وکیل خانواده و توضیح اجازه پدر در ازدواج دختر
حقوق مدنی به بیان تمامی مسائل اشخاص از تولد تا مرگ پرداخته است. بخشی از این حقوق به مسائل مربوط به خانواده و تکالیف آنها می‌پردازد. از جمله مسائل مطرح شده در حقوق خانواده، ازدواج و شرایط قانونی آن است. در این مطلب قصد داریم بخشی از حقوق مربوط به ازدواج دختر را مورد توجه قرار دهیم. در واقع همان طور که بسیاری از ما می‌دانیم، ازدواج دختر طبق قانون ایران باید بر اساس اجازه پدر صورت بگیرد اما در مواقعی این شرط، با اجازه قانون تحت تاثیر قرار می‌گیرد و تغییر ماهیت می‌دهد. ما نیز ضمن اشاره به این موضوع قصد داریم شرایط آن با نکات وکیل خانواده و توضیح اجازه پدر در ازدواج دختر بررسی کنیم.
ازدواج دختر در قانون مدنی
قوانین و مقررات مربوط به ازدواج، در قانون مدنی ذکر شده است. یکی از مباحث مطرح شده در این قانون، لزوم اجازه پدر برای ازدواج دختر باکره است. به گفته وکیل دادگستری، قانون مدنی در این باره مقرر می‌دارد:
«نکاح دختر باکره، اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است و هر گاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند، اجازه او ساقط شده و در این صورت دختر می‌تواند با معرفی کامل مردی که می‌خواهد با او ازدواج کند و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده، پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام کند»
اذن پدر در ازدواج دختر و شرایط آن
به گفته وکیل پایه یک خانواده، شرایط اجازه پدر برای ازدواج دختر در برخی موارد دچار استثناء می‌شود. بر این اساس اگر دختر بخواهد با مردی مورد نظر خود ازدواج نماید و پدر بدون دلیل منطقی از ازدواج او جلوگیری نماید، وی می‌تواند، اجازه ازدواج خود را از دادگاه اخذ نموده و خطبه عقد عقد وی جاری شود.
یکی دیگر از استثنائات در این زمینه، ازدواج دوم دختر است. با این وصف که شرط صحت در ازدواج دختر رضایت پدر و جد پدری است و این شرط زمانی قابلیت اجرا دارد که طبق قانون، دختر دوشیزه باشد و در صورتی که یک بار ازدواج نموده باشد، این وصف از بین می‌رود، در نتیجه وی نیازی به اجازه پدر نداشته و می‌تواند مستقلا ازدواج نماید.
استثناء در ازدواج دوم
موردی که باید به عنوان یکی از موارد استثناء در از بین رفتن اذن پدر نسبت به ازدواج دوم دختر در نظر گرفته باشد، عقد نکاحی است که در آن رابطه زناشویی میان آنها وجود نداشته باشد. به عبارت دیگر تا زمانی که دختر باکره باشد، به اجازه پدر برای ازدواج نیاز دارد.
در غیر این صورت اگر به هر دلیل یعنی رابطه نامشروع یا حادثه بکارت وی زائل شده باشد، نیازی به اذن پدر یا جد پدری در ازدواج ندارد.
شرایط نبود پدر برای اجازه ازدواج
در صورتی که پدر در قید حیات نباشد یا مفقود الاثر باشد، باید اجازه جد پدری اخذ شود اگر وی هم نباشد، این اجازه ساقط و دختر باید از دادگاه اجازه ازدواج خود را اخذ نماید.
در نتیجه می‌توان گفت اجازه ازدواج دختر باکره از دادگاه در دو صورت امکان پذیر است:
- مخالفت پدر یا جد پدری
- نبود پدر یا جد پدری
نکات وکیل خانواده و توضیح اجازه پدر در ازدواج دختر
با توجه به شایع بودن این موضوع قانونی در جامعه لازم است به نکاتی پیرامون آن بپردازیم:
اولین نکته در رابطه با سن ازدواج دختر است. با این توضیح که دختر باکره در هر سنی بخواهد ازدواج نماید به اجازه پدر یا جد پدری نیاز دارد.
دومین نکته در رابطه با جایگزین شدن فرد یا افرادی برای صدور اجازه به جای پدر یا جد پدری است. یعنی هیچ یک اگر پدر یا جد در قید حیات نبوده یا مفقود باشند، دیگر اعضای خانواده نمی‌توانند نسبت به صدور اجازه اقدام نمایند و در این صورت دفترخانه این اجازه را به رسمیت نشناخته و عقد ازدواج را جاری نمی‌کند.
در صورتی که هویت پدر و جد پدری مشخص نباشد، پس از مراجعه دختر به دادگاه، این مرجع اقدام به مراحل قانونی یعنی نشر آگهی در روزنامه کثیر الانتشار نموده و در صورت عدم موفقیت در پیدا کردن پدر نسبت به صدور اجازه اقدام مي‌کند.
پیگیری حقوقی برای ازدواج
همان طور که مطرح شد، در صورتی که دختر برای ازدواج نیاز به اذن پدر داشته باشد و به دلیل مخالفت یا نبود پدر نتواند زدواج نماید، باید به دادگاه خانواده مراجعه نمود و دادخواست خود را تقدیم نماید. دادگاه با بررسی پرونده و دلایل ارائه شده، اقدام به صدور مجوز ازدواج یا رد آن می‌نماید.
به گفته وکیل خانواده نکته‌ای که باید به خاطر داشته باشید این است که بسیاری از موارد از لحاظ عرفی مراجعه به دادگاه صورت نمی‌گیرد، در حالی که بر اساس قانون این مور یکی از حقوق دختر به شمار می‌رود و می‌تواند از آن استفاده نماید.