وکیل دادگستری و انواع مهریه
مطابق قانون ایران و فقه اسلام، در عقد نکاح اعمّ از دائم و موقت، مالی را به عنوان مهریه برای زوجه تعیین مینمایند. مالی که مورد مهریه واقع میشود، باید واجد شرایطی باشد و مهریه با توجه به نوع عقد، نحوه تعیین و یا زمان مطالبه آن انواع مختلفی دارد. ما در مطلب «وکیل دادگستری و انواع مهریه» به تشریح انواع مختلف مهریه میپردازیم.
وضعیت حقوقی تعیین مهریه در نکاح
همانطور که همه میدانیم، مطابق فقه شیعه و شریعت اسلام ما دو نوع نکاح داریم: نکاح دائم و نکاح موقت.
نکاح دائم، نکاحی است که در آن مدت تعیین نمیشود و نکاح موقت، نکاحی است که محدود به مدت زمان معینی است. تفاوتی که از حیث مهریه در نکاح دائم و موقت وجود دارد از این قرار است که نکاح دائم بدون تعیین مهریه نیز صحیح بوده اما صحت نکاح موقت بنا بر نظام حقوقی و شرعی ما منوط به تعیین مهریه است. یعنی چنانچه در عقد نکاح موقت مهریه تعیین نشده باشد، عقد مزبور محکوم به بطلان است.
شرایط مالی که مورد مهریه واقع میشود
شرایط قانونی مالی که مورد مهریه واقع میشود در نکاح دائم و موقت تفاوتی ندارد. به عبارت دیگر، مال مورد مهریه باید مطابق قانون، شرایطی را دارا باشد تا مهریه تعیین شده از نظر قانونی صحیح باشد. شرایط قانونی مال مورد مهریه، شامل موارد زیر میباشد:
- مالیت داشته باشد: مالیت داشتن به معنای ارزش پولی داشتن مالی است که به عنوان مهریه تعیین میشود.
- قابل تملک باشد: قابل تملک بودن به این معنا است که مال مزبور قابلیت این را داشته باشد که به ملکیت زوجه درآید و مانعی از این حیث وجود نداشته باشد. به عبارت دیگر، مال مزبور باید یا متعلق به زوج بوده و یا چنانچه متعلق به دیگری است، رضایت وی موجود باشد.
- مشروعیت داشته باشد: یعنی مالی نباشد که از نظر شریعت اسلام حرام باشد. مثل مشروبات الکلی.
تعیین مهر مبتنی بر توافق طرفین
قانون ما هیچ مبلغ و یا میزانی را به عنوان حداقل مهریه تعیین نکرده است. بلکه در ماده 1080 قانون مدنی مقرر میدارد که تعیین مهر منوط به توافق طرفین است. این قاعده متعلق به هر دو نوع نکاح موقت و دائمی میباشد.
شماره وکیل مهریه در تهران: 09124970000 – 7-02188403985
راه های ارتباطی جهت مشاوره
راه های ارتباطی جهت مشاوره با بهترین وکیل ها به شرح زیر می باشد:
اینستاگرام: vakilsite@
تلگرام: vakil | @vekalat@
شرایط مهریه در نکاح موقت
همانطور که در بند قبل توضیح دادیم صحت نکاح موقت منوط به دارا بودن دو شرط اساسی است: تعیین مدت و تعیین مهریه. ضمانت اجرای این قاعده، بطلان نکاح موقت است.
چرایی لزوم تعیین مهر در نکاح موقت
علت این امر که قانونگذار، تعیین مهریه را در نکاح موقت (یا منقطع) لازم میداند این است که عموماً افراد کمتر تمایل به ثبت نکاح موقت دارند و از این طریق میتوان تا حدودی حقوق زوجه را در نکاح موقت تأمین نمود. از سوی دیگر، مهریه به ارث میرسد ولو مرد با زن نزدیکی نکرده باشد. .
عدم شرط وقوع نزدیکی در تعلق مهریه
مطابق قانون و شریعت مقدس اسلام، در نکاح موقت، مهریه به هر حال به زن تعلق میگیرد. بنابراین حتی اگر نزدیکی در مدت معینه در نکاح موقت بین زن و مرد صورت نگیرد زن میتواند مهریه خود را مطالبه نماید.
زمان پرداخت مهریه در نکاح موقت
زمان پرداخت مهریه در نکاح موقت، از لحظه شروع قرارداد نکاح موقت تا پایان مدت و یا بذل مدت آن توسط زوج میتواند صورت گیرد. انواع توافق طرفین در خصوص زمان پرداخت مهریه:
- اگر مهریه، حال باشد، زوجه حین انعقاد عقد نکاح میتواند مهریه خود را مطالبه نماید.
- عند المطالبه: هر زمان که زوجه مطالبه نماید، باید از سوی زوج پرداخت گردد.
- عندالاستطاعه: هر زمان که زوج توانایی مالی برای پرداخت مهریه را داشته باشد. در این حالت، زوجه است که باید ملائت و توانایی مالی زوج مبنی بر پرداخت مهریه را اثبات نماید.
- پرداخت مهریه به صورت اقساطی: هر قسط در موعد معین پرداخت خواهد شد.
مطالبه مهریه در نکاح موقت
مطالبه مهریه در نکاح موقت با توجه به وضعیت ثبت آن، شرایط متفاوتی خواهد داشت:
- نکاح موقت ثبت شده باشد: در این صورت، زوجه میتواند با مراجعه به دفتر ازدواج، مهریه خود را مطالبه کند. دفترخانه مزبور با دریافت درخواست زوجه، یک مهلت یک ماهه برای پرداخت مهریه به زوج میدهد که در صورت استنکاف وی، زوجه با ارائه سند رسمی نکاح موقت، میتواند مهریه خود را در محاکم دادگستری به اجرا بگذارد. زوجه در این شرایط میتواند اموال زوج را توقیف نموده و یا وی را ممنوعالخروج نماید.
