تحصیل مال نامشروع از طریق کلاهبرداری
تفاوت تحصیل مال نامشروع با کلاهبرداری چیست؟تحصیل نامشروع از طریق خیانت در امانت،سفته،چک و… مجازات تحصیل مال نامشروع چیست؟ در این مقاله”تحصیل مال نامشروع از طریق کلاهبرداری” قصد داریم توسط وکیل پایه یک دادگستری به تمام سوالات و ابهامات شما پاسخ کامل دقیق خواهیم داد.اگر ابهام یا سوالی بود که در این صفحه به آن اشاره نشد می توانید با مراجعه به آخر صفحه در قسمت”دیدگاه ها” سوال خود را برای وکلا و مشاورین ما ارسال نمایید؛همکاران ما در کمترین زمان ممکن به سوال شما پاسخ خواهند داد.همراه ما باشید…
وکیل کیفری تحصیل مال از طریق نامشروع »»» 09124920000
✔ بیشتر بخوانید :شماره تلفن وکیل و مشاوره آنلاین 24ساعته
تحصیل مال نامشروع چیست؟
افرادی که اموال خود را از راه های غیر قانونی و نامشروع بدست می آورند عبارت جرم تحصیل مال نامشروع مطرح می شود.
بطور کلی تحصیل به معنای فراهم آوردن؛نامشروع به معنی خلاف قوانین شرع.در نتیجه می توان چنین گفت:
تحصیل مال نامشروع عبارت است از به دست آوردن مال خلاف قانون و نامشروع و این عمل طبق قانون جرم محسوب شده و مجازات در پی دارد.
در ادامه مطلب به مجازات آن نیز خواهیم پرداخت…
تعریف کلاهبرداری
از این کلمه زمانی به بکار برده می شود که فردی یا شرکتی از طریق فریبکاری،حقه بازی و یا وعده دروغ و ناآگاهی از شخص سوء استفاده کند و اموال و دارایی وی را بالا بکشد و از اموال به نفع خود استفاده کند.در این صورت فرد فریب خورده نه تنها رضایتی در انتقال مال ندارد بلکه کلاهبردار از شیوه های مختلف جهت اعتماد سازی مانند(امضاء قرارداد نانوشته،ناخوانده،وکالت دادن و…) با رضایت وی از او سوءاستفاده می کند.
✔ بیشتر بخوانید :وکیل پایه یک کیفری در پرونده کلاهبرداری
تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع
با توضیح مختصر راجب تحصیل مال نامشروع و کلاهبرداری تا حدودی با این مفاهیم آشنا شدیم؛بصورت فهرست بار تفاوت این دو به شرح زیر است:
- کلاهبرداری بصورت فریکارانه و متوسل شدن به روش های فریب و دروغ می باشد.
- جرم بزهکار یا همان کلاهبردار توسط هر یک از افراد جامعه می تواند رخ دهد.
- اما در تحصیل مال از طریق نامشروع تنها از طریق مجرمینی که دارای موقعیت و نفوذ سیاسی هستند انجام پذیر است.
- کلاهبردار به فرد قربانی ضرر مالی می رساند؛که فریب خورده می تواند به دلیل تصرف در مالش از او شکایت کند.
- اما تحصیل مال نامشروع زمانی اتفاق می افتد که فرد با توجه به به امتیازهای داده شده سوء استفاده کند و با انجام عملیات متقلبانه در توزیع کالاهای دارای ضوابط قانونی.
مجازات تحصیل مال نامشروع
همانطور که ذکر شد این اموال بصورت غیرقانونی فراهم می شود و مجازات چنین اشخاصی مطابق ماده2 قانون تشدید مجازات اختلاس و کلاهبرداری و جرم تحصیل مال نامشروع به شرح زیر می باشد:
علاوه بر رد مال به مجازات سه ماه الی دو سال حبس و به پرداخت جریمه نقدی معادل دو برابر مال بدست آوردِ محکوم می شوند.
یکی دیگر از تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع این است که مجازات افرادی که از این طریق اقدام به کسب سود می کنند به موجب ماده ۲ قانون ذکر شدِ علاوه بر پرداخت خود مال به مجازات سه ماه تا دوسال حبس و یا پرداخت جریمه نقدی معادل دو برابر مال به دست آمدِ محکوم خواهند شد، اما تحصیل مال از طریق نامشروع دارای ویژگی‌های زیر است.
مجازات کلاهبرداری
یکی دیگر از تفاوت های بین تحصیل مال نامشروع و کلاهبرداری می توان به مجازات های آن اشاره کرد.
طبق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء،اختلاس و کلاهبرداری:
کمترین مجازات کلاهبرداری پرداخت همان مبلغ است و درصورتی که شخص دارای مقام خاصی باید مثل مدیرکل یا هم تراز آن به ممنوعیت کامل و درصورت داشتن مقام پایین تر به 6ماه الی 3سال ممنوعیت استفاده از خدمات دولتی محکوم می شود.
قانون مبارزه با پولشویی
در قانون مبارزه با پولشویی پنج قانون مجرمانه مورد شناسایی و بررسی می شود.
چنانچه در جرم پولشویی علم و تحصیل مال از طریق نامشروع وجود داشته باشد،در حکم مال نامشروع محسوب می شود و متهم در صورت مشمول مجازات شدیدتری نباشد، به حبس درجه 6 و مال مزبور ضبط خواهد شد مگر اینکه تحصیل مشروع آن اثبات گردد.
تفاوت تبصره سه ماده 2قانون مبارزه با پولشویی و ماده 2قانون تشدید مرتکبان ارتشاء:
تحصیل مال از طریق نامشروع در قانون تشدید،فقط توسط اشخاص برخوردار از امتیازات دولتی قابل ارتکاب است و به سایر افراد ارتباطی ندارد.
اما مفاد تبصره 3 ماده 2قانون پولشویی در تمام مواردی که به هرگونه تحصیل نامشروع مال وجود داشته و مشروعیت تحصیل ثابت نگردد،حاکم است.
به عبارت ساده:تبصره 3 ماده 2قانون پولشویی برای عموم مردم است و ماده 2قانون تشدید برای افراد خاص است.
✔ بیشتر بخوانید :وکیل پایه یک دادگستری و مجازات پولشویی
تحصیل مال نامشروع از طریق چک
متاسفانه یکی از جرایمی که در جامعه ما به وقوع می پیونده(تحصیل مال نامشروع از طریق امضاء چک دیگران)است.
یعنی شخصی دسته چک دیگری را در اختیار میگیره یا چکی که به نام شخص دیگری است و سفید و بدون امضاء می باشد در دست دارد این چک رو به عنوان چک خودش امضاء و در بازار خرج می کند و گیرنده اطلاعی از این موضوع ندارد و بعداز اینکه چک برگشت میخوره و به دادسرا و دادگاه مراجعه و شکایت می کند تازه متوجه اصل مطلب خواهد شد.
اینگونه موارد طبق رویه حاکم بر دادگاه ها تحصیل مال نامشروع و به نوعی از خانواده کلاهبرداری می باشد و طبق قانون مجازات حبس و پرداخت و جریمه خود مال محکوم خواهد شد.
✔ بیشتر بخوانید :اعتبار چک های قدیمی بعداز قانون صیادی
سوالات متداول
استفاده از کارت گم شده آیا تحصیل مال نامشروع است؟
هرگاه کسی از کارت بانکی شخص دیگری که جامانده است وجهی دریافت کند عملش سرقت نیست بلکه تحصیل مال نامشروع است.
کسب درآمدزایی از فاگیری چه جرمی محسوب می شود؟
کسب درآمد از جادوگری،رمالی و فالگیری در قانون فعلی جرم نمی باشد
اما قضات می توانند افراد متهم به این کارها را با استفاده از قوانین مربوط به کلاهبرداری و تحصیل مال نامشروع مجازات کنند.
مجازات خرید و فروش مال نامشروع چیست؟
طبق ماده 662قانون مجازات اسلامی:
هرکس با علم و اطلاع از این که مال نامشروع می باشد آن مال را تحصیل یا مخفی یا قبول نماید یا مورد معامله قرار دهد، به حبس از 6ماه تا 3سال و تا 74ضربه شلاق محکوم می شود.
به صورت اشتباه پولی را به حساب شخص دیگری وایز کنی اما شخص حاضر به بازگرداندن پول نشود آیا می توان وی را به اتهام به تحصیل مال نامشروع شکایت کرد؟
با عنایت به مواد 301،302،303قانون مدنی:
چنانچه سهواً وجهی به حساب کسی وایز شود،دریافت کننده مکلف به تسلیم مال و پرداخت کننده صرفا مجاز به مطالبه و استرداد آن است و از موارد تحصیل مال نامشروع نیست.
تفاوت سه جرم کلاهبرداری و پولشویی و تحصیل مال نامشروع
در مطال قبل درخصوص کلاهبرداری و تحصیل مال نامشروع توضیحاتی را ارائه نمودیم . در اینجا میخواهیم ضمن توضیح مختصری از دو جرم گفته شده ، تافوت آن را نیز در برابر جرم پولشویی بیان نماییم.
در ابتدای بحث باید بدانیم که هر سه جرم یاد شده جنبه کیفری دارند.
