تشریح فسخ، تفاسخ و انفساخ از زبان وکیل دادگستری
در نظام حقوقی ایران سه اصطلاح مشابه وجود دارد که گاهی سبب سردرگمی میان مردم عادی میگردد. چرا که این اصطلاحات در قوانین رایج بوده در حالیکه عامه مردم علم و اطلاع دقیقی از معنا، مفهوم و تفاوتهای آنها ندارند. مطلب «تشریح فسخ، تفاسخ و انفساخ از زبان وکیل دادگستری» با ارائه تعریفی ساده و قابلفهم از مفاهیم مزبور، تفاوتهای آنها را مشخص نموده و شما را در تشخیص اصطلاحات رایج در قراردادها راهنمایی مینماید.
تشریح فسخ از زبان وکیل دادگستری
- فسخ همان حق بر هم زدن قرارداد است که ضمن انعقاد قرارداد یا پس از آن، بنا به توافق طرفین و یا حکم قانون پیشبینی و تعبیه میگردد. حق بر هم زدن قرارداد یا همان حق فسخ میتواند برای یکی از طرفین قرارداد و یا هر دو طرف آن به وجود آید.
- حق فسخ در قانون مدنی تحت عنوان خیار فسخ شناخته میشود. به طور کلی اگر بخواهیم حق فسخ بر اساس مقررات قانونی را بشناسیم باید به مقررات قانون مدنی در باب خیارات رجوع و آن را بررسی نماییم. در خصوص خیارات باید به این نکات توجه داشت:
انواع حق فسخ
این حق مخصوص زمانی است که طرفین برای مدت معینی (مثلاً ظرف یک ماه از تاریخ انعقاد قرارداد) این حق را برای یکی از طرفین و یا هر دو طرف قرارداد قائل میشوند که قرارداد را به هر دلیلی فسخ نمایند. انواع خیاراتی که بر اساس مقررات قانون مدنی حاکم بر معاملات وجود دارد از قرار زیر هستند:
الف) خیارات مختص عقد بیع
شامل سه خیار مجلس، حیوان و تأخیر ثمن است. حق فسخ ناشی از هریک از این خیارات از قرار زیر است:
- خیار مجلس: تا زمانیکه طرفین در مجلس حضور دارند، میتوانند حق فسخ خود را نسبت به معامله اعمال نموده و آن را برهم زنند.
- خیار حیوان: مختص زمانی است که مبیع حیوان زنده باشد. در این صورت، خریدار تا 3 روز حق فسخ قرارداد را دارد.
- خیار تأخیر ثمن: زمانیکه عوضین معامله میان بایع و مشتری رد و بدل نشده و 3 روز از زمان انعقاد قرارداد گذشته باشد، بایع حق دارد عقد بیع را فسخ نماید.
✔ بیشتر بخوانید :وکیل ملکی و تمام نکات فسخ قرارداد خانه
ب) خیارات مختص تمام عقود
خیار شرط:
ضمن قرارداد شرط میشود که یکی از طرفین یا هردو طرف یا شخص ثالث تا مدت زمان معینی حق فسخ قرارداد را دارا باشند. لیکن نکته قابل تأمل در اینجا این است که باید مدت خیار شرط دقیقاً مشخص باشد در غیر این صورت هم شرط و هم عقد باطل است.
خیار رؤیت و تخلف وصف:
مختص زمانی است که یکی از طرفین، مالی را بدون این که بازدید نموده باشد خریداری نموده و یا به فروش برساند. اگر بعد از انعقاد قرارداد مشخص شود که مال دارای ویژگیهای مطروحه در زمان انعقاد قرارداد نیست، آن طرفی که مال را ندیده و از ویژگیهای آن ناآگاه است، حق فسخ معامله را دارد.
خیار غبن:
غبن به معنای ضرر است. هنگامیکه یکی از طرفین از قیمت واقعی مال آگاه نیست و پس از معامله متوجه شود که دچار غبن شده است، در صورتیکه غبن حادث شده فاحس باشد، حق فسخ خواهد داشت. لازم به ذکر است که غبنی فاحش است که عرفاً قابل گذشت و مسامحه نباشد.
جهت مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری از طرق زیر با ما در ارتباط باشید:
☑️ مشاوره حقوقی با کارشناسان حقوقی موسسه
021-88401560 | 021-88403166
☑️ تلفن همراه وکیل پایه یک دادگستری در تهران
0912-4970000 | 0912-4920000
☑️ آدرس صفحه اینستاگرام وکیل پایه یک دادگستری
☑️ تلگرام
vakil | @vekalat@
☑️ آدرس موسسه حقوقی آسایش گستران
تهران | خیابان شهید مطهری| نرسیده خیابان شریعتی | روبروی بوستان شهیدآوینی | پلاک 11
برای مشاهده آدرس در گوگل مپ روی متن رو به رو کلیک نمائید »»موسسه حقوقی آسایش گستران
خیار عیب:
مختص زمانی است که مال مورد معامله دارای عیبی است که طرف مقابل جاهل به وجود آن عیب است. در چنین حالتی، طرف جاهل پس از علم به عیب مزبور دو راه دارد:
الف. فسخ قرارداد
ب. دریافت ارش: به معنای مابهالتفاوت مال سالم و معیوب
خیار تدلیس:
تدلیس به معنای انجام فعل یا رفتاری است که سبب فریب دیگری گردد. به نحوی که اگر طرف مقابل حقیقت را میدانست راضی به انجام معامله نمیشد. شخصی که علیه او تدلیس صورت گرفته است، حق فسخ معامله را خواهد داشت.
✔ بیشتر بخوانید :وکیل دادگستری و مقررات فسخ مبایعهنامه
خیار تبعض صفقه:
در خصوص این خیار، ابتدا بهتر است به تعریف کلمات آن به صورت جداگانه بپردازیم. صفقه به معنای معامله بوده و تبعض به معنای تکه تکه و جزء جزء شدن است. خیار تبعض صفقه در کل به این معنا است که که معامله به چند بخش تقسیم شود. این خیار زمانی حاصل میشود که بخشی از معامله به جهتی از جهات باطل میشود ولی بخشی از آن صحیح باقی میماند. در چنین شرایطی، خریدار دو راهکار دارد:
الف. حق فسخ معامله
ب. پذیرش بخش صحیح معامله و استرداد وجه بابت بخش باطل معامله
خیار تخلف شرط:
در حالتی که شرطی در قرارداد ذکر شده است ولی مشروطٍعلیه از انجام آن اجتناب میکند، مشروطٌله حق دارد معامله را فسخ نماید.
تشریح تفاسخ از زبان وکیل دادگستری
مختص زمانی است که دو طرف قرارداد تصمیم میگیرند قراردادی را که صحیحاً منعقد نمودهاند، فسخ نمایند. نام دیگر تفاسخ، اقاله است. تفاوت تفاسخ با حق فسخ این است که در تفاسخ اراده همزمان دو طرف برای برهم زدن عقد لازم است و مسئلهای کاملاً قراردادی و منطبق با خواست طرفین است.
تشریح انفساخ از زبان وکیل دادگستری
انفساخ به معنای فسخ خود به خودی قرارداد و به حکم قانون است. در انفساخ نیازی به اراده هیچ یک از طرفین قرارداد نیست بلکه قرارداد به حکم قانون و به صورت خودبهخودی به هم میخورد.
✔ بهترین وکیل پایه یک دادگستری را از ما بخواهید…
تفاوت انفساخ با فسخ در این است که حق فسخ گاهی به حکم قانون و گاهی با اراده طرفین صورت میپذیرد ولی انفساخ بلاشک و صرفاً با حکم قانون تحقق میپذیرد. همچنین تفاوت انفساخ و تفاسخ نیز در این است که در تفاسخ اراده دوجانبه طرفین قرارداد لازم است در حالیکه همانطور که گفتیم در انفساخ اراده فرد هیچ نقشی ندارد.
پرسش و پاسخهای متداول
-
حق فسخ به چه معناست؟
حق فسخ به معنای حق بر هم زدن قرارداد به صورت یک جانبه و یا دو جانبه است که شرایط خاصی برای آن در قانون در نظر گرفته شده است.
-
تفاسخ یا اقاله چیست؟
تفاسخ به حالتی گفته میشود که طرفین قرارداد، عقدی را که میان آنها واقع شده برهم زنند.
-
تفاوت تفاسخ و انفساخ در چیست؟
انفساخ بدون اراده طرفین به صورت خود به خودی صورت میگیرد ولی تفاسخ نیاز به اراده هر دو طرف قرارداد دارد.
-
چند نوع حق فسخ در معاملات برای طرفین قرارداد متصور است؟
به طور کلی، حق فسخ را میتوان به دو نوع تقسیم نمود. حق فسخ بر مبنای حکم قانون که در مبحث خیارات در قانون مدنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. همچنین یک نوع حق فسخ وجود دارد که بر مبنای توافق طرفین در قرارداد ذکر میشود. برای مثال شرطی در قرارداد از سوی طرفین قید میگردد که در صورت تخلف از شرط مزبور، حق فسخ برای یکی از طرفین یا هر دو طرف قرارداد به وجود میآید.
-
آیا طرفین میتوانند با توافق یکدیگر حق فسخ مندرج در قرارداد را برهم زنند؟
بله. چون حق فسخ مندرج در قرارداد با اراده طرفین به وجود آمده است، با همان اراده هم از بین خواهد رفت.
-
اگر عیبی در مبیع حادث شود، طرف مقابل که از وجود آن عیب بیاطلاع بوده چه حقی دارد؟
در خیار عیب، دو راهکار برای هر فرد متصور است:
الف. حق فسخ
ب. حق دریافت ارش: یعنی مابهالتفاوت مال سالم و معیوب.
درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “تشریح فسخ، تفاسخ و انفساخ از زبان وکیل دادگستری” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ وکیل پایهیک تهران در تنظیم قرارداد صلح
✔ وکیل دادگستری و نکات طلایی انعقاد مبایعهنامه
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****