- نکاح موقت ثبت نشده باشد: در این حالت زوجه ابتدا باید وقوع نکاح بین خود و زوج را در دادگاه اثبات نموده و سپس مهریه خود را مطالبه نماید. در چنین حالتی، اگر میزان مهریه:
الف) تا بیست میلیون ریال باشد: شورای حل اختلاف صالح است.
ب) بیش از بیست میلیون ریال باشد: دادگاه خانواده صالح است.
✔ بیشتر بخوانید : وکیل پایه یک دادگستری برای مطالبه مهریه
مهریه در نکاح دائم
عدم تعیین مهریه در نکاح دائم، برخلاف نکاح موقت، هیچ گونه ایرادی ندارد و خللی به صحت عقد نکاح وارد نمیآورد. به طور کلی در عقد نکاح دائم ما ممکن است با سه نوع مهریه مواجه شویم:
- مهریه ضمن عقد نکاح تعیین شده باشد، که به آن مهرالمسمی میگویند.
- مهریه ضمن عقد نکاح تعیین نشده باشد که دو حالت پیش میآید:
الف) نزدیکی واقع شده باشد: به زوجه مهرالمثل تعلق میگیرد.
ب) نزدیکی واقع نشده باشد: در چنین شرایطی به زوجه مهرالمتعه تعلق میگیرد.
در ادامه مقاله «وکیل دادگستری و انواع مهریه» به بررسی و تشریح انواع مهریه در نکاح دائم میپردازیم:
مهرالمسمی
مهرالمسمی، مهریهای است که از سوی طرفین ضمن عقد نکاح دقیقاً تعیین شده است و میتواند به صورت عندالمطالبه و یا عندالاستطاعه باشد. زن به مجرد عقد نکاح مالک مهریه میگردد و میتواند آن را از زوج مطالبه نماید. نکته مهم در خصوص مهرالمسمی این است که زوجه صرفاً میتواند بابت 110 سکه زوج را جلب نموده و از ضمانتاجراهای قانون اجرای محکومیتهای مالی بهرهمند گردد.
مهرالمثل
چنانچه در عقد نکاح مهریهای برای زوجه تعیین نشده باشد یا اصلاً عدم مهر شرط شده باشد، نکاح صحیح است و طرفین میتوانند با تراضی، مهریه را بعداً تعیین نمایند. اما چنانچه پیش از تراضی بین طرفین نزدیکی واقع شده باشد، برای زوجه مهرالمثل تعیین خواهد شد. برای تعیین مهرالمثل، وضعیت اقتصادی و اجتماعی زن را در نظر میگیرند.
مهرالمتعه
مهرالمتعه مختص زمانی است که ضمن عقد نکاح هیچ مهریهای برای زن تعیین نشده باشد و هیچ ارتباط زناشویی نیز بین مرد و زن صورت نگرفته باشد. در مهرالمتعه برخلاف مهرالمثل، وضعیت اقتصادی مرد مدنظر قرار میگیرد.
✔ بیشتر بخوانید : قانون جدید مهریه با وکیل دادگستری
جمعبندی
تعیین مهریه در عقد موقت شرط صحت نکاح منعقده است و چنانچه مهریه تعیین نشده باشد، عقد نکاح موقت منعقده باطل است. زوجه میتواند تحت شرایطی که ضمن عقد نکاح مشخص شده است، مهریهاش را از زوج مطالبه نماید. چنانچه عقد نکاح موقت منعقده به صورت شفاهی منعقد شده باشد، زن ابتدا باید وقوع نکاح را اثبات و سپس با توجه به مبلغ مهریه معینه در شورای حل اختلاف و یا محاکم خانواده اقدام به مطالبه مهریه نماید.
بر خلاف نکاح موقت، در نکاح دائم تعیین مهریه شرط صحت عقد نیست. اگر نوع و میزان مهریه در عقد نکاح مشخص شده باشد، به آن مهرالمسمی گفته میشود. لیکن چنانچه تعیین نشده باشد با توجه به وقوع یا عدم وقوع نزدیکی، مهرالمثل و یا مهرالمتعه به زوجه تعلق میگیرد. مهرالمثل با توجه به وضعیت اقتصادی-اجتماعی زوجه و مهرالمتعه با توجه به وضعیت اقتصادی زوج قابل تعیین است.
سوالات متداول درباره مهریه
-
عدم تعیین مهریه در عقد نکاح چه حکمی دارد؟
در نکاح موقت موجب بطلان نکاح منعقده خواهد شد. در نکاح دائم اثری نداشته و مهریه بعداً میتواند با تراضی طرفین و یا از طریق محاکم دادگستری تعیین گردد.
-
چنانچه ضمن عقد نکاح دائم، مهریه تعیین نشده باشد چه میتوان کرد؟
مطابق قانون مدنی، چنانچه ضمن عقد نکاح موقت مهریهای تعیین نشده باشد، دو حالت پیش میآید:
الف) نزدیکی واقع شده باشد: مهرالمثل بنا بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی زن تعیین خواهد شد.
ب) نزدیکی واقع نشده باشد: مهرالمتعه بنا بر وضعیت اقتصادی مرد به زوجه تعلق میگیرد.
رصورتی که سوالی پیرامون مطلب “وکیل دادگستری و انواع مهریه” باقی مانده است می توانید در قسمت دیدگاه همین مطلب مطرح نمایید…
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ شماره تلفن وکیل پایه یک مهریه 09124970000
✔ وکیل مهریه برای جلوگیری فرار از پرداخت مهریه
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****