ورشکستگی در قانون ایران
یکی از مسائل پیش روی تجار که آنها را دچار ترس و واهمه می‌سازد، مسئله ورشکستگی است. در قوانین مدون ایران، مواد مشخصی در خصوص ورشکستگی و انواع مختلف آن وجود دارد. در مطلب «ورشکستگی در قانون ایران» ضمن تعریف مفهوم ورشکستگی و تبیین انواع آن به تشریح قوانین مزبور می‌پردازیم.
تعریف ورشکستگی در قانون ایران
در یک تعریف کلی، ورشکستگی حالت تاجر یا یک شرکت تجاری است که از پرداخت بدهی‌های خود ناتوان شده و نمی‌تواند تعهدات مالی خود را ایفا نماید. به چنین حالتی ورشکستگی و تاجر مزبور را ورشکسته می‌نامند.
یک نکته بسیار مهم در ارتباط با ورشکستگی این است که حالتی است مختص تاجر (شخص حقیقی) و شرکت‌های تجاری (شخص حقوقی). یعنی افراد عادی (غیرتاجر) در صورتی که از پرداخت دیون خود ناتوان گردند، معسر شناخته می‌شوند. علاوه بر این، تفاوت معسر و ورشکسته در نحوه مطالبه دین از سوی طلبکاران است. بدین صورت که در ارتباط با معسر هر کس زودتر اقدام به دریافت طلب خود نماید، حق تقدم خواهد داشت. لیکن در ارتباط با ورشکسته حق تقدم معنایی ندارد و تمام طلبکاران در یک خط قرار می‌گیرند.
✔ بیشتر بخوانید : وکیل پایه یک و بیان تفاوت اعسار و ورشکستگی
وکیل ورشکستگی کیست؟
وکیل ورشکستگی متخصص در ارائه مشاوره حقوقی به موکل در مورد ورشکستگی، تهیه اسناد قانونی برای موکل و نمایندگی از موکل در دادگاه است. یک وکیل باید دارای مدرک حقوق و دارای مجوز در ایالتی باشد که در آن تجارت می کند.
به عنوان راهنمای شما در فرآیند ورشکستگی، یک وکیل می تواند در مورد موارد زیر به شما مشاوره دهد:
- اینکه آیا برای ورشکستگی اقدام کنیم
- کدام نوع ورشکستگی را باید ثبت کرد
- فرآیند ورشکستگی چگونه کار می کند
- کدام فرم های ارائه شده توسط دادگاه باید تکمیل شود
- چه نوع بدهی هایی را می توان کاهش یا حذف کرد
- اینکه آیا می‌توانید پس از پایان پرونده ورشکستگی، به خانه، ماشین یا سایر اموال خود بچسبید.
به طور کلی، یک وکیل ورشکستگی می تواند شما را در مسیر قانونی درست هدایت کند. اگر بدون وکیل به پرونده ورشکستگی رسیدگی کنید، ممکن است اشتباهات قانونی مرتکب شوید که پیامدهای مالی بلندمدتی را به دنبال دارد.
شماره وکیل پایه یک »»» 09124970000
انواع ورشکستگی در قانون ایران
به طور کلی، بر اساس قانون ایران ما سه نو ع ورشکستگی داریم که به شرح زیر است:
الف) عادی
ورشکستگی عادی حالتی است که تاجر متوقف از پرداخت دیون و ناتوان از ایفای تعهدات مالی، ظرف سه روز از وقوع وقفه در این امر، توقف خود را به دادگاه محل اقامت خود اعلام نماید. همچنین تاجر موصوف می‌بایست ضمن اعلام توقف، صورتحساب دارایی و کلیه دفاتر تجارتی خود را نیز به دفتر دادگاه تسلیم نماید.
باید توجه داشت که صورتحساب مزبور باید تاریخ داشته و به امضاء تاجر ورشکسته رسیده باشد. همچنین اموال منقول و غیرمنقول تاجر مزبور نیز باید تقویم شود.
ب) به تقصیر
در خصوص ورشکستگی به تقصیر به صورت کلی، دو حالت وجود دارد: مواردی که قاضی باید حکم ورشکستگی به تقصیر صادر نماید (اجباری) و مواردی که قاضی مخیّر است که حکم به ورشکستگی به تقصیر بدهد (اختیاری). در ادامه به توضیح هر یک از این موارد می‌پردازیم.
-
ورشکستگی به تقصیر اجباری
موارد زیر قاضی ملزم است حکم به ورشکستگی به تقصیر بدهد:
1-1- مخارج تاجر یا افراد تحت تکفل او در شرایط عادی نسبت به عایدی‌اش فوق‌العاده باشد؛
2-1- تاجر مزبور، بخش اعظمی از سرمایه خود را صرف معاملاتی نماید که در عرف تجارتی موهوم بوده و یا ثمربخشی آن منوط به اتفاق محض باشد؛
3-1- چنانچه تاجر برای به تأخیر انداختن ورشکستگی خود، خریدی گران‌تر و یا فروشی ارزان‌تر از قیمت روز انجام دهد و یا برای به دست آوردن وجه نقد، به روشی دور از صرفه متوسل گردد مانند استقراض؛
4-1- تاجر پس از تاریخ توقف یکی از طلبکارانش را به دیگران ترجیح داده و بدهی او را بپردازد.
-
ورشکستگی به تقصیر اختیاری
سه حالت زیر، مواردی هستند که قاضی می‌تواند بنا به تشخیص خود حکم به ورشکستگی به تقصیر دهد:
1-2- تاجر به حساب دیگری و بدون آن که عوضی دریافت نماید، تعهداتی را بر عهده گیرد که نظر به وضعیت مالی وی فوق‌العاده باشد؛
2-2- عملیات تجارتی او متوقف شده ولی مطابق مقررات قانون تجارت اقدام نکرده باشد؛
3-2- تاجر دفتری نداشته و یا دفاتر وی ناقص و یا بی‌ترتیب باشد یا در صورت دارایی وضعیت واقعی خود اعم از دیون و مطالباتش را صریحاً معین نکرده باشد البته به شرطی که مرتکب تقلب نیز نشده باشد.
ج) به تقلب
موارد زیر می‌تواند سبب صدور حکم ورشکستگی به تقلب گردد:
- تاجر، دفاتر تجارتی خود را از روی عمد و سوءنیت مفقود نماید؛
- قسمتی از دارایی تاجر، توسط خود او مخفی شده باشد یا از طریق مواضعه و معاملات صوری از بین رفته باشد؛
- چنانچه تاجر از طریق اسناد و یا صورت دارایی و قروض به صورت متقلبانه، خود را به میزانی مدیون نشان دهد که در واقع مدیون نیست.
جهت مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری با شماره‌های روبه‌رو تماس حاصل فرمایید: 09124970000 – 02188403166
راه های ارتباطی جهت مشاوره
راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:
اینستاگرام: vakilsite@
تلگرام: vakil | @vekalat@
واتساپ: 09124920000از یک وکیل ورشکستگی چه انتظاری باید داشت؟
اگر یک وکیل ورشکستگی استخدام می کنید، در اینجا انتظار دارید:
- یک توافق نامه یا قرارداد کتبی بین شما و وکیل. این توافقنامه احتمالاً شامل یک نمای کلی از کار وکیل برای شما خواهد بود.
- شرح ترتیبات پرداخت مثلاً آیا وکیل حق الزحمه ساعتی می گیرد یا ثابت؟ هزینه ها چقدر خواهد بود؟
- بحث های در حال انجام شما در مورد نحوه رسیدگی وکیل به پرونده شما صحبت خواهید کرد.
- توافق. شما در مورد چگونگی و هر چند وقت یکبار وکیل شما را در مورد پرونده شما به اشتراک می گذارید.
- لیستی از اسناد وکیل باید لیست کاملی از مدارک مورد نیاز برای پرونده ورشکستگی شما را در اختیار شما قرار دهد.
مجازات ورشکستگی در قانون ایران
ورشکستگی عادی مشمول مجازات نیست. لیکن در خصوص ورشکستگی:
الف) به تقصیر: مجازات تاجر ورشکسته به تقصیر از 6 ماه تا 2 سال حبس است (ماده 671 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات).
ب) به تقلب: در ماده 670 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) از یک تا پنج سال حبس برای ورشکسته به تقلب پیش‌بینی شده است.
شرایط تحقق ورشکستگی در قانون ایران
برای تحقق ورشکستگی و صدور حکم به آن، وجود چند شرط لازم است:
- تاجر بودن فرد؛
- توقف در پرداخت دیون؛
- دیون مزبور باید غیرمشروط و مسلم باشد. یعنی بحث و دعوایی در خصوص وجود یا عدم وجود آنها در جریان نباشد؛
- نوع دین مؤثر در مقام نیست. یعنی تفاوتی ندارد که دیون مزبور تجاری و یا مدنی باشد؛
- تنها عدم پرداخت یک دین برای صدور حکم ورشکستگی کفایت می‌کند و نیازی نیست که حتماً چندین دین پرداخت نگردد.
آیا به وکیل ورشکستگی نیاز دارم؟
وکالت در دادگاه یک گزینه است. اینکه آیا این گزینه برای شما مناسب است یا خیر، بستگی به شرایط شما دارد. به خاطر داشته باشید که هنگام استخدام وکیل، شانس بیشتری برای ورشکستگی موفق دارید. تشکیل پرونده ورشکستگی بسته به نوع ورشکستگی می تواند به مدت هفت یا 10 سال در گزارش اعتباری شما باقی بماند . بنابراین، مهم است که به استخدام یک وکیل ورشکستگی فکر کنید. در اینجا سه دلیل وجود دارد که ممکن است به یکی نیاز داشته باشید:
- شما از رسیدگی به پرونده ورشکستگی به تنهایی ناراحت هستید. وکالت در دادگاه می تواند ترسناک باشد و یک وکیل ورشکستگی می تواند از طرف شما به امور حقوقی رسیدگی کند.
- شما نگران کاغذبازی هستید. پرونده های دادگاه معمولاً شامل اسناد زیادی است. به عنوان مثال، اگر مدارک را به اشتباه پر کنید یا آن را در مهلت مقرر به پایان برسانید، می تواند پرونده ورشکستگی شما را به خطر بیندازد. یک وکیل ورشکستگی می‌تواند مدارک را در مسیر خود نگه دارد، از جمله اسنادی (مانند صورت‌حساب‌های کارت اعتباری) که باید ارسال کنید.
- شما از شنیدن سخنان وصول بدهی ها خسته شده اید. اگر وصول بدهی ها دائماً شما را مورد آزار و اذیت قرار می دهند، یک وکیل ورشکستگی می تواند در عوض با آنها برخورد کند. هنگامی که به یک وصول بدهی می گویید که یک وکیل وکالت شما را بر عهده دارد، وصول کننده قرار است با وکیل ارتباط برقرار کند نه شما.
آثار و نتایج حکم ورشکستگی در قانون ایران
- ممنوعیت مداخله تاجر ورشکسته در اموال خود؛
- منع از مداخله در دعاوی؛
- بطلان معاملات صورت گرفته از تاریخ توقف؛
- حال شدن دیون مؤجل تاجر ورشکسته؛
- سقوط حق تعقیب انفرادی طلبکاران تاجر ورشکسته؛
- تأدیه و تأمین مطالبات تاجر؛
- سلب اعتبار و محرومیت از برخی حقوق سیاسی و اجتماعی؛
- مجازات در صورت شناسایی ورشکستگی به تقصیر و یا به تقلب.
نکات تکمیلی ورشکستگی در قانون ایران
- حکم ورشکستگی جنبه عام دارد؛ یعنی علاوه بر طرفین دعوی در برابر سایرین نیز قابل استناد است.
- ورشکستگی می‌تواند سبب محرومیت از حقوق اجتماعی گردد.
- حق اقامه و یا تعقیب دعوی تاجر علیه سایرین با مدیر و یا اداره تصفیه است. همچنین دعاوی علیه تاجر ورشکسته باید به طرفیت مدیر تصفیه طرح گردد.
- اداره اموال تاجر ورشکسته با مدیر تصفیه خواهد بود.
✔ بیشتر بخوانید : وکیل حقوقی در توصیف افلاس و اعسار و ورشکستگی
سؤالات متداول
-
آیا ورشکسته، مجرم محسوب می‌شود؟
صرفاً ورشکسته به تقصیر و ورشکسته به تقلب مجرم محسوب می‌شوند و در قانون مجازات اسلامی برای آنها مجازات تعیین شده است.
-
آیا زوجه تاجر ورشکسته می‌تواند مهریه خود را مطالبه نماید؟
بله. مهریه جزء دیون ممتاز بوده و زوجه می‌تواند مهریه خود را مطالبه نموده و پیش از تمام طلبکاران تاجر ورشکسته، تمام مهریه خود را دریافت کند.
-
مدیر تصفیه چگونه تعیین می‌شود و چه نقشی در امر تصفیه دارد؟
دادگاه صادرکننده حکم ورشکستگی مکلف است ظرف 5 روز پس از صدور حکم مزبور فردی را به عنوان مدیر تصفیه انتخاب نماید. تمام امور تاجر ورشکسته بر ذمه مدیر تصفیه قرار می‌گیرد و مدیر تصفیه باید طرف تمامی دعاوی تاجر ورشکسته قرار گیرد.
-
آیا هر فردی می‌تواند دادخواست ورشکستگی دهد؟
خیر. مقررات مربوط به ورشکستگی فقط در خصوص تجار حاکم است. یعنی افراد عادی که بر اساس مقررات قانون تجارت تاجر شناخته نمی‌شوند، مشمول مقررات ورشکستگی نیستند. این افراد چنانچه از پرداخت دیون خود ناتوان گردند، باید دادخواست «اعسار» دهند.
-
در قانون ایران، ورشکستگی به چند نوع تقسیم می‌شود؟
مطابق مقررات قانون ایران سه نوع ورشکستگی وجود دارد: ورشکستگی عادی، ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب.
-
آیا فقط تاجر شخص حقیقی می‌تواند دادخواست ورشکستگی دهد؟
خیر. شرکت‌های تجاری نیز تاجر محسوب شده و با آن که شخص حقوقی هستند مشمول مقررات ورشکستگی می‌شوند.
-
آیا دادخواست اعسار از تجار مورد قبول دادگاه واقع می‌شود؟
خیر. تجار فقط می‌توانند دادخواست ورشکستگی ارائه دهند و دادخواست اعسار از سوی آنها مورد قبول واقع نمی‌شود. چرا که اگر تاجر ناتوان از پرداخت دیون خود گردد، متوقف و یا همان ورشکسته شناخته می‌شود.
درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “ورشکستگی در قانون ایران” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ وکیل دادگستری برای اقامه دعوی علیه اشخاص
✔ وکیل دادگستری برای ثبت شرکت در ایران
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****