وکیل پایه یک دادگستری در بیان دعوای تقابل
در نوشته وکیل پایه یک دادگستری در بیان دعوای تقابل قصد داریم تا به تشریح موضوع دعوای تقابل از زبان وکیل پایه یک دادگستری بپردازیم . در آغاز میدانیم که در دنیای امروز راه های مختلفی وجود دارد تا خوانده بتواند علیه حق اصلی ادعایی خواهان مطرح نماید و آن را ناصحیح سازد. نفی حق ادعایی راه های قانونی بسیاری دارد مانند مثال این که خوانده مبنای حق ادعایی خواهان ، واقعه ای حقوقی مانند اتلاف، تسبیب، عضب یا .. باشد ، وقوع آن را نفی و انکار نمودن و یا عدم مسئولیت یا برائت ذمه ی خود را اثبات نماید و یا برای تبیین عدم انجام یا عدم تحقق عمل یا واقعه حقوقی ادعایی، خوانده ممکن است به عنوان وسیله ی دفاعی ، تعرض به اصالت اسناد مورد استناد خواهان را انتخاب نماید و نسبت به آنها ادعای جعل نموده و یا نسبت به آنها اظهار انکار یا تردید نماید.
به بیان وکیل پایه یک دادگستری راه دیگری که خوانده می تواند انتخاب نماید اقامه دعوای متقابل است. دعوای متقابل دعوایی است که خوانده تحت شرایطی می تواند در مقابل دعوای خواهان به منظور کاستن از محکومیتی که او را تهدید می کند ، جلوگیری کلی از این محکومیت و یا حتی گرفتن حکم محکومیت خواهان اصلی به دادن امتیاز ، علیه او حکم کند.
به گفته وکیل پایه یک دادگستری شرایط دعوای متقابل را می توان به شرایط عمومی و شرایط ویژه تقسیم کرد. شرایط عمومی دعوای متقابل همان شرایط اقامه دعواست و شرایط ویژه دعوای متقابل اقامه ی آن از سوی خوانده، اتحاد منشاء و یا ارتباط کامل آن با دعوای اصلی و نیز اقامه ی آن در مهلت مقرر می باشد.
وکیل دادگستری تهران و بیان راه های دفاع خوانده
به گفته وکیل دادگستری تهران در واقع دعوای تقابل به معنای آن است که خوانده دعوی در برابر ادعای خواهان متقابلاً اقامه دعوا کند و مدعی امری شود که در نهایت با اثبات آن موجب محکومیت خواهان و بی حقی او شود. بنابراین خوانده در مقام دفاع از خود در برابر دعوای مطروحه از سوی خواهان می تواند به یکی از راه های دفاعی بیان شده در ادامه متوسل شود.
- دفاع ماهوی یا به بیان دیگر دفاع به معنای اخص
- توسل به ایرادات ضمن دفاع ماهوی
- توسل صرف به ایرادات بدون دفاع در ماهیت دعوی
- خواندن دعوی تقابل در برابر دعوای مطروحه از سوی خواهان
وکیل پایه یک و تشریح دعوای تقابل در رابطه با حقوق تطبیقی
به گفته وکیل پایه یک و با استناد به ماده ۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی جدید در کشور فرانسه دعوای تقابل یکی از دعوای طاری شناخته شده است و در ۶۴ ماده قانون ذکر شده دعوای تقابل به شرح زیر بیان شده است. دعوای تقابل دعوایی می باشد که از طریق آن خوانده اصلی کسب امتیازی غیر از رد صرف ادعای طرف مقابل را درخواست می کند.
بر طبق گفته های وکیل پایه یک بیشترین زمینه کاربرد دعوای تقابل در حقوق فرانسه به مبحث تهاتر ارتباط دارد و مثال هایی که محققین حقوقی فرانسه برای دعاوی متقابل ذکر می شود اغلب ناظر به این مقوله می باشد.
بطوری که برخی از دادگاههای فرانسه پذیرش دعوای تقابل را چنانچه موضوع آن اعلام تهاتر نسبت به خواسته دعوای اصلی باشد اجباری می دانند ولی در موارد دیگر که دعوای تقابل به دلیل ارتباط موضوعی آن با دعوای اصلی مطرح می شود ، پذیرش آن را به عنوان دعوای تقابل، اختیاری می شناسد و این برداشت آزاد دادگاه از دعوای تقابل و پذیرش موردی آن به این دلیل است که نسبت به شرایط و کیفیت دعوای تقابل در قوانین آیین دادرسی مدنی فرانسه مشروعاً بحث شده است در حالیکه طبق ماده 33 قانون دادرسی مدنی آلمان شرط پذیرش دعوای تقابل صریحاً وجود ارتباط بین دعوای اصلی و دعوای تقابل است.
در قانون آیین دادرسی مدنی که در سال 1318 به تصویب رسید و در ایران تلاش گردید ضابطه پذیرش دعوای تقابل بطور جامع تعیین شود. به گفته وکیل پایه یک به همین دلیل در ماده 284 قانون پیش بینی شده است:
مورد اول
دعوای تقابل باید با دعوای اصلی ناشی از یک منشا باشد.
