نفقه فرزندان در سال 1401

نفقه فرزندان در سال 1401

هیچ کودکی به تنهایی توانایی رفع نیازهای مادی خود را ندارد. در واقع، این وظیفه پدر و مادر است که پس از تولد کودک تا زمانی‌که وی توانایی لازم برای رفع نیازهای خود را بیابد، از او محافظت و نیازهای مادی و غیرمادی او را مرتفع نمایند. طبیعتاً غفلت اولیاء از این وظیفه مهم می‌تواند با آسیب‌های متعددی هم برای کودک و هم برای اجتماع همراه باشد. بنابراین به منظور تضمین انجام وظیفه مزبور، قوانین داخلی هر کشور مقرراتی را در این خصوص پیش‌بینی نموده است. قانون مدنی از این مسئله تحت عنوان «نفقه» پرداخته است. ما در مطلب «نفقه فرزندان در سال 1401» به بررسی ابعاد مختلف پرداخت نفقه به اولاد در حقوق ایران، نکات مثبت و خلأهای آن می‌پردازیم.

نفقه چیست؟

ما در قانون ایران تعریف دقیقی از نفقه فرزند نداریم. لیکن مطابق تعریف نفقه زوجه، نفقه در واقع همان هزینه‌های متعارف زندگی است. همانطور که می‌بینیم از واژه متعارف برای تعریف نفقه استفاده می‌شود. اما متعارف به چه معناست؟ استفاده از واژه «متعارف» به این معناست که ملاک تعیین نفقه برای اولاد «عرفی» است. یعنی شامل خوراک، پوشاک، مسکن، هزینه‌های مربوط به آموزش و بهداشت و به طور کلی کیفیت زندگی فرزند می‌شود.

مصادیق نفقه

قانون مدنی به مسئله نفقه اولاد به طور خاص نپرداخته است. در واقع، اولاد را جزء اقارب در نظر گرفته و نفقه‌ای که برای ایشان در نظر گرفته است، شامل خوراک، پوشاک، مسکن و اسباب منزل می‌شود. نکته‌ای که در خصوص دفاع از نفقه اولاد در محاکم دادگستری باید در نظر گرفت، مسئله معاهدات و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی حقوق بشری است که می‌تواند از سوی خواهان مورد استناد قرار بگیرد.

نفقه فرزند دختر

برطبق ماده 1199 فانون مدنی، نفقه فرزند برعهده پدر است و شامل خوراک، پوشاک، مسکن و تمام نیاز های متعارف او است.

بنابراین دختر تا زمانی که مجرد و فاغد شغل است می تواند دادخواست مطالبه نفقه علیه پدر مطرح کند.

نفقه فرزند ناشی از تلقیح مصنوعی

یکی از افراد واجب النفقه ای که قانونا نفقه به او تعلق میگیرد، و متعاقبا امکان الزام به پرداخت نفقه در حقش وجود خواهد داشت، فرزندان حاصل از تلقیح مصنوعی هستند.

همچنین فرزندانی که تحت سرپرست خانواده ای قرار میگیرند، نیز از این حق قانونی بهره مند هستند.

نفقه فرزند نامشروع

فرزند نامشروع حق نفقه ندارد.

زیرا ممکن است منتسب به پدر نباشد، و چون بدون رعایت موازین شرعی و قانونی فرزند به متولد گردیده، لازمه پرداخت نفقه اثبات نسب است.

نکته:ملاک در این مورد رای دادگاه است.

پرداخت نفقه اولاد بعداز پدر برعهده کیست؟

نفقه اولاد در درجه اول برعهده پدر است، ولی اگر پدر فوت کند یا زنده باشد ولی قدر پرداخت نفقه را نداشته باشد، پرداخت نفقه برعهده اجداد پدری با رعایت الاقراب و فالاقراب، به ترتیب نزدیکی یعنی برعهده پدر بزرگ و اجداد پدری است.در ناتوانی اجداد پدری در پرداخت نفقه، نفقه برعهده مادر است.

بعداز مادر نفقه اولاد برعهده کیست؟

در بالا ذکر شد اگر پدر زنده نباشد یا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد، نفقه برعهده اجداد پدری است و اگر اجداد پدری هم نتوانند نفقه را پرداخت کنند، نفقه برعهده مادر است… اماا اگر مادر نیز در قید حیات نباشد ویا توانایی پرداخت نداشته باشد، برعهده اجداد مادری جدات  مادری است.

