تفتیش و بازرسی منزل به گفته وکیل کیفری
به طور کلی هیچ شخصی اجازه ورود به منزل مسکونی فرد دیگری را ندارد و در صورتی که فردی بدون اجازه صاحب منزل وارد مسکن شخصی شود مجازات های سنگینی در انتظارش خواهد بود. بر همین اساس در اصل 22 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بر همین اصل اشاره شده است. در این مقاله قصد داریم تا به موضوع تفتیش و بازرسی منزل به گفته وکیل کیفری بپردازیم. امکان ورود به منزل افراد بدون اجازه صاحب خانه تنها زمانی امکان پذیر است که مقام قضایی حکم ورود را صادر کرده باشد و این حکم در مواقعی صادر می شود که ماموران انتظامی به دنبال فردی مجرم باشند.
قانون گذار برای ورود به منزل مجرمین با حکم قضایی نیز مواردی را تذکر داده است که بایستی از سوی مامورین نظامی و انتظامی مورد توجه قرار گیرد. همچنین طبق ماده 694 قانون مجازات اسلامی و با تایید وکیل کیفری هر شخصی که به زور وارد منزل مسکونی شخص دیگری شود، مجازاتی در حدود شش ماه تا سه سال حبس در انتظارش خواهد بود. و در صورتی که بیش از یک نفر به زور وارد منزل فرد شوند و یکی از آن افراد دارای سلاح سرد و یا گرم باشد مجازات تشدید می شود و به شش سال حبس نیز خواهد رسید.
مقررات تامین حقوق شهروندان در تفتیش و بازرسی منزل به گفته وکیل کیفری
از دلایلی که ماموران نظامی و انتظامی اقدام به ورود و بازرسی و تفتیش منزل افراد مجرم می کنند آن است که این افراد وسایلی که با آن اقدام به عمل مجرمانه کرده اند را در منازل مسکونی مخفی می کنند و بر همین اساس نیاز است تا ماموران برای کشف آن ابزار و وسایل به تفتیش محل بپردازند. این اقدامات به کشف حقیقت در رابطه با فرد مجرم برای بازپرس پرونده حائز اهمیت می باشد.
همچنین بر طبق گفته وکیل کیفری تهران و قانون اساسی بایستی تفتیش و بازرسی منزل به نحوی صورت بپذیرد که اصل مصونیت مسکن و اصل کشف حقیقت به صورت دقیقی رعایت شود تا قانون در این رابطه زیرپا گذاشته نشود.
بر طبق اصل 32 قانون اساسی و دیدگاه وکیل پایه یک کیفری درباره حقوق افراد لازم است تا جان ، مال ، مسکن و شغل فرد یا افراد از تعرض مصون باشد مگر در مواردی که مقام قضایی با استناد به قانون اجازه تفتیش و بررسی آن را مورد تایید قرار دهد و لازم بداند.
تفاوت میان تفتیش و بازرسی منزل از دیدگاه وکیل کیفری
بر طبق نظر وکیل پایه یک کیفری و با استناد به موارد حقوقی که در رابطه با تفتیش و بازرسی وضع شده است، می توان گفت قانون گذار و حقوقدانان میان تفتیش و بازرسی تفاوت قائل شده اند.
بازرسی
از نظر قانون گذار و دیدگاه وکیل پایه یک کیفری بازرسی به معنای ورود به منزل فرد مجرم برای دستگیری می باشد.
تفتیش
طبق نگاه قانون گذار و وکیل پایه یک کیفری ، تفتیش به منظور ورود به منزل مجرم و دستگیری آن و همچنین یافتن اثر و یا وسیله ای که مجرم با آن دست به اقدام زده است، می باشد.
شرایط و محدودیت های تفتیش و بازرسی منزل از منظر وکیل کیفری
شرایط و محدودیت های فراوان و سختگیرانه ای برای ورود و بازرسی منزل در قانون در نظر گرفته شده است. این موارد در مواد 96 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1378 به بعد به طور کامل قید شده است که به هنگام تفتیش و بازرسی منزل فرد از طرف مامورین نظامی و انتظامی لازم الاجرا می باشد.
مورد اول
نخستین مورد در تفتیش منزل که بایستی مورد توجه قرