ضمانتنامه بانکی و انواع آن
ضمانتنامه بانکی، نوعی سند مبتنی بر تعهد به پرداخت است که به منظور اطمینان از پرداخت دیون و تعهدات مالی افراد در برابر سازمان‌ها صادر می‌گردد. در واقع، اگر فردی در برابر یکی از سازمان‌های دولتی و یا غیردولتی تعهدی مؤجل در یک سررسید معین داشته باشد. آن سازمان می‌تواند از بدهکار درخواست ضمانتنامه بانکی نماید. ضمانتنامه بانکی می‌تواند در معاملات مختلفی از قبیل فروش، اجاره و یا اعطای وام درخواست و صادر گردد. مطلب «ضمانتنامه بانکی و انواع آن» ضمن تعریف ضمانتنامه بانکی به معرفی و تشریح انواع آن می‌پردازد. فلذا چنانچه شما به دنبال أخذ ضمانتنامه بانکی و یا آگاهی از شرایط آن هستید، می‌توانید با مطالعه این مطلب، پاسخ سؤالات خود را بیابید.
دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری »»» 88403987- 021
مفهوم ضمانتنامه بانکی تعهد پرداخت
به طور کلی، ما یک ضمانتنامه تعهد پرداخت و یک مفهوم اعتبار اسنادی را در حقوق بانکی داریم که بعضاً با یکدیگر خلط می‌گردد. اما این دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
در اعتبار اسنادی وجهی که به عنوان اعتبار به فرد اعطا شده است، بر اساس توافق طرفین پرداخت می‌گردد. در صورتی که در ضمانتنامه بانکی، بستانکار باید ابتدا طلب خود را از بدهکار اصلی و در صورت عدم پرداخت، وجه ضمانتنامه را از بانک مطالبه نماید. به عبارت بهتر، اعتبار اسنادی روشی برای پرداخت و ضمانتنامه روش تضمین پرداخت است. همچنین استفاده از اعتبار اسنادی ضمن کاهش هزینه‌ها، متضمن کارمزد بانکی کمتری است. از سویی دیگر، ضمانتنامه متضمن تعهد پرداخت (برای تضمین) واجد ریسک بیشتری برای خریدار است. زیرا در اعتبار اسنادی بستانکار باید برای مطالبه طلب خود، اسناد خاصی را ارائه دهد که خطر مطالبه ناروای وجه اعتبار را کاهش می‌دهد.
نکات مهم ضمانت نامه بانکی متضمن تعهد پرداخت
در خصوص سازکار پرداخت در ضمانت نامه بانکی متضمن تعهد پرداخت توجه به نکات زیر ضروری است:
الف. در این دسته از ضمانت‌نامه‌ها، پرداخت می‌تواند موکول به ارائه اخطاریه‌ای توسط ذی‌نفع باشد که متضمن گواهی یک شخص ثالث است. فی‌الواقع این گواهی تأیید می‌نماید که بستانکار به درستی امور موضوع قرارداد را انجام داده است. فلذا می‌بایست وجه ضمانتنامه را دریافت نماید.
ب. چنانچه ضمانت نامه مزبور متضمن پرداخت بدون قید و شرط باشد، تعهدی قطعی بر ذمه بانک مستقر شده است. اگرچه موعد پرداخت تعهد هنوز نرسیده لیکن تعهد قطعی و بر ذمه بانک مستقر است. طبیعتاً بانک وقتی اقدام به صدور ضمانتنامه می‌نماید که در قرارداد خود با ضمانت‌خواه، تعهد و تضامین معتبری را مبنی بر پوشش پرداخت‌ها به بانک عرضه نماید.
وضعیت اعتبار حقوقی ضمانتنامه تعهد پرداخت
به لحاظ حقوقی قطعاً ضمانتنامه پرداخت صحیح و معتبر است. زیرا صدور این نوع ضمانت‌نامه‌ها به معنای تضمین دین و تعهد است که حال می‌تواند حال، مؤجل و یا مشروط باشد. لیکن از حیث قوانین بانکی، این دسته از تعهدات در زمره تعهدات قطعی بانک قرار دارد. فلذا مقررات بانک مرکزی در خصوص این تعهدات از ضمانت نامه‌هایی که پرداخت وجه آن احتمالی است، متفاوت می‌باشد.
✔ بیشتر بخوانید : تفاوت های صدور و وصول چک و سفته
انواع ضمانتنامه بانکی
ضمانت‌نامه‌های بانکی اقسام مختلفی دارند که مطابق توافق طرفین تنظیم و اجرا می‌شوند. در ادامه مطلب «ضمانتنامه بانکی و انواع آن» به بررسی و تشریح انواع ضمانت‌نامه‌های بانکی خواهیم پرداخت. ما در اینجا ضمانت‌نامه‌های بانکی را از جهت موضوع مورد تضمین و نحوه صدور تقسیم می‌کنیم.
الف) انواع ضمانتنامه بانکی بر اساس موضوع
هر ضمانتنامه بانکی برای موضوعی صادر می‌گردد که ما در اینجا به معرفی و تشریح هر یک از این موارد می‌پردازیم:
1- ضمانتنامه شرکت در مناقصه
همانطور که می‌دانید، سازمان‌های دولتی و غیردولتی عموماً برای اعطای پروژه‌های خود اعم از عمرانی و غیره، اقدام به برگزاری مناقصه با پایین‌ترین قیمت می‌کند. در این موارد، سازمان مزبور به دلیل اطمینان از برگزاری کامل و درست مناقصه، از شرکت‌کنندگان ضمانتنامه بانکی برای شرکت در مزایده أخذ می‌شود. علت این امر آن است که:
الف. اگر شرکت‌کننده به هر دلیلی نخواهد و یا نتواند به تعهدات خود عمل نماید. و
ب. از این جهت به سازمان برگزارکننده مناقصه ضرری وارد آید، وجه ضمانتنامه از سوی سازمان مزبور از بانک دریافت گردد.
