قرار اناطه حقوقی و کیفری چیست

قرار اناطه حقوقی و کیفری چیست

در نظام حقوقی ما از قرار اناطه به عنوان ابزاری در جهت اجرای عدالت استفاده می‌شود. با صدور این قرار، رسیدگی به پرونده­‌ای که در جریان است متوقف و اعلام نتیجه منوط به حل و فصل دعوای دیگری که با دعوای اصلی مرتبط است خواهد شد. قرار اناطه گاهی اوقات ممکن است برای شاکی باعث دردسر شود و وقت و انرژی مضاعفی طلب کند؛ اما همانطور که در مقاله ” قرار اناطه حقوقی و کیفری چیست ” بیان می­‌کنیم، حضور یک وکیل زبده می­‌تواند تا حد زیادی موکل را در جهت احقاق حق و اخذ رأی به نفع خودش یاری کند.

در ادامه مطلب با توضیحات وکیل پایه یک دادگستری از قرار اناطه همراه باشید تا کاربرد این قرار را به طور کامل و دقیق فرا بگیرید.

دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری »»» 88403987- 021

قرار اناطه چیست؟

در بین انواع و اقسام قرارهایی که توسط قضات دادگاه­‌ها صادر می‌شود، قرار اناطه یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین آنهاست. قاضی دادگاه زمانی قرار اناطه صادر می‌کند که پرونده در دادگاه کیفری در حال رسیدگی­‌ست، اما در این بین ادعایی مطرح می­‌گردد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه مذکور نیست. در این حالت مرجع کیفری زمانی که دادگاه صالح در مورد ادعای دوم حکم صادر کند، رسیدگی به پرونده را از سر می‌­گیرد.

معنای لغوی اناطه

برای اینکه با قرار اناطه بیشتر آشنا شویم، در ابتدا باید آن را از لحاط لغوی و تحت­‌اللفظی بررسی کنیم. اناطه از نظر لغوی به معنای منوط کردن و موکول کردن امری به امر دیگری است. صدور این قرار باعث می­‌شود که رسیدگی کیفری متوقف شده (در فرض اناطه کیفری) و دادگاه برای رسیدگی حقوقی مهلتی مشخص نماید. صدور قرار اناطه به  این معناست که ادعای مطرح‌­شده باید در دادگاه حقوقی مورد رسیدگی قرار بگیرد. پس از رسیدگی دادگاه حقوقی، دادگاه اولیه با توجه به حکم مربوطه اقدام به صدور رأی می‌کند

باید به این نکته دقت داشته باشید که قرار اناطه صرفا برای مشخص شدن نتیجه در دادگاه حقوقی نیست. شوراهای حل اختلاف، دادگاه خانواده و انواع کمیسیون­‌ها و … هم می­‌توانند مخاطب این قرار باشند. همچنین صدور این قرار از سمت دادگاه­‌های کیفری رایج‌­تر است؛ اما این موضوع به آن معنا نیست که رسیدگی به یک پرونده حقوقی هرگز منوط به بررسی پرونده‌ه­ای کیفری نخواهد شد.

در چه شرایطی قرار اناطه صادر می­‌شود؟

وکیل دادگستری در بیان شرایط صدور قرار اناطه می­‌گوید: طبق ماده‌ی ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی اگر رسیدگی به دعوا منوط به اثبات ادعایی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه دیگری است، رسیدگی به دعوا تا تصمیم‌­گیریِ ‌مرجع صالح متوقف می‌شود. در این‌ مورد، خواهان موظف است ظرف یک ماه در دادگاهِ صلاحیت­‌دار اقامه‌ی دعوا کرده و رسید آن را به دفتر دادگاهِ ‌رسیدگی‌کننده ارائه کند. در غیر این صورت، دادگاه قرار رد دعوا صادر می‌کند و خواهان می‌تواند پس از اثبات ادعا در مرجع صالح، مجددا اقامه‌ی دعوا کند.

همچنین لازم است به ماده 21 قانون ایین دادرسی کیفری توجه کنید. مطابق با این ماده هرگاه احرازِ مجرمیتِ متهم منوط به اثبات مسائلی باشد که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه کیفری نبوده و مرجع حقوقی برای رسیدگی به آن صالح باشد، با تعیین طرف ذی‌نفع و صدور قرار اناطه تا هنگام صدور رأی قطعی از مرجع صالح تعقیب متهم معلق و پرونده موقتا بایگانی می‌شود. در این‌ صورت هر زمانی ذی‌نفع طی یک ‌ماه از تاریخ ابلاغِ قرار اناطه بدون عذر‌موجه به دادگاه صالح رجوع نکند، مرجع کیفری به رسیدگی ادامه داده و متناسب با شرایط تصمیم مقتضی را اتخاذ می‌نماید.

مرجع رسیدگی کننده پس از صدور این قرار تحقیقات را متوقف می‌­کند. البته در نظر داشته باشید اقداماتی که با موضوع قرار ارتباطی ندارد را می تواند انجام دهد.

اگر تا اینجای مطلب برایتان سوالی پیش آمده، حتما در قسمت نظرات مطرح بفرمایید. کارشناسان و وکلای خبره موسسه حقوقی معتبر آسایش‌گستران، در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهند بود.

نکاتی در مورد قرار اناطه

1- در مواردی که قرار اناطه ازسمت بازپرس صادر می‌شود، باید ظرف سه روز به رؤیت دادستان برسد. در صورتیکه دادستان با این قرار موافق نباشد، حل اختلاف طبق ماده‌ی 271 این قانون انجام می­‌شود.