جایگاه مقررات بین‌المللی در قانون ایران 1401

مطابق ماده 9 قانون مدنی، مقررات عهودی که بر طبق قانون اساسی بین دولت ایران و سایر دولت‌ها منعقد می‌شود، در حکم قانون است. در حکم قانون بودن به چه معناست؟

در حکم قانون بودن معاهدات بین‌المللی مصوب دولت ایران، بدین معنا است که مقررات این معاهدات، پس از انتشار مطابق قانون، ارزشی برابر با قوانین عادی ایران دارد و محاکم می‌توانند در صورت لزوم، به مقررات این عهدنامه‌ها استناد نمایند. نکته قابل‌توجه در خصوص مقررات عهدنامه‌ها این است که دولت‌هایی که معاهدات بین‌المللی را تصویب می‌نمایند، موظفند زمینه‌ اجرای آن را در چارچوب داخلی خود فراهم نمایند. یکی از روش‌های اجرای این امر، تصویب قوانین داخلی هماهنگ با معاهدات بین‌المللی و فراهم نمودن زمینه‌های اجرای آن در محاکم از طریق آرای قضایی است.

✔ بیشتر بخوانید:کودک همسری در ایران

نفقه اولاد در اسناد بین‌المللی مصوب دولت ایران

از جمله اسناد بین‌المللی که می‌توان حقوق کودک را در آن جستجو نمود، کنوانسیون حقوق کودک، اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق حقوق مدنی و سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. مطابق تعریف کنوانسیون حقوق کودک، افراد زیر 18 سال کودک محسوب می‌شوند و از حقوق مندرج در کنوانسیون مزبور بهره‌مند خواهند شد. اگر بخواهیم در مطلب «وکیل دادگستری برای نفقه اولاد» حقوقی که کودک بر اساس مقررات این قوانین از آن بهره‌مند است و والدین به عنوان اصلی‌ترین سرپرستان کودک موظف به تأمین آن هستند، بررسی کنیم به شرح زیر خواهد بود:

حق بر غذا

حق بر غذا به معنای حق دسترسی به غذا و آب کافی، سالم و قابل قبول است. این حق باید بدون محدودیت، دائمی و بطور منظم در دسترس تمام افراد به ویژه کودکان باشد. حق بر غذا در اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به رسمیت شناخته شده است. البته صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) نیز در اسناد صادره به اهمیت این مسئله پرداخته است. بنابراین حق بر غذا به عنوان یکی از اصلی‌ترین نفقه اولاد محسوب می‌شود.

حق بر غذا یکی از حقوق کودکان است که در قانون مدنی ما نیز به عنوان یکی از حقوق اولاد شناخته شده و بخشی از نفقه وی را تشکیل می‌دهد. البته میزان و نوع تغذیه به طور کامل در قانون ما تشریح نشده است ولیکن به لحاظ تصویب مقررات بین‌المللی، قضات می‌توانند در آرای خود به این قوانین توجه نمایند.

جهت مشاوره با  وکیل پایه یک دادگستری با شماره‌های روبه‌رو تماس حاصل فرمایید: 09124970000 – 02188403166

راه های ارتباطی جهت مشاوره

راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:

اینستاگرام: vakilsite@

تلگرام: vakil | @vekalat@

واتساپ: 09124920000

حق بر بهداشت و سلامت

یکی دیگر از مصادیق نفقه اولاد حق بر بهداشت و سلامت است. حق کودکان بر بهداشت و سلامت علاوه بر شناسایی در اعلامیه جهانی حقوق بشر به عنوان سند عام، در کنوانسیون حقوق کودک نیز به خوبی شناسایی شده است. ماده 24 کنوانسیون مزبور دولت‌ها را متعهد به تضمین برخورداری کودکان از بالاترین استانداردهای بهداشتی، سلامت و خدمات توانبخشی می‌نماید.

این امر بدین معنا است که دولت‌ها باید بسترهای قانونی، اجرایی و قضایی لازم را برای بهره‌مندی کودکان از این حق بشری خود فراهم آورند.

نکته

منظور از خدمات توانبخشی، خدمات مربوط به افراد معلول (توان‌خواه) به منظور بهبود کیفیت زندگی و سطح سلامتی آنان است.

حق بر آموزش

حق بر آموزش نیز از جمله حقوقی است که علاوه بر اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، در کنوانسیون حقوق کودک نیز پیش‌بینی شده است. نکته مهمی که در ارتباط با حق بر آموزش کودکان در کنوانسیون حقوق کودک آمده، این است که حق بر آموزش کودکان باید با محوریت علایق و منافع کودک و به منظور توانمندسازی، رشد و شکوفایی استعدادهای ایشان باشد.

طرح یک سؤال

آیا هزینه کلاس‌های آموزشی فوق‌العاده، کلاس‌های کنکور، کلاس‌های مربوط به شکوفایی استعدادهای فردی در زمینه‌های مختلف مثل موسقس، کامپیوتر، زبان‌های خارجی و غیره، با وجود سکوت قوانین داخلی، از مصادی نفقه اولاد محسوب می‌شوند؟

به نظر می‌رسد مسئله حق بر آموزش به صورت یک مجموعه است و صرفاً دسترسی به مدرسه را شامل نمی‌شود. زیرا کنوانسیون حقوق کودک به لزوم رشد و شکوفایی استعدادهای کودکان تأکید می‌ورزد و دولت ایران به عنوان یکی از متعاهدین سند مزبور

حق بر امنیت

امنیت مفهومی کلی است و مصادیق گوناگونی دارد. برخی امنیت را عدم وجود مخاصمه مسلحانه می‌دانند. لیکن امنیت مفهومی فراتر داشته و به عدم مخاصمه مسلحانه فعال محدود نمی‌شود. داشتن مسکن مناسب، برخورداری از آرامش روانی در منزل (عدم خشونت خانگی)، عدم نگرانی برای حقوق اولیه مثل غذا و لباس و مسائلی از این قبیل، در مفهوم موسع حق بر امنیت قرار می‌گیرند.

حق بر تفریح

یکی دیگر از حقوق اولاد که در اسناد بین‌المللی حقوق بشری پیش‌بینی شده است، حق بر تفریح و سرگرمی است. دولت‌ها در این راستا تعهداتی را به عنوان دولت و به منظور ایجاد زمین‌های بازی، پارک‌ها، باشگاه‌ها و غیره بر عهده دارند. اما بخش دیگر تعهد دولت‌ها این است که از برخورداری کودکان از حق مزبور در خانه‌ها اطمینان حاصل نمایند.

نفقه اولاد در قانون ایران 1401

نفقه اولاد در قانون ایران عنوان جداگانه‌ای ندارد و همانند نفقه اقارب است. ضمن اینکه نفقه آنها محدود به البسه، خوراک و مسکن و وسایل زندگی در منزل می‌شود. چنین قانونی به تنهایی و به طور مناسب از حقوق کودکان حمایت نمی‌نماید. لذا شایسته است قانونگذاران به این مسئله توجه ویژه‌‌تری داشته باشند تا حمایت‌های لازم از حقوق کودکان به عمل آید.

پرداخت نفقه اولاد مطابق قانون، به ترتیب برعهده اشخاص زیر است:

1. پدر
2. جد پدری
3. مادر
4. جد مادری

✔ بیشتر بخوانید:مشاوره با وکیل در مبحث نفقه فرزند چگونه است

نفقه اولاد در رویه قضایی

بر اساس قوانین ما، نفقه شامل پول نمی‌شود بلکه فراهم نمودن لوازم مذکور در قانون برای اولاد کفایت می‌کند. همچنین اولاد همچون سایر اقارب نمی‌تواند نفقه ایام گذشته خود را از ولی خود مطالبه نماید. اما نکته قابل تأمل این است که با توجه به پذیرش معاهدات بین‌المللی از سوی دولت ایران و لزوم اجرایی نمودن آن، اشخاص می‌توانند با آگاهی از حقوق خود طبق مفاد این قوانین بین‌المللی، در محاکم دادگستری با استناد به این قواعد و مقررات از خود دفاع نمایند.

محکمه موظف به توجه به این قواعد و مقررات بین‌المللی است. چرا که مطابق قانون معاهدات مصوب دولت ایران در حکم قانون بوده و باید پس از انتشار قانونی از سوی محاکم و سایر مراجع قضایی و غیرقضایی اجرا گردد.

درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “وکیل دادگستری برای نفقه اولاد” باقی مانده است، می‌توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…

تفاوت نفقه زن با نفقه فرزندان

نکته بسیار مهم در خصوص نفقه زن این است که زوجه می تواند نفقه معوقه(گذشته) از مرد(زوج) مطالبه کند، یعنی اگر شخص سه سال است که نفقه همسر خود را پرداخت نکرده، زن می تواند نفقه گذشته خود را مطالبه کند در صورتی که این کار درمورد نفقه فرزندان قابل اجرا نیست.

نفقه والدین و اجداد

طبق قانون مدنی نفقه پدر و مادر برعهده اولاد و در درجه بعد برعهده اولاد اولاد است.

بنابراین نفقه پدر و مادر فقیر در درجه اول برعهده اولاد است.

اگر پدر و مادر فقط یک فرزند داشته باشند، همه نفقه برعهده اوست و اگر چند فرزند داشته باشند بطور مساوی به پدر و مادر نفقه خواهند داد.

🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط

✔ وکیل پایه یک دادگستری 09124920000

✔ وکیل ارث و میراث 09124970000

*****

آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی

همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.

*****

هیچ رای ثبت نشده