در خصوص کلاهبرداری باید به نکته ای که حائز اهمیت در جرم انگاری کلاهبرداری است اشاره نماییم. در جرم کلاهبرداری فریب از سوی کلاهبردار و رضایت کامل از سوی بزه دیده وجود دارد. یعنی در کسب مال از سوی بزه دیده هیچ زور و اجباری وجود ندارد. بلکه به دلیل فریب و روش های متقلبانه ای که وجود داشته است ، شرایط غیر واقعی ای برای بزه دیده آماده شده است تا وی ضمن رضایت در رابطه با چیزی که واقعیت ندارد ، مالش ر ابه کلاهبردار بدهد.
برای مثال فردی ادعا میکند که سوالات کنکور را در دست دارد و میتواند در برابر مبلغی آنرا به شما بدهد. شما خودتان پول را به فرد میدهید و سوالاتی را دریافت میکنید اما آن سوالات غیرواقعی و جعلی هستند. پس متوجه شدیم که در کلاهبرداری باید فریب از سوی کلاهبردار به بزه دیده طوری واقع شده باشد که فرد فریب خورده خودش مالش را به کلاهبردار داده و شرایط غیر واقعی را باور کند.
در خصوص پولشویی اما موضوع متفاوت است. اصطلاح پولشویی را میتوان اینگونه تعریف نمود که مالی که از طریق نامشروع و غیر قانونی بدست آمده را طوری وارد کارهای مشروع و قانونی نماییم که این تصور بدست آید که آن پول از طریقی مشروع و قانونی بدست آمده است. در پولشویی ، افراد پولی را که منشا غیر قانونی مثل ربا مواد مخدر قمار و… دارد را از طریق وارد کردن به کارهای مشروع مانند ساختمان سازی ، در پوشش مبادلات بین شرکتی و سود آنها ، فاکتور و دفاتر سازی جعلی و… مشروع میکنند.
تحصیل مال از طریق نامشروع وقتی است که شما مالی را از طریق عناوین خاص مانند قمار ، رشوه ، ربا و… که جرم انگاری شده اند و عنوان خاصی دارند بدست نیاورده باشید بلکه از طریق زد و بند با مقامات و سواستفاده از موقعیت شغلی مثل نمایندگی محلش یا مدیریت های کلان بدست آورده باشید. درواقع هرکس به نحوی از انحاء امتیازاتی را از اشخاص خاص که به دلیل داشتتن شرایط مخصوص بدست آورد و یا در معرض خرید و فروش قرار دهد آن امتیازات را یا به نحوی سواستفاده کند از آن امیتزات و موقعیت بدست آمده و در نهایت مرتکب تخلف شده و یا به طور کلی مال یا وجهی را از این طریق بدست آورد که فاقد مشروعیت قانونی بوده است مجرم شناخته میشود و جرم وی با نام تحصیل مال از طریق نامشروع جرم انگاری میشود.
عناصر جرم تحصیل مال نامشروع
اغلب جرایم دارای سه عنصر اولیه تشکیل دهنده هستند. در این خصوص تحصیل مال نامشروع نیز استثنا نمیباشد . در این مطلب میخواهیم به عناصر تشکیل دهنده جرم تحصیل مال نامشروع بپردازیم .
عنصر قانونی
عنصر قانونی جرم تحصیل مال نامشروع به جرم انگاری قانون گذار و تصریح جرم بودن این عمل در قانون میپردازد. برای عنصر قانونی جرم تحثیل مال نامشروع میتوان به ماده 2 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری اشاره نمود.
عنصر مادی
عنصر مادی به عمل یا ترگ عملی گفته میشود که مجرمانه محسوب میگردد. در اینجا عنصر مادی هرنوع رفتاری میباشد که مثبت عملی مجرمانه است مانند خرید و فروشس ، سواستفاده از امتیاز و … که سبب تحصیل عامدانه مال دیگری به طریق غیر قانونی میشود.
عنصر روانی
عنصر روانی جرم تحصیل مال در واقع همان علم و عمد فرد در تحصیل مال یا وجه نامشروع میباشد. نکته حائز اهمیت این است که فرد علاوه بر آنکه باید در تحثیل مال نامشروع عمد داشته باشد ، باید به نامشروع بودن عملش نیز آگاهی داشته باشد.
قانون جدید تحصیل مال نامشروع
قانونگذار با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در سال 99 تغییرات زیادی را در جرم تحصیل مال نامشروع نیز بوجود آورد . از جمله این تغییرات میتوان به قابل گذشت بودن جرم تحصیل مال نامشروع در برخی موارد اشاره کرد.
در این خصوص باید اشاره داشت که اگر میزان مال کسب شده در جرم تحصیل مال نامشروع بیشتر از صد میلیون نباشد محکوم علیه میتواند از مقررات مربوط به جرائم قابل گذت استفاده نماید و درواقع این جرم از جمله جرایم قابل گذشت پندارد.
