تقسیم ارث مادر بین فرزندان دختر و پسر
بعد از اینکه فردی فوت می کند رابطه ی وی با اموالش قطع میشود و به صورت قهری اموال و ماترک متوفی به ورثه تعلق میگیرد و به اصلاح به ارث میرسد. برای تقسیم کردن ترکه متوفی اول از همه باید سهم الارث هرکدام از ورثه مشخص شود، برای تعیین ورثه، باید به قانون مدنی مراجعه نمود. در این مقاله”تقسیم ارث مادر بین فرزندان دختر و پسر” میخواهیم به وضعیت ارث مادر و اینکه چه کسانی از مادر فوت شده ارث میبرندو میزان سهم الارث هر یک از ورثه پس از فوت زن بپردازیم.
شماره تماس وکیل ارث و میراث »»» 09124970000
در صورت فوت زن چه کسانی ارث میبرند
طبق ماده 862 قانون مدنی ارث به ترتیب زیر تقسیم میشود:
1. پدر و مادر و اولاد اولاد.
2. اجداد و برادر و خواهر آنها.
3. عمو و عمه ها و خاله و دایی ها و اولاد آنها.
یعنی در صورتی که وارثی از طبقه اول وجود داشته باشد دیگر ارث به افرادی که در طبقات بعد تر هستند نمیرسد؛ مثلا اگر متوفی پدر یا مادر یا فرزندی داشته باشد دیگر ارث به برادر و خواهر ها و… نمیرسد. با این تفاسیر در صورت فوت زن اگر افراد
ارث مادر چگونه تقسیم میشود
در صورتی که زن فوت شده از طبقه اول فقط دارای فرزند باشد و جز آنان وارث دیگری نداشته باشد، ارث تنها بین آنها تقسیم میشود. در این شرایط اگر زن تنها یک فرزند داشته باشد، چه این فرزند دختر باشد چه پسر، همه ارث را مالک شده و متعلق به اوست. اگر تعداد فرزندان از یکی بیشتر بوده و از نظر جنسیت یکسان باشند یعنی همه پسر یا همگی دختر باشند، ارث از طرف مادر به صورت مساوی بین همه ی آنها تقسیم میشود. اما اگر فرزندان او متعدد باشد و تعدادی از آنها دختر بوده و برخی دیگر پسر باشند، پسران دو برابر دختران ارث میبرند.
سهم الارث فرزند خوانده از مادر فوت شده
طبق ماده 861 قانون مدنی، در تعیین موجبات ارث بردن اشخاص از یکدیگر مقرر داشته:«موجب ارث دو امر است _ نسب و سبب»
منظور از نسب رابطه خونی میان دو شخص است (رابطه میان فرزند و پدر و مادر) یا اینکه هر دو از یک شخص ثالث، متولد شده اند (رابطه میان خواهران و برادران).
سبب نیز هرچند در فقه، دارای چند نوع بوده، اما در قانون مدنی ما فقط یک نوع آن مورد پذیرش قرار گرفته است که مورد ازدواج و رابطه ارثی میان زن و شوهر میباشد.
همانطور که ملاحظه شد، فرزندخواندگی جزء 4موجبات ارث در حقوق کشور ما نبوده و لذا، ارث فرزندخوانده از والدین خود منتفی است. این قانون در خصوص پدر و مادر تفاوتی ندارد و هم برای مادر فوت شده و هم برای پدر فوت شده فرزندخوانده یکسان میباشد.
میران سهم شوهر از زن در ارث
با توجه به ماده 913 قانون مدنی در صورتی که زنی فوت شود و دارای فرزند باشد، سهم ارث شوهر از زن به مقدار یک چهارم بوده ودر صورتی که زن دارای فرزندی نباشد، سهم الارث شوهر یک دوم از تمام ترکه خواهد بود.
تقسیم طلا مادر در ارث
در تقسیم اموال برای ارث فرقی بین اموال وجود ندارد و همه اموال بین همه کسانی که میتوانند ارث ببرند تقسیم میشود؛ امادر مورد تقسیم طلا مادر بعضا دیده میشود که آن را بین دختران تقسیم میکنند. البته این کار قانونی نبوده ولی اگر سایر ورثه راضی باشند ایرادی ندارد و میتوان طلا های مادر را تنها در بین دختران تقسیم کرد. اما باید باز هم به این نکته توجه کرد که طلا های مادر از نظر قانونی هیچ فرقی با سایر اموال نداشته و باید بین تمامی ورثه تقسیم شود.
نحوه تقسیم ارث مادر با فرض حیات پدر و مادر
با فرض اینکه مادر، فوت شده است، اما پدر مادر وی (یعنی پدربزرگ و مادربزرگ مادر) یا یکی از آنها در قید حیات هستند و ضمنا مادر، فاقد فرزند باشد؛ ماده906 قانون مدنی در خصوص این فرض در مورد سهم الارث بعد از فوت مادر، مقرر داشته:«اگر برای متوفی اولاد یا اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشند، هر یک از ابیون در صورت انفراد تمام ارث را میبرند و اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث و پدر دو ثلث میبرد …».
همانطور که ملاحضه میشود، طبق ماده 906 در این فرض، دو حالت در مورد نحوه تقسیم ترکه مادر قابل تصور است
1. وارث مادر فوت شده، تنها مادر یا پدر وی است. در این حالت، وارث تنها، تمام ترکه را به ارث میبرد.
2. وارث مادر فوت شده هر دو نفر پدر و مادر وی هستند. در این صورت، مادر یک سوم ترکه را به ارث میبرد و سهم ارث پدر، دوسوم ترکه خواهد بود.
اگر خانمی که فوت کرده یک فرزند و مادر داشته باشد، یک ششم اموال به مادر ایشان و چهار ششم به فرزند دختر میرسد. یک ششم باقی مانده تقسیم بر پنج میشود که مجدد یک پنجم به مادر و چهار پنجم به فرزند دختر میرسد. اگر چند فرزند دختر داشته باشد هم به ترتیب ذکر شدِ انجام میشود.
چنانچه خانم فوت شده، پدر، مادر و فرزند دختر داشته باشد، یک ششم به پدر، یک ششم به مادر و سه ششم به فرزند میرسد و یک ششم باقی مانده طبق دستور بالا تقسیم بر پنج میشود.
اگر خانم متوفی، مادر، پدر، دختر و یک پسر داشته باشد؛ طبق دستور بالا یک ششم به پدر، یک ششم به مادر و چهار ششم باقی مانده به نسبت دو به یک بین فرزند دختر و پسر تقسیم میشود.
سهم الارث جنین که زنده به دنیا آید مساوی با دیگران فرزندان خواهد بود ولو یک دقیقه پس از تولد فوت شود.
انحصار وراثت
پس از فوت هر شخص، وراث او موظف هستند از طریق قانونی یعنی مراجعه به دادگاه، تقسیم ارث را انجام دهند. دلیل این کار این است که اگر ورثه دیگری وجود دارد، سهم او نیز پرداخت شود و از بروز هرگونه اختلاف بین ورثه جلوگیری شود؛ مثلا متوفی نمیتواند وصیت کند که دختر دو برابر پسر ارث ببرد؛ در این صورت این سهم باید از یک سوم اموال پرداخت شود یا پسر اعتراضی به این وصیت نداشته باشد و آن را بپذیرد.
این امور از جمله مواردی هستند که ممکن است، وراث را در تقسیم ارث دچار مشکل کند؛ ضمن آن که رعایت نکردن مسیر قانونی تقسیم ترکه متوفی، وراث را با مشکلات زیادی مواجه میکند.
سوالات متداول
تقسیم ارث مادر بین فرزندان با تقسیم ارث پدر بین آنها تفاوتی دارد؟
خیر، قوانین انحصار وراثت مادر با پدر تفاوتی نداشته و قانون کلی دارد
اگر زن فوت کند و فرزند نداشته باشد اما شوهرش از زن دیگری دارای فرزند باشد، شوهر ارث میبرد؟
بله، اگر شوهر فرزند داشته باشد و فرزندان از زن فوت شدِ نباشد، همچنان نصف اموال زن سهم مرد خواهد بود.
مردی که همسر خود را به قتل برساند از وی ارث میبرد؟
خیر، زیرا قتل مانع ارث است، حتی اگر آن زن بدون اولاد باشد یا وارثی نداشته باشد.
زنی که بدون فرزند اموال خود را طی وصیت نامه کامل به همسرش ببخشد حکم آن چیست؟
زن بدون فرزند در مورد تمام اموالش به نفع شوهر وصیت کند، این وصیت فقط در مورد نصف اموال پذیرفته خواهد شد، نصف دیگر اموال باید بین وراث دیگر تقسیم گردد.
اگر وراث مادر فوت شده پدر و مادر وی باشند نحوه تقسیم ارث مادر چگونه خواهد بود؟
اگر وراث مادر فوت شدِ پدر و مادر وی باشند یک سوم سهم ارث مادر و دو سوم سهم ارث پدر است که در متن مقاله به صورت کامل توضیح دادِ شدِ است.
آیا مادر میتواند فرزند یا فرزندانش را از ارث محروم کند؟
بعضی اوقات شنیده ایم که مادر و یا پدری ادعا دارند که فرند یا فرزندانشان را از ارث محروم نموده اند. در این صورت تکلیف چیست؟ آیا واقعا آن افراد هیچ مالی از اموال مادر یا پدرشان را به ارث نمیبرند؟
برای پاسخ به این سوال باید اولا توضیح دهیم که متوفی تنها میتواند بر روی یک سوم اموالش وصیت به نفع خویش نماید . یعنی مشخص نماید که همه اموالش به یکی از فرزندانش برسد یا اموالش صرف کارهای خیر المنفعه شود یا یکی از فرزندانش را از ارث محروم نماید. در خصوص دو سوم باقی مانده اموال متوفی تنها در صورتی قابل اجرا میباشد که تمامی وراث راضی باشند.
لذا اگر فردی وصیت نماید و طی این وصیت اعلام کند که فرزند یا فرزندانش را از ارث خویش محروم کند، فقط تا میزان ثلث اموال، این وصیت نافذ و مورد قبول است و هیچکش نمیتواند با وصیت ورثه خود را از ارث محروم نماید.
آیا قوانین درباره به ارث رسیدن طلا از مادر با باقی اموال متفاوت است؟
درخصوص بحث طلا در اموال متوفی به دو بحث عرفی و قانونی میرسیم.
در عرف اینگونه بیان میشود که طلاهای مادر به دختران میرسد و پسران سهمی از طلاهای متوفی نمیبرند اما این بیانی اشتباه است. درست است که میتوانند این موضوع را به شکل یک توافق میان ورثه به انجام برسانند اما به لحاظ قانونی باقی ورثه میتوانند نسبت به این تصمیم حق اعتراض داشته باشند.
باید توجه داشت که به لحاظ قانونی طلاهای مادر نیز مانند باقی اموال متوفی می باشد و تفاوتی در تقسیم و نحوه ی به ارث رسیدنشان وجود ندارد. به عبارتی دیگر پسران متوفی نیز میتوانند نسبت به سهمشان از طلاهای مادرشان ارث برند.
نکته قابل توجه این است که، درصورتی که مادر در وصیت خود طلاهایش را به دخترانش ببخشد، تنها تا میزان یک سوم اموال مادر این وصیت قابل اجرا می باشد و الباقی به میزان سهم هر یک از ورثه به ارث میرسد.
در صورتی که همسر دائمی مادر فوت شده در قید حیات باشد ارث به وی به چه صورتی تعلق میگیرد؟
در صورتی که هنگام فوت مادر، همسر دائمی وی نیز در قید حیات باشد برای تقسیم ارث و سهم الارث وی دو حالت قابل تصور است .
در این صورت ماده 930 قانون مدنی قابل اجرا میباشد و شرایط براساس این ماده ملاحظه میشود . یعنی چنانچه مادر فوت شده صاحب فرزند یا فرزندانی باشد .، به همسر وی یک چهارم ارثیه ی وی تعلق میگیرد .
اما در فر ض دیگر این ماده ، اگر مادر فوت شده فرزندی نداشته باشد( یا فرزندش فوت شده باشد) ، همسر وی نصف ترکه زن را به ارث میبرد. نصف باقی مانده نیز میان باقی وراث به ترتیب و میزان قانونی مشخص تقسیم میشود.
آیا فرزند شیری از ارث مادر سهمی دارد؟
شنیده ایم که تحت شرایطی اگر مادر به فرزندی غیر از فرزند خودش شیر بدهد این فرزند به نوعی فرزند شیری یا رضاعی وی محسوب میشود. برای خیلی از افراد این سوال پیش می اید که آیا فرزند یا فرزندان شیری نیز در کنار فرزندان خونی میتوانند از ارث مادر خود بهره مند شوند . اما باید بدانیم که رضاعی محسوب شدن فرزندی به واسطه شیر خوردن از مادر دیگر تنها در خصوص محرمیت و حرمت ازدواج شکل میگیرد و فرزن دیا فرزندان رضاعی در ارث مادر سهمی نخواهند داشت.
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ وکیل ملکی و 26 دانستنی قوانین ارثیه
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****