2- پس از صدور این قرار اگر متهم در بازداشت باشد باید فوراً آزاد شود. همچنین اگر وثیقه‌ای هم سپرده باشد، آزاد خواهد شد.

3- قرار اناطه تنها به مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ اعتبار دارد. اگر در این مدت شخص گواهی مذکور را ارائه نداد، بدون توجه به ادعای طرح­‌شده به پرونده رسیدگی می‌شود.

4- قرار اناطه از دادگاه حقوقی حتماً نباید به طرفیت دادگاه کیفری صادر شود. مثلا در فرض پرونده‌ی مطالبه مهریه­‌ای که زوج در آن علقه زوجیت (پیوند ازدواج) را انکار کرده، دادگاه حقوقی به طرفیت دادگاه خانواده قرار اناطه صادر می­‌نماید.

5- دقت کنید که قرار اناطه در جریان رسیدگی صادر می‌گردد؛ چرا که علت صدور این قرار ایجاد مانع در رسیدگی و دادرسی است. بنابراین پس از ختم جلسه و اتمام رسیدگی نمی‌توان قرار توقیف دادرسی صادر نمود.

6- اگر دعوا و اختلاف در حق مالکیت باشد، مال مورد دعوی بایستی غیر منقول باشد لذا در اموال منقول، قرار اناطه قابل صدور نیست.

7- مدتی که پرونده بصورت موقت بایگانی می شود، جزء مواعد مرور زمان محسوب نمی شود.

8- مرجع حل اختلاف بازپرس و دادستان در خصوص قرار اناطه دادگاهیست که صلاحیت رسیدگی به اصل جرم را دارد.

9- اگر قرار اناطه از دادسرا صادر شود ظرف 10 روز از سوی ذینفع قابل اعتراض است.

10- اگر قرار اناطه از دادگاه صادر شود ظرف بیست روز از سوی ذینفع قابل اعتراض است.

11- مرجع صالح جهت اعتراض به قرار اناطه صادره از دادسرا، دادگاه صالح به اصل جرم است.

12- مرجع صالح جهت اعترضا به قرار اناطه صادره از دادگاه، حسب مورد دادگاه تجدید نظر یا دیوان عالی کشور است.

13- قرار اناطه عامل قطع مرور زمان صدور حکم است نه عامل قطع مرور زمان تعقیب.

14- ذینفع از تاریخ ابلاغ قرار اناطه یکماه فرصت دارد تا با مراجعه به دادگاه صالح، رسید آن را به دادگاه کیفری ارائه کند.

15- اگر تا یک ماه از تاریخ ابلاغ قرار اناطه ذینفع رسید آن را به مرجع کیفری ارایه نکند، مرجع کیفری بدون توجه به آن دلیل به تحقیق یا رسیدگی خود ادامه میدهد.

16- دادیار، بازپرس، قاضی دادگاه اختیار صدور قرار اناطه کیفری را دارند.

آیا قرار اناطه کیفری قابل اعتراض است؟

ماده‌ی ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری در ارتباط با قابلیت اعتراض قرار اناطه به وضوح تعیین تکلیف کرده است. بند الف ماده‌ی مذکور در ارتباط با قابلیت اعتراض این قرار بیان می­کند که؛ قرارهای بازپرس در موارد ذیل قابل اعتراض خواهد بود: قرار منع تعقیب، موقوفی تعقیب و اناطه به تقاضای شاکی. بنابر این ماده قرار اناطه کیفری صادرشده توسط بازپرس به درخواست شاکی قابل اعتراض است.

آیا می­‌توان به قرار اناطه حقوقی اعتراض کرد؟

در ماده‌ی 332 قانون آیین دادرسی مدنی قرارهایی پیش‌بینی شده که قابل اعتراض و تجدیدنظر می‌باشند؛ اما در این موارد از این موضوع سخنی به میان نیامده است. از سویی هم در مواد 367 و 368 از برخی موارد که قابل فرجام هستند صحبت شده، که البته آن‌ها نیز به این موضوع اشاره ای نکرده­ اند. پس قرار اناطه حقوقی برخلاف کیفری از قابلیت اعتراض برخوردار نیست.

مهلت اعتراض به قرار اناطه چقدر است؟

وکیل پایه یک دادگستری در مقام پاسخ به این سوال و در انتهای مقاله “قرار اناطه و وکیل پایه یک دادگستری” می­‌گوید: طبق تبصره ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری، زمان اعتراض به قرار اناطه ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ آن خواهد بود و هزینه­‌ای در پی ندارد. در ضمن برای افرادی که در خارج از کشور اقامت دارند، این مدّت به یک ماه افزایش خواهد یافت.

در صورتی که دادگاه قرار اناطه را تایید نماید، مهلت یک ماهه اقامه دعوی در دادگاه صالح آغاز خواهد شد. دقت کنید که مرجع صالح رسیدگی به قرار اناطه، دادگاه صالح رسیدگی به اتهام می‌باشد.

ممنون از همراهی شما تا پایان این مقاله. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد.

قاضی چه زمانی اقدام به صدور قرار اناطه می نماید؟

هرگاه موضوعی نزد دادگاه و حین دادرسی موضوع دیگری پیش آید که رسیدگی به دعوی اصلی منوط به رسیدگی به دعوی جدید باشد، دادگاه با توجه به اهمیت اقدام به صدور قرار اناطه می نماید.

🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط

✔ شماره تلفن وکیل پایه یک دادگستری در تهران 09124970000

✔ شماره تلفن وکیل در مشهد 09159159150

*****

آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی

همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.

*****

4.83/5 (6)