تعلیق مجازات جرم تحصیل مال نامشروع
همانطور که در مطلب گذشته عنوان شد ، اگر مبلغ کسب شده بیشتر از صد میلیون باشد میتوان جرم تحصیل مال نامشروع را از جمله جرایم قابل گذشت دانست.
اما تعلیق مجازات جرم تحصیل مال نامشروع به چه صورت است؟ آیا میشود مجازات این جرم را قابل تعلیق بدانیم ؟
باید توجه داشت که ، چنانچه میزان مال بیش از یکصد میلیون ریال باشد قابل تعلیق نمیباشد . مفهوم مخالف این جمله آن است که اگر میزان مال کسب شده کمتر از آن مبلغ باشد میتوان مجازات جرم یاد شده را تعلیق نمود .
تحصیل مال نامشروع، نکات قابل توجه
در قانون تشدید مجازات، ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری برای جرم تحصیل مال نامشروع مصادیقی ذکر شده است که در اینجا میخواهیم به آن موارد اشاره داشته باشیم.
در واقع در قانون مذکور بیان شده است که هرکس به نحوی از انحاء امتیازاتی را به اشخاص خاص به جهت داشتن شرایط مخصوص تفویض می گردد، نظیر جواز صادارات و واردات یا آنچه عرفاً موافقت اصولی گفته می شود در معرض خرید و فروش قرار دهد یا از آن سوء استفاده کند یا در توزیع کالاهایی که باید طبق ضوابطی خاص توزیع میشده مرتکب تعقیب شود، یا به طور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده مجرم است.
همانطور که مشاهده میکنید موارد زیر از مصادیق جرم تحصیل مال نامشروع محسوب میشود :
- خرید و فروش یا سوء استفاده از امتیازاتی که به اشخاص خاص داده میشود مصداق جرم تحصیل مال نامشروع است.
- تعقیب در توزیع کالاهایی که نیاز به ضابطه خاص دارد مصداق جرم تحصیل مال نامشروع است.
- جرم تحصیل مال نامشروع شامل تحصیل هر نو مال یا وجه می شود و اختصاص به پول نقد یا ارز ندارد.
- تحصیل مال باید از طریق نامشروع باشد و این طریق به موارد مذکور منحصر نمی باشد.
- مرتکب باید آگاهانه و با قصد و عامدانه اقدام به عمل مجرمانه تحصیل مال نامشروع نماید.
دادگاه صالح برای رسیدگی به جرم تحصیل مال نامشروع
در خصوص رسیدگی به جرم تحصیل مال نامشروع باید از چند جنبه به بررسی صلاحیت دادگاه ها پرداخت.
برای مثال، اولا باید بدانیم که به لحاظ صلاحیت ذاتی، این جرم در صلاحیت دادکاه کیفری دو میباشد. از سوی دیگر به لحاظ صلاحیت محلی نیز باید بدانیم که دادسرا و دادگاه صالح برای رسیدگی به این جرم ، دادسرا . دادگاهی است که در محل وقوع جرم قرار دارند. به عبارت دیگر دادسرا و دادگاهی که عنصر مادی جرم در آنجا تکمیل شده است صالح به رسیدگی میباشد.
تشدید مجازات کلاهبرداری
استفاده از وسایل ارتباط جمعی باعث میشود مجازات جرم کلاهبرداری تشدید شده و قاضی حبس بیشتری برای مجرم در نظر بگیرد.
وسایل جمعی مانند رسانه های ارتباط جمعی ، رادیو ، تلوزیون، صفحات پر مخاطب شبکه های اجتماعی و هرنوع رسانه ای که افراد زیادی را در ارتباط باهم قرار میدهد. اگر مجرم به وسیله وسایل ارتباط جمعی اقدام به اغفال قربانیان خود کرده باشد به اشد مجازات کلاهبرداری محکوم میشود . این مجازات حبس بین 2 تا 10 سال میباشد که البته به اعتبار شخصیت و موقعیت افراد و با توجه به اقدامات پرونده ممکن است متفاوت باشد.
غیر قابل گذشت بودن جرم کلاهبرداری
کلاهبرداری از جمله جرایم غیر قابل گذشت میباشد . این بدان معنی است که برای شروع رسیدگی و اعلام جرم نه تنها شاکی خصوصی میتواند اقدام نماید بلکه در صورت احراز مدعی العموم نیز میتواند آغاز تعقیب نماید.
در این صورت با گذشت شاکیان خصوصی ، پرونده به روند قانونی خود ادامه میدهد و متوقف نمیشود و فرد در هر حال مجازات میشود هرچند گذشت شاکیان موجب تخفیف در مجازات وی میشود.
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ وکیل دادگستری و آثار معاملات ربوی
✔ وکیل دادگستری و بیان مجازات کلاهبرداری اینترنتی
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****