2- ضمانتنامه شرکت در مزایده
بعضی از سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی برای فروش اموال منقول و غیرمنقول خود اقدام به برگزاری مزایده می‌نمایند. علت برگزاری مزایده در این موارد پیشگیری از پایمال شدن حقوق سازمان و فروش اموال به بالاترین قیمت ممکن است. بعضاً پیش می‌آید که سازمان برگزارکننده مزایده از شرکت‌کنندگان، ضمانتنامه بانکی مطالبه می‌نماید. بدین دلیل که چنانچه شرکت‌کننده نتواند به تعهدات خود بر اساس مزایده عمل نماید، سازمان برگزارکننده بتواند وجه ضمانتنامه را مطالبه کند.
3- ضمانتنامه برای حسن اجرای تعهدات
ممکن است بعد از انجام مناقضه و معلوم شدن نتیجه آن، ذی‌نفع مناقصه از طرف قرارداد خود برای تضمین حسن انجام پروژه، ضمانتنامه بانکی مطالبه کند. فلذا این ضمانتنامه تا زمانی مه قرارداد به صورت کامل اجرا شود، در اختیار کارفرما می‌ماند. زیرا در این صورت کارفرما می‌تواند در صورتی که مجری طرح در هر مرحله از مراحل انجام پروژه به تعهدات خود عمل نکند، خسارت خود را از وجه ضمانت نامه بانکی مزبور مطالبه و دریافت نماید.
۴– ضمانتنامه پیش پرداخت
یکی از ضمانت‌نامه‌های صادره تحت عنوان ضمانتنامه پیش‌پرداخت است که بعد از انعقاد قرارداد میان کارفرما و پیمانکار به جهت خرید تجهیزات برای کارگاه یا تقویت بنیه مالی پیمانکار، بخشی از مبلغ قرارداد به صورت پیش پرداخت از سوی کارفرما به پیمانکار و در ازای ارائه ضمانتنامه بانکی پرداخت می‌گردد.
راه های ارتباطی جهت مشاوره
راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:
اینستاگرام: vakilsite@
تلگرام: vakil | @vekalat@
واتساپ: 09124920000
5- ضمانتنامه استرداد کسور وجه‌الضمان
این نوع از ضمانتنامه به قراردادهای پیمانکاری مربوط است. بدین صورت که در قراردادهای پیمانکاری، پیمانکار صورت هزینه‌های انجام شده را به سمع و نظر کارفرما می‌رساند. اگر کارفرما صورت وضعیت مزبور را تائید کند، بعد از کسر درصد معینی از صورت وضعیت ارائه شده تحت عنوان کسور وجه الضمان، الباقی وجه را به پیمانکار پس می‌دهد. چنانچه پیمانکار در فاصله زمانی تحویل موقت تا تحویل قطعی پروژه به کارفرما بخواهد کسور وجه‌الضمان را از کارفرما دریافت نماید، پیمانکار باید ضمانت نامه‌ای به منظور استرداد کسور وجه‌الضمان به کارفرما ارائه نماید.
6- ضمانتنامه گمرکی
ضمانتنامه گمرکی به منظور ترخیص کالا از گمرک بابت حقوق و عوارض واردات کالا به کشور به درخواست مشتری از سوی بانک صادر و به گمرک ارائه می‌شود. در هر صورت بانک موظف است در سررسید ضمانتنامه، وجه آن را به حساب تعیین شده از سوی گمرک واریز کند.
7- ضمانتنامه تعهد پرداخت
این نوع ضمانتنامه که در بخش اول مطلب حاضر به طور کامل توضیح داده شد به منظور قبول پرداخت دیون در سررسید مشخص از طرف بانک، صادر می‌شود. ضمانت‌نامه‌های پرداخت مالیات از این دسته از ضمانت‌نامه‌ها هستند.
8- ضمانتنامه متقابل
یکی دیگر از انواع ضمانت‌هاريال ضمانتنامه متقابل نام دارد که در قراردادهای بین‌المللی، فروشنده از خریدار درخواست می‌کند. در واقع فروشنده یک ضمانتنامه حسن انجام کار از بانک کشور متبوع خود از خریدار دریافت می‌نماید. لیکن بانک در این موارد ضمانتنامه را با ذی‌نفعیت بانک در کشور متبوع فروشنده و یا کارفرما صادر می‌نماید. یعنی در این صورت بانک محلی، اقدام به صدور یک ضمانتنامه متقابل می‌کند و آن را به فروشنده تسلیم می‌نماید. لازم به ذکر است که باید شرایط ضمانتنامه متقابل و مقدماتی یکسان باشد.
✔ بیشتر بخوانید : صفر تا صد چک های صیادی جدید
ب) انواع ضمانت نامه بانکی به لحاظ نحوه صدور
1- ضمانت‌نامه‌های عندالمطالبه مستقیم که سه طرفه هستند.
۲– دسته دوم ضمانت‌نامه‌های عندالمطالبه غیر مستقیم هستند که به صورت چهارطرفه صادر می‌شوند.
یک مثال از ضمانت نامه‌های عندالمطالبه غیر مستقیم، ضمانت نامه‌های متقابل است که قبلاً در خصوص آنها به طور کامل توضیح دادیم.
درصورتی که سوالی پیرامون مطلب “ضمانتنامه بانکی و انواع آن” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ نکات تحویل سفته ضمانت به کارفرما توسط وکیل پایه یک دادگستری
✔ وکیل پرونده های مطالبه وجه سفته
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****