، بانک به آن شرط ترتیب اثر نمی‌دهد. فلذا مبلغ چک به دارنده آن قابل پرداخت است.

ب) عدم انطباق امضاء روی چک با امضاء نمونه صادر کننده نزد بانک

اگر امضاء مندرج بر روی برگه چک (منتسب به صادر کننده) با نمونه امضاء او نزد بانک مطابقت نداشته و یا در متن چک، قلم خوردگی یا اختلاف وجود داشته باشد، بانک از پرداخت وجه چک امتناع خواهد نمود.

ج) آثار عدم پرداخت وجه چک

عدم پرداخت وجه چک، هر دلیلی که داشته باشد، اعم از فقدان یا کسری موجودی، عدم انطباق امضاء یا وجود خط خوردگی، می‌تواند منجر به صدور گواهی عدم پرداخت از سوی بانک محالٌ علیه بنا به تقاضای دارنده چک شود.

د) لزوم پرداخت وجه چک در تاریخ سررسید

همچنین لازم به ذکر است که بانک محالٌ علیه صرفاً در تاریخ سررسید چک، اقدام به پرداخت وجه آن می‌کند و قبل از تاریخ مزبور، وجه چک از بانک قابل وصول نخواهد بود. منتها مراجعه به بانک، پس از تاریخ  سررسید بلامانع است.

 ه) آثار کمبود موجودی صادرکننده نزد بانک

اگر موجودی صادر کننده نزد بانک محالٌ‌علیه مبلغی کمتر از مبلغ مندرج در چک باشد، با تقاضای دارنده بانک همان مبلغ موجودی را به وی تسلیم می‌نماید و برای باقی مانده مبلغ آن، گواهی عدم پرداخت صادر می‌گردد. البته باید توجه داشت که دارنده می‌تواند مبلغ کمتر را امتناع نموده و بابت کل مبلغ چک، گواهی عدم پرداخت دریافت کند.

✔ بیشتر بخوانید : صفر تا صد چک های صیادی جدید

2) طرح دعوی برای وصول وجه چک

در صورتی که مراجعه دارنده چک به بانک بی‌ثمر بوده و به هر دلیلی به صدور گواهی عدم پرداخت منتهی گردد و بعد از آن هم، صادرکننده قادر و یا مایل به پرداخت مبلغ چک نباشد، دارنده چک مزبور می‌تواند به سه روش ذیل برای وصول وجه چک اقدام نماید:

الف- اقامه دعوی حقوقی

ب- درخواست صدور اجرائیه از اداره ثبت اسناد و املاک کشور

ج- طرح شکایت کیفری.

1-2- وصول وجه چک از طریق اقامه دعوی حقوقی

در خصوص اقامه دعوی حقوقی علیه صادرکننده چک به منظور وصول وجه چک برگشتی، باید به نکات زیر توجه نماییم:

الف- تقدیم دادخواست

در این روش، دارنده می‌بایست با تقدیم دادخواست حقوقی مبنی بر مطالبه وجه چک، الزام وی به پرداخت مبلغ آن به انضمام خسارت تأخیر تأدیه را تقاضا کند.

ب- امکان اقامه دعوی علیه ظهرنویسان و ضامنین چک

چنانچه چک مزبور ظهرنویسی شده باشد و یا صادر کننده برای تضمین پرداخت وجه آن ضامن معرفی کرده باشد، دارنده می‌تواند علیه ظهرنویس‌ها و ضامنین مزبور نیز طرح دعوا کند. لازم به ذکر است که مسئولیت کلیه اشخاص مزبور در مقابل دارنده چک از نوع تضامنی است؛ بدین معنا که دارنده چک می‌تواند تمام وجه آن را از هر یک از آنها که بخواهد، مطالبه نماید.

ج- امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه

همچنین دارنده چک می‌تواند ضمن دادخواست مطالبه وجه چک یا به موجب دادخواستی مجزا، خسارت تأخیر تأدیه و نیز خسارات مربوط به دادرسی را از صادرکننده آن مطالبه کند. صادرکننده، ظهرنویسان و ضامنین نسبت به خسارات دادرسی نیز به صورت تضامنی مسئول هستند در حالی که خسارات تأخیر تأدیه صرفاً از شخص صادر کننده قابل مطالبه است. میزان خسارات تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک و مطابق نرخ رسمی تورم که از طرف بانک مرکزی تعیین می‌شود، قابل مطالبه است.

راه های ارتباطی جهت مشاوره

راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:

اینستاگرام: vakilsite@

تلگرام: vakil | @vekalat@

واتساپ: 09124920000

2-2- درخواست صدور اجرائیه از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

چک‌هایی که بر عهده بانک های ایرانی داخل کشور و یا شعب آنها در خارج از کشور صادر می‌گردد، در حکم سند لازم الاجرا است و می‌توان اجرای آنها را از اداره ثبت اسناد درخواست نمود. به منظور درخواست صدور اجرائیه از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، توجه به نکات زیر لازم و ضروری است:

الف- قابلیت استناد علیه صادرکننده

اجرائیه اداره ثبت برای مطالبه وجه چک، تنها علیه صادرکننده آن قابل صدور است؛ یعنی این اجرائیه قابلیت استناد علیه ظهرنویسان و ضامنان را ندارد. البته در صورتی که چک به نمایندگی صادر شده باشد، اجرائیه اداره ثبت علیه نماینده و صاحب حساب به صورت تضامنی صادر می‌گردد.

ب- لزوم ارائه اصل چک و گواهی عدم پرداخت

به منظور صدور اجرائیه از سوی اداره ثبت، ارائه اصل چک و اصل گواهی عدم پرداخت صادره از سوی بانک محال‌ٌعلیه ضروری است:

1- در صورتی که چک به علت کسری موجودی با برگشت و صدور گواهی عدم پرداخت مواجه شده باشد و دارنده اصل چک را به بانک محالٌ‌علیه تسلیم کرده باشد، گواهی عدم پرداخت صادره جانشین اصل چک می‌شود.

2- همچنین اگر دلیل صدور گواهی عدم پرداخت، عدم انطباق امضاء چک با نمونه امضاء صادرکننده آن نزد بانک باشد، نمی‌توانیم برای وصول وجه آن از اداره ثبت، تقاضای صدور اجرائیه نماییم و صرفاً اقامه دعوا در محاکم دادگستری امکان‌پذیر است.

ج- امکان مطالبه اصل مبلغ چک

چک صرفاً نسبت به اصل مبلغ چک، در حکم سند لازم الاجرا و از طریق اجرائیه ثبت، قابل وصول می‌باشد. بنابراین مطالبه خسارات تأخیر تأدیه وجه چک از طریق طرح دعوا در مرجع صالح قابل وصول می‌باشد.

د- وضعیت چک‌های معلق و مشروط

در خصوص چک‌های صادره به صورت مشروط یا معلق، چنانچه این شروط در متن چک درج شده باشد، از طریق اجرای ثبت قابل مطالبه نیستند و دارنده آن باید به دادگاه عمومی حقوقی مراجعه نماید.

ه- اداره ثبت صالح جهت صدور اجرائیه

اداره ثبت محل وقوع بانک محالٌ‌علیه، اداره ثبت صالح جهت صدور اجرائیه است. بانک محال‌ٌعلیه همان شعبه‌ای محسوب می‌شود که صادرکننده در آن حساب دارد. همچنین در خصوص چک‌های صادره عهده شعب بانک‌های ایرانی واقع در خارج، اداره ثبت تهران صالح است.

✔ بیشتر بخوانید : وثیقه در قراردادهای بانکی

3-2- طرح شکایت کیفری جهت وصول وجه چک

اگر چک در ایران بر عهده بانک‌های ایرانی یا شعب آن در خارج از کشور صادر شده باشد، منجر به صدور گواهی عدم پرداخت شده باشد، در مراجع کیفری صالح قابل تعقیب است. در خصوص طرح شکایت کیفری توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:

الف- امکان اعمال مجازات علیه صادرکننده

طرح شکایت کیفری در خصوص عدم پرداخت وجه چک، صرفاً سبب تعیین مجازات علیه صادرکننده چک می‌شود و شاکی باید ضمن طرح شکایت، مبلغ چک و خسارات وارده را نیز از همان دادگاه کیفری مطالبه نماید. طرح شکایت کیفری به دلیل صدور چک غیرقابل پرداخت، فقط علیه خود صادرکننده مقدور است و ظهرنویسان و ضامنان صرفاً نسبت به پرداخت اصل مبلغ چک و خسارات مسئولیت دارند. همچنین اگر صدور چک به نمایندگی از طرف صاحب حساب صورت گرفته باشد، طرح شکایت صرفاً علیه نماینده امکان‌پذیر می‎باشد؛ اگرچه نماینده و صاحب حساب دارای مسئولیت تضامنی برای پرداخت وجه چک هستند. فوت صادرکننده نیز از موجبات موقوفی تعقیب است و نمی‌توان علیه ورثه اقامه دعوی کیفری نمود.

ب- مهلت قانونی اقامه دعوی کیفری

لازم است ظرف 6 ماه از تاریخ صدور چک، گواهی عدم پرداخت اخذ شده و ظرف 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، طرح شکایت صورت گرفته باشد تا دعوی مزبور قابلیت استماع در محاکم کیفری داشته باشد.

ج- قابلیت طرح از سوی دارنده چک

تنها دارنده‌ای که گواهی عدم پرداخت چک به نام او صادر شده است، حق طرح دعوی کیفری علیه صادرکننده را دارد. چنانچه فرد مزبور، چک را پس از صدور گواهی عدم پرداخت به نام خود، به شخص دیگری منتقل نماید، منتقلٌ‌الیه حق طرح شکایت در مراجع کیفری را ندارد. مگر آنکه این انتقال به صورت قهری و به صورت ارث باشد. چنانچه بعد ار طرح شکایت کیفری، چک به دیگری انتقال یابد، قرار موقوفی تعقیب صادر می‌شود مگر اینکه سبب انتقال، ارث باشد.

د- مرجع صالح برای طرح شکایت کیفری

محکمه کیفری محل وقوع بانک محالٌ علیه، صلاحیت رسیدگی به جرم مزبور را دارد.

ه- چک‌های فاقد وصف کیفری

طرح شکایت کیفری در خصوص تمام چک‌ها ممکن نیست. انواع چک‌های فاقد وصف کیفری از قرار زیر هستند:

الف- سفید امضا

ب- مشروط

ج- بدون تاریخ

د- موعددار

ه- بابت تضمین

و- مجازات صدور چک پرداخت نشدنی

مطابق ماده 7 قانون صدور چک، مجازات بزه صدور چك بلامحل به شرح زیر است:

– چک با مبلغ كمتر از ده ميليون ريال: حبس تا حداكثر شش ماه.

– چنانچه مبلغ چک  از ده ميليون ريال تا پنجاه ميليون ريال باشد: حبس از شش ماه تا يك سال حبس.

– مبلغ از پنجاه ميليون (۵۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال به بالا: حبس از يك سال تا دو سال، ممنوعيت از داشتن دسته چك به مدت دو سال.

اگر صادركننده چك، چك‌هاي بلامحل متعددی صادرنموده باشد، مجموع مبالغ آنها برای تعیین مجازات ملاك عمل خواهد بود.

ز- قرارهای تأمین کیفری

مرجع رسيدگي كننده حسب مورد يكي از قرارهاي تأمين كفالت يا وثيقه را از متهمان اخذ خواهد نمود.

درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “وصول وجه چک برگشتی” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…

🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط

✔ وکیل دادگستری و تشریح عقد رهن

✔ عقد کفالت در قانون مدنی

*****

آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی

همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.

*****

هیچ رای ثبت نشده