وکیل کیفری و توضیح نقش توبه مجرم در مجازات

وکیل کیفری و توضیح نقش توبه مجرم در مجازات

جرایم و مجازات ها در قانون انواع مختلفی دارند. برخی جرایم به حقوق افراد مربوط هستند و برخی دیگر به حقوق جامعه. در این بین عوامل مختلفی برای تعیین مجازات توسط قاضی وجود دارد. قاضی با توجه به شرایط فرد، جرم انجام شده و اینکه جرم جنبه عمومی یا خصوصی دارد، اقدام به تعیین مجازات می‌نماید.در مواردی که جرم از جمله جرایمی باشد که دارای جنبه عمومی است یعنی شاکی خصوصی وجود ندارد، قاضی اختیار عمل بیشتری برای تعیین مجازات، تخفیف یا تبدیل آن دارد. چرا که یکی از اهداف اصلی مجازات مجرم جنبه تنبیهی دارد. بر همین اساس قاضی می‌تواند از مجازات های جایگزین برای اصلاح مجرم استفاده کند. به علاوه اینکه بعضی شرایط بر تعیین این مجازات ها تاثیر گذار است. در این مقاله به بیان یکی از این شرایط با نکات مطرح شده از سوی وکیل کیفری و توضیح  نقش توبه مجرم در مجازات می‌پردازیم.

اولویت توبه در تخفیف مجازات

قوانین برای ایجاد یک جامعه منظم و چارچوب دار طراحی می‌شوند. از این رو هر شرایطی که بتواند به این جامعه کمک کند از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است. برای مثال قوانین کیفری در قدم اول جنبه اصلاحی و از بین و بردن و کاهش جرایم در جامعه را دارند. حال اگر مجرم با ارتکاب به جرم موجب برهم زدن این تعادل شد، قانون نقش به وجود آوردن این تعادل را دارد. در این بین برخی شرایط متهم می‌تواند این تعادل را به وجود آورد.

توبه یکی از این شرایط است که از فقه اسلامی وارد قانون شده است. و در قانون مجازات اسلامی به عنوان یکی از شرایط تخفیف مجازات در نظر گرفته شده است.

جایگاه توبه در قانون مجازات

در قانون، ارتکاب به جرم، برای مجرم ایجاد مسئولیت کیفری می‌کند که تحمل مجازات این مسئولیت را کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه توبه یکی از اصلی ترین اهداف مجازات قانونی یعنی اصلاح مجرم را تامین می‌کند. در این زمینه مشورت با وکیل کیفری علاوه بر اینکه موارد توبه در تخفیف مجازات را برای شما روشن می‌سازد، می‌تواند به موفقیت شما در پرونده و دعوای قضایی کمک زیادی کند.

توبه مجرم
توبه مجرم

قانون توبه را یکی از انواع جهات تخفیف مجازات در نظر گرفته است.

در ماده 114 قانون مجازات اسلامی آمده است: «در جرایم موجب حد به استثنای قذف و محاربه، هرگاه قبل از اثبات جرم، توبه، ندامت و اصلاح متهم برای قاضی محرز شود، حد از او ساقط می‌شود.

تبصره دو- در زنا و لواط هرگاه جرم به عنف، اکراه یا با اغفال بزه‌دیده انجام گیرد، مرتکب در صورت توبه و سقوط مجازات به شرح مندرج در این ماده به حبس یا شلاق تعزیری درجه شش یا هر دو آنها محکوم می‌شود.»

شرایط تاثیر توبه در قانون مجازات

همان طور که بیان شد، توبه در تمامی جرایم امکان تخفیف یا تبدیل مجازات را فراهم نمی‌کند، به عبارت بهتر شرط اولیه این است که جرم صرفا دارای جنبه عمومی باشد و به حقوق دیگران آسیبی وارد نشده باشد. ضمن اینکه در حقوق عمومی نیز شرایطی وجود دارد.

ماده 115 قانون مجازات اسلامی، در جرائم تعزیری درجه شش، هفت و هشت چنانچه مرتکب توبه نماید و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، مجازات ساقط می شود. در سایر جرائم موجب تعزیر دادگاه می‌تواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال نماید.

تبصره 1- مقررات راجع به توبه درباره کسانی که مقررات تکرار جرائم تعزیری در مورد آنها اعمال می شود، جاری نمی‌گردد.

ماده 116- دیه، قصاص، حد قذف و محاربه با توبه ساقط نمی گردد.

 

توبه در مجازات
توبه مجرم طبق قانون

نقش توبه در جرایم بزرگ

با توجه به اینکه برخی جرایم دارای مجازات های سنگینی هستند، باید بررسی کرد که آیا توبه در مجازات این گونه جرایم نیز تاثیر گذار است یا خیر؟

در پاسخ به این سوال باید گفت، در این مواقع نیز توبه مجرم ، از شرط اولیه یعنی جنبه عمومی داشتن جرم تبعیت می‌کند. برای مثال در جرایمی که مجازات آن‌ها اعدام است، اگر دارای جنبه خصوصی و با حقوق دیگران مرتبط باشد، توبه تاثیری در مجازات ندارد اما اگر از جنبه عمومی داشته باشد، قاضی می‌تواند از آن به عنوان یکی از موارد تخفیف در مجازات استفاده نماید.

شرایط توبه

یکی از موارد قابل توجه در مورد توبه، نحوه احراز آن است. با این توصیف که هر گونه پیشیمانی به زبان، توبه محسوب نمی‌شود. در این مورد قاضی باید تشخیص دهد که متهم قلبا و با احساس درونی از جرمی که مرتکب شده پیشیمان است و  امکان تحقق دوباره آن از طرف او وجود ندارد.

ماده 117 قانون مجازات اعلام می‌کند:

«در مواردی که توبه مرتکب، موجب سقوط یا تخفیف مجازات می گردد، توبه، اصلاح و ندامت وی باید احراز گردد و به ادعای مرتکب اکتفاء نمی شود. چنانچه پس از اعمال مقررات راجع به توبه، ثابت شود که مرتکب تظاهر به توبه کرده است سقوط مجازات و تخفیفات درنظر گرفته شده ملغی و مجازات اجراء می گردد. در این مورد چنانچه مجازات از نوع تعزیر باشد مرتکب به حداکثر مجازات تعزیری محکوم می شود.»

نقش قاضی در رسیدگی به پرونده و توبه متهم

قاضی در رسیدگی به جرایم و تعیین مجازات‌ها نقش کلیدی دارد، به علاوه اینکه موضوع توبه در این زمینه از دو جهت قابل بررسی است.

اول، در تعیین نوع جرم و مجازات‌هایی که می‌توان از توبه به عنوان عاملی برای تخفیف یا تبدیل مجازات بهره برد، به عهده قاضی است.

دوم، تشخیص توبه و استناد آن به یکی از دلایل تخفیف مجازات، به طور مستقیم به نظر قاضی بستگی دارد. به عبارت بهتر، قاضی باید توبه متهم به صورت واقعی احراز کند تا بتواند آن را یکی از دلایل تخفیف مجازات در نظر بگیرد.

اثبات و ادله مرتبط با توبه

از لحاظ قانونی باید موارد توبه، مورد نظر قرار گیرد، با این وصف که متهم در صورت توبه باید آن را به اطلاع مرجع قضایی برساند. قانون مجازات اسلامی در ماده ۱۱۸ مقرر می‌دارد:

«متهم می تواند تا قبل از قطعیت حکم، ادله مربوط به توبه خود را حسب مورد به مقام تعقیب یا رسیدگی ارائه نماید.»

در این زمینه با بررسی قاضی، اگر توبه مورد قبول مرجع قضایی قرار نگیرد، بر اساس ماده ۱۱۹ همین قانون، امکان تجدیدنظر وجود دارد:

«چنانچه دادستان مخالف سقوط یا تخفیف مجازات باشد، می تواند به مرجع تجدیدنظر اعتراض کند.»

وکیل کیفری و توضیح نقش توبه مجرم در مجازات

با توجه به مطالب گفته شده، باید این موضوع را مورد توجه داشت که مجازات‌های کیفری با توجه به شرایط مختلف قابل تخفیف، تعدیل یا تعلیق هستند. این موارد علاوه بر آگاهی و اشراف کامل از مسائل حقوقی نیازمند تجربه است. در این موارد مشورت با وکیل کیفری می‌تواند، علاوه بر سرعت بخشیدن به روند رسیدگی پرونده شما، از بروز هر گونه اشتباه نیز جلوگیری نماید.

5/5 (1)

اگر اطلاعات حقوقی خوبی دریافت کردید امتیاز دهید

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *