وکیل خانواده در توضیح وعده ازدواج
ازدواج به عنوان یکی از اصلی‌ترین تصمیم‌های زندگی هر شخص به شمار می‌رود. در نتیجه از حساسیت زیادی برخوردار است. در عین حال بررسی ابعاد مختلف این موضوع می‌تواند به یک تصمیم درست منجر شود. یکی از این ابعاد، مسائل حقوقی است. در واقع از جنبه قانون هر یک از مراحل ازدواج دارای شرایط و آثار مربوط به خود است. با توجه به گستردگی این موضوع قصد داریم به یکی از مباحث عقد ازدواج یعنی نامزدی بپردازیم و مسائل پیرامون آن را از لحاظ حقوقی بررسی نماییم. این مطلب را با توصیه‌های وکیل خانواده در توضیح وعده ازدواج پیش می‌بریم.
وعده ازدواج به چه معناست؟
وجود عرف‌های متفاوت مفاهیم مختلفی از مراحل ازدواج به وجود آورده است. برای مثال دوره نامزدی در خانواده ها و فرهنگ‌های مختلف ایرانی به دوره پیش از ازدواج بر می‌گردد. این دوره می‌تواند به دوره آشنایی، دوره عقد و… اطلاق شود.
در قانون دوره نامزدی به معنای دوره آشنایی است. دوره‌ای که تعهدی بین طرفین وجود ندارد و هیچ گونه عقد ازدواجی بین آن‌ها وجود ندارد. در این دوره که به جهت آشنایی‌های اولیه صورت می‌گیرد ممکن است قول و قرارهای مختلفی بین طرفین گذاشته شود. همچنین دادن وعده ازدواج در دوره نامزدی امر رایجی است. چرا که اصولا دوران نامزدی با هدف عقد ازدواج طی می‌شود. در این بین گاهی این دوره منتج به نتیجه می‌شود و گاهی نیز نامزدی برهم می‌خورد و ارتباط طرفین خاتمه پیدا می‌کند.
وعده ازدواج از لحاظ حقوقی چه آثاری دارد؟
در قانون هر گونه وعده از دواج اعتبار حقوقی ندارد. همین طور است سایر وعده‌هایی که در مورد خرید و فروش یا سایر عقود طرفین به یکدیگر می‌دهند. در حقیقت اگر یکی از طرفین به دیگری قول ازدواج دهد اما به دلایلی غیر از تدلیس یعنی فریب طرف مقابل، با او ازدواج نکند، در این حالت مسئولیتی نسبت به طرف مقابل ندارد.
حتی اگر عقد موقت که در عرف به نام صیغه محرمیت شناخته می‌شود، بین طرفین جاری شده باشد ولی با انقضای مدت رابطه طرفین خاتمه پیدا کند، در این مورد نیز وعده ازدواج دائم هیچ گونه مسئولیتی برای وعده دهنده ندارد.
وعده ازدواج در قانون
به گفته وکیل خانواده، قانون مدنی مباحث مربوط به حقوق خانواده از جمله ازدواج را مورد توجه قرار داده است. در این زمینه، ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی در رابطه با وعده ازدواج مقرر می‌دارد:
«وعده ازدواج، ایجاد عُلقه زوجیت نمی‌کند، اگر چه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر شده، پرداخته شده باشد. بنابراین، هر یک از زن و مرد، مادام که عقد نکاح جاری نشده است، می‌توانند از ازدواج، امتناع کند و طرف دیگر نمی‌تواند به هیچ وجه، او را مجبور به ازدواج کند یا به دلیل امتناع از وصلت، مطالبه خسارتی کند.»
اثبات خسارت در وعده ازدواج
اگر وعده ازدواج منجر به ازدواج نشود، هر یک از طرفین که مدعی بروز خسارت در این مورد باشند، باید مدارک و ادله خود را ضمن ارائه دادخواست به دادگاه ارائه نمایند. در واقع ایجاد مسئولیت برای یک طرف به موجب تقصیر است و مدعی اگر بتواند تقصیر طرف مقابل را ثابت کند، می‌تواند به موجب آن مطالبه خسارت نماید.
چرا که با وجود الزام آور نبودن وعده ازدواج باید این اصل را هم در نظر داشت که طبق اصل 40 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، «هيچ‌كس نمي‌تواند اعمال حق خويش را وسيله اضرار به غير يا تجاوز به منافع عمومي قرار دهد.» این بدان معنا است که اگر یکی از طرفین بدون دلیل موجه نامزدی را بر هم زند، دارای مسئولیت در جبران خسارت خواهد بود. در صورتی که دلیل موجه برای این کار وجود داشته باشد، مسئولیت منتفی است اما همچنان نباید موجب خسارت شود.
چه خساراتی قابل مطالبه است؟
یکی از مواردی که اصولا در زمان بر هم خوردن عقد ازدواج مطرح می‌شود، بازگرداندن هدایای دو طرف است. این هدایا دو دسته هستند، دسته اول هدایایی که بنا بر عرف و عادت مصرفی هستند و با مصرف از بین می‌روند و نگه داشتن آن‌ها عادتا امکان پذیر نیست، مانند گل و …، دسته دوم هدایای هستند که مصرفی اند ولی با مصرف اصل آن‌ها باقی می‌ماند، مانند حلقه نامزدی، لباس، کفش و … .
در مورد اول گیرنده هدایا الزامی به بازگرداندن این گونه هدایا ندارد. در حالی که در مورد دوم ملزم است هدایا را بازگرداند و در صورت تلف یا مفقود شدن، مثل یا قیمت آن را بپردازد.
این دسته از هدایا از جمله خساراتی هستند که توسط طرفین مطالبه می‌شوند و باید پرداخت شوند. در این بین اگر هزینه‌هایی از سوی یکی از طرفین انجام شده باشد و به نحوه متعارف نباشد، مدعی می‌تواند با اثبات این گونه هزینه‌های، آن‌ها را نیز مطالبه نماید.
وکیل خانواده در توضیح وعده ازدواج
ازدواج به عنوان یکی از مهم‌ترین اموری که همه ما با آن مواجه می‌شویم اهمیت زیادی دارد. از این رو آگاهی کافی از مسائل قانونی آن به شما امکان اخذ تصمیم عاقلانه و درست را می‌دهد. این امر جز با مشورت با وکیل خانواده که دارای اطلاع و تجربه کافی در این امور است، میسر نمی‌شود. ضمن اینکه در صورت بروز هر گونه مشکل مي‌تواند راهکارهای قانونی را در اختیار شما قرار دهد.