مورد دوم
دعوای تقابل با دعوای اصلی ارتباط کامل داشته باشد و ضابطه ارتباط کامل دعوای تقابل با دعوای اصلی با استناد به ماده 54 آیین دادرسی مدنی لبنان به شرح زیر تعیین گردیده است:
« بین دو دعوا وقتی ارتباط کامل وجود دارد که اتخاذ تصمیم در هر یک موثر در دیگری باشد». وکیل پایه یک در ادامه صحبت های خویش می فرمایند ، خوشبختانه ماده 284 قانون آیین دادرسی مدنی سال 1318 در بازبینی صورت گرفته در سال 79 آن قانون بدون تغییر محسوس در قانون آیین دادرسی مدنی جدید باقی ماند به نحوی که می توان گفت مقررات مربوط به دعوای تقابل در آیین دادرسی مدنی ایران 5 قانون قدرتمندتر از حقوق فرانسه دارد که این مقررات را در چهار دسته بندی قرار می دهد که عبارتند از:
- شرایط دعوای تقابل
- مواردی که نیاز به اقامه دعوای تقابل دارند.
- مهلت طرح دعوای تقابل
- تاثیر متقابل دعوای اصلی و دعوای تقابل
شروط طرح دعوای تقابل
یکی از مهم ترین شروط برای رسیدگی به دعوای متقابل به علت توامان بودن رسیدگی صلاحیت ذاتی یک دادگاه میباشد . به این منظور اگر یکی از دعاوی در صلاحیت دادگاه کیفری باشد و دیگری در صلاحیت دادگاه حقوقی دادگاه نمیتواند به صورت توامان به آنها رسیدگی نماید .
از سوی دیگر دعاوی باید منشا مشترک و یکسانی داشته باشد و نسبت به هم بی ربط نباشند .
همچنین مهم است که دعوای تقابل به نحوی باشد که بتوان آنرا در محاکم دادگستری مطرح نمود .
آیا فرد ثالث نیز میتواند دعوای متقابل دهد؟
همانطور که میدانیم یکی از مهم ترین شروط دعوای متقابل ، صادر شدن آن توسط خوانده یا خواندگان یا وکلای آنها میباشد . حال شاید این سوال مطرح گردد که ثالثی که به دعوا جلب شده است نیز میتواند دعوای متقابل مطرح نماید ؟
شخص ثالثی که به دعوا جلب میشود بنابر اظهار ماده 139 قانون آیین دادرسی مدنی خوانده محسوب میگردد و تمامی مقررات مربوط به خواندگان نیز درباره او اجرا میگردد . با این تعابیر میتوانیم به این سوال پاسخ مثبت دهیم که اگر دعوای متقابل یکی از شرایط قانونی برای خوانده میباشد لذا مجلوب ثالث نیز میتواند نسبت به طرح آن اقدام نماید.
زمان ارسال دعوای متقابل
مهلت اقامه دعوای متقابل یکی از شروط اصلی طرح دعوای متقابل می باشد. باید در نظر گرفت که اگر دعوای متقابل را در مدت زمان معین شده طرح ننمایید به دعوای متقابل رسیدگی و توجه نمیشود.
ماده 143 قانون آیین دادرسی مدنی در این باره چنین میگوید:
دادخواست دعوای متقابل باید تا پایان اولین جلسه دادرسی تقدیم شود و اگرخواهان دعوای متقابل را در جلسه دادرسی اقامه نماید، خوانده می تواند برای تهیه پاسخ و ادله خود تاخیر جلسه را درخواست نماید. شرایط و موارد رد یا ابطال دادخواست همانند مقررات دادخواست اصلی خواهد بود.
آیا در صورت استرداد دعوای اصلی دعوای متقابل نیز از بین می رود؟
سوال درست تر این میباشد که آیا دعوای متقابل تاثیر مستقل و جداگانه ای از دعوای اصلی خواهد داشت؟
خوب بله، استرداد دعوای اصلی بر روی دعوای تقابل با توجه به اینکه دعوای تقابل دعوای جداگا نه و مستقلی میباشد و همچنین تنها برای عدم اطاله دادرسی و صدور آرای متعارض این دو دعوا توامان باهم رسیدگی میشود، پس استرداد دعوای اصلی تا زمانی که دعوای متقابل مسترد نگردد ، سبب بی تاثیر شدنش نمیشود.
کدام دعاوی متقابل نیستند؟
باید میان دعاوی دفاعیه که در برابر دعوای اصلی صادر میگردد و دعوای متقابل تفاوت قائل شویم.
ماده 142 قانون آیین دادرسی مدنی اینگونه بیان میکند که :
دعـوای متقـابل به‌موجب دادخواست اقامه میشود، لیکن دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که برای دفاع از دعوای‌اصلی اظهار میشود، دعـوای مـتقابل محسوب نمی شود و نیاز به تقدیم دادخواست جداگانه ای ندارد.
عدم صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده به دعوای تقابل
ممکن است بعد از طرح دعوای متقابل متوجه شوید که دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی صالح به رسیدگی به دعوای متقابل نمیباشد. در این صورت ابتدای به امر دادگاه قرار عدم صلاحیت خود را صادر می نماید و پس از آن دعوا را برای رسیدگی به مرجع صالح و یا به دیوان عالی کشور جهت تعیین مرجع می فرستد
در صورتی که رسیدگی به دعوای اصلی منوط به دعوای تقابل باشد قرار اناطه صادر میگردد .
قرار اناطه به این منظور صادر میگردد که دعوای اصلی تا تعیین تکلیف دعوای متقابل متوقف می گردد تا پس از مختومه شدن دعوای متقابل با توجه به نتیجه دعوای متقابل به دعوای اصلی رسیدگی شود.
برای دریافت زمان مشاوره ی رایگان حضوری می توانید با مجموعه ی آسایش گستران تماس حاصل فرمایید .