اعتراض به برگه تشخیص اراضی ملی

اعتراض به برگه تشخیص اراضی ملی

تشخیص اراضی ملی و مستثنیات آن از یکدیگر می‌تواند منجر به سلب مالکیت از اشخاص گردد. به همین دلیل افراد ذی‌نفع می‌توانند مراتب اعتراض خویش را نسبت به برگ تشخیص صادره اعلام نمایند. اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات توسط افراد ذی‌نفع مستلزم طرح دعوی از طریق ارائه دادخواست و استناد به ادله‌ای همچون عکس‌های هوایی، نقشه‌های توپوگرافی و همچنین نقشه‌های هوایی و … است. در مطلب «اعتراض به برگه تشخیص اراضی ملی» به بررسی شرایط و ضوابط قانونی اعتراض به برگه تشخیص اراضی ملی می‌پردازیم.

دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری »»» 88403987- 021

مرجع صالح جهت رسیدگی به اعتراض

از سال 1341 که قانون ملی شدن جنگل های کشور به تصویب رسید، مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراضات مربوط برگه تشخیص اراضی ملی، بارها تغییر یافته است. در ادامه به بررسی این روند تحولی می‌پردازیم.

الف) آیین‌نامه اجرایی قانون ملی شدن جنگل‌ها

نخستین بار ذیل ماده 20 این آیین‌نامه، کمیسیون رسیدگی به اعتراض اشخاص در خصوص امر تشخیص پیش‌بینی شد. کمیسیون مزبور متشکل از رئیس کل کشاورزی استان، سرجنگلدار و بازرس سرجنگلداری بود که با رأی اکثریت اعضا، اقدام به صدور احکام قطعی و لازم الاجرا می‌نمود.

ب) قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع

قانون مزبور در ماده 56 خود، مرجع رسیدگی به اعتراض را کمیسیونی متشکل از فرماندار، رئیس دادگستری، رئیس ثبت، رئیس کشاورزی و رئیس جنگلبانی محل یا نمایندگان آنها معرفی می‌نماید. البته بر اساس ماده اخیرالذکر، معترض باید ظرف سه ماه پس از ابلاغ برگ تشخیص یا انتشار آگهی تشخیص، اعتراض خود را به کمیسیون تقدیم نماید. تصمیمات متخذه در این کمیسیون با نظر اکثریت اعضاء قطعی و لازم الاجرا می‌شد.

لازم به ذکر است که رسیدگی به اعتراضات اشخاص نسبت به آراء کمیسیون ماده 56 از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها، بر عهده دیوان عدالت اداری قرار گرفت.

ج) قانون ماده واحده تعیین تکلیف اراضی

مطابق قانون فوق‌الذکر، مرجع رسیدگی به اعتراضات مربوط به امر تشخیص، هیئت ماده واحده یا هیئت تعیین تکلیف اراضی بود. مسئولین اداره کشاورزی و اداره جنگلداری، یک عضو از جهاد سازندگی، یک عضو از هیأت واگذاری زمین، یک قاضی دادگستری و بنا به مورد دو نفر از اعضای شورای اسلامی روستا یا عشایر محل به عنوان اعضاء هیات مزبور تعیین شدند.

د) قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی

بر اساس تبصره 1 ماده 9 این قانون، صلاحیت رسیدگی به اعتراضات مربوط به امر تشخیص اراضی ملی از مستثنیات، به محاکم دادگستری (شعب ویژه مرکز) محول شد. همچنین طبق تبصره مذکور، افراد ذی نفعی که رسیدگی به اعتراض آنان در مراجع ذی‌صلاح اداری و قضایی صورت نگرفته باشد، می‌توانند ظرف مدت یک سال پس از لازم الاجراء شدن این قانون نسبت به اجرای مقررات اعتراض نمایند.

صلاحیت شعب ویژه مرکز مربوط به مواردی است که سابقاً در هیئت ماده واحده، دیوان عدالت اداری یا کمیسیون‌های ماده 20 یا ماده 56 مورد رسیدگی قرار نگرفته باشد. همچنین در مورد اعتراض به آرای صادره، دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک صالح به رسیدگی است. البته شعب ویژه مرکز صرفاً صلاحیت رسیدگی به اعتراضات افراد ذی‌نفع به غیر از دولت را خواهند داشت. یعنی رسیدگی به اعتراض دولت همچنان بر عهده هیئت ماده واحده است.

جهت مشاوره با  وکیل پایه یک دادگستری با شماره‌های روبه‌رو تماس حاصل فرمایید: 09124970000 – 02188403166

راه های ارتباطی جهت مشاوره

راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:

اینستاگرام: vakilsite@

تلگرام: vakil | @vekalat@

واتساپ: 09124920000

اشخاص ذی‌نفع در اعتراض به برگه تشخیص

بر اساس ماده واحده تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع مصوب 1367 اشخاص ذی‌نفعی که حق اعتراض به برگه تشخیص را دارند، از قرار زیر هستند:

الف) زارعین صاحب اراضی نسقی و مالکین و صاحبان باغات و تأسیسات در خارج از محدوده قانونی شهرها و حریم روستاها؛

ب) سازمان‌ها و ‌مؤسسات دولتی که در  اجرای ماده 56 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع و اصلاحیه‌های بعدی، مسئولیت به آنها واگذار شده است.

از آنجایی که مطابق تبصره 1 ماده 9 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی، هیچ قیدی به منظور تحدید مصادیق اشخاص ذی‌نفع به موارد مذکور در ماده واحده یافت نمی‌شود؛ اعتراض اشخاص ذی‌نفع، به نحو مطلق، قابل استماع دانسته شده است. بنابراین هیچ توجیه قانونی برای تحدید مصادیق اشخاص ذی‌نفع موجود نیست. به عبارت بهتر، هر کسی که به نحوی از اعتراض به برگه تشخیص نفع ببرد، می‌تواند نسبت به این طرح اعتراض کند؛ اعم از این که جزء اشخاص مذکور در صدر ماده واحده باشد یا نباشد.

خوانده در اعتراض به تشخیص اراضی ملی

مطابق مواد قانونی مختلف و متعدد، خواندگان دعاوی اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات می‌تواند از قرار زیر باشد:

الف) یکی از خواندگان دعوای اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان است که متولی امر تشخیص می‌باشد؛

ب) همچنین سایر سازمان‌ها و نهادهایی که اراضی موضوع اعتراض از سوی ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری به آنها واگذار شده باشد، می‌توانند خوانده دعوی اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیالت آن واقع شوند.

✔ بیشتر بخوانید : وکیل ملکی در اراضی ملی و مستثنیات زمین

اعتراض شخص ثالث نسبت به تشخیص اراضی ملی

در صورتی که اشخاص ثالث ذی نفع محسوب شوند، می‌توانند نسبت به برگه تشخیص اعتراض نمایند. یعنی برای استماع اعتراض آنها نیازی به طرح دعوی جهت ابطال سند مالکیت اراضی ملی و منابع طبیعی نیست.

مهلت اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات

اعتراض اشخاص ذی‌نفع به امر تشخیص، مقید به مهلت مشخصی نیست و در هر زمانی قابل استماع است. (مطابق تبصره 1 ماده 9 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی)

استرداد زمین پس از قطعیت حکم دادگاه

چنانچه بعد از رسیدگی به اعتراض اشخاص نسبت به برگه تشخیص اراضی ملی از مستثنیات، بر اساس نظر دادگاه، اعتراض مطروحه صحیح بوده و اراضی مورد اعتراض داخل در عنوان مستثنیات باشد، دولت موظف است زمین را به صاحب آن رد نماید. همچنین چنانچه بر اساس تبصره 1 ماده 9 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی، تحویل عین زمین امکانپذیر نباشد و همچنین در صورت رضایت مالک، عوض زمین یا قیمت کارشناسی شده پرداخت می‌شود.

بنابرابن اگر مالک زمین به هردلیلی نسبت به أخذ ارزش زمین رضایت دهد، دولت می‌تواند با پرداخت این مبلغ، زمین را تصاحب کند. همچنین در مواردی که امکان استرداد زمین وجود نداشته باشد، دولت ملزم به بازگرداندن عوض زمین خواهد شد. امکان‌پذیر نبودن استرداد زمین ممکن است به سبب واگذاری آن به سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی در قالب طرح‌های عمرانی و … باشد. به هر حال تشخیص این مسئله با محکمه است. یعنی دادگاه می‌تواند در این مورد به نظر کارشناس، نتیجه تحقیقات محلی و معاینه محل استناد کند.

✔ بیشتر بخوانید : اراضی ملی در قانون ایران

پرسش و پاسخ‌های پرتکرار

1- مرجع صالح رسیدگی به اعتراض برگه تشخیص کدام نهاد یا سازمان است؟

بر اساس تبصره 1 ماده 9 قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی:

صلاحیت رسیدگی به اعتراضات مربوط به امر تشخیص اراضی ملی از مستثنیات، به محاکم دادگستری (شعب ویژه مرکز) محول شد.

2- اشخاص ذی‌نفع در اعتراض به برگه تشخیص چه کسانی هستند؟

الف) زارعین صاحب اراضی نسقی و مالکین و صاحبان باغات و تأسیسات در خارج از محدوده قانونی شهرها و حریم روستاها.

سازمان‌ها و ‌مؤسسات دولتی که در  اجرای ماده 56 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع و اصلاحیه‌های بعدی، این مسئولیت به آنها واگذار شده است.

3- مهلت اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات تا چه زمانی است؟

مطابق قانون، اعتراض اشخاص ذی‌نفع به امر تشخیص، محدود به مهلت و زمان مشخصی نیست. یعنی در هر زمانی که از سوی اشخاص ذی‌نفع طرح گردد، قابل استماع است. بنابراین مرجع صالح رسیدگی به اعتراض به برگه تشخیص اراضی ملی از مستثنیات موظف به رسیدگی است. یعنی مرجع صالح نمی‌تواند به بهانه عدم ارائه اعتراض در موعد مقرر، از رسیدگی به دعوی ذی‌نفع امتناع ورزد.

درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “اعتراض به برگه تشخیص اراضی ملی” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…

🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط

✔ تغییر کاربری اراضی کشاورزی در سال 1401

✔ تشخیص مستثنیات اراضی ملی

*****

آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی

همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.

*****

3.75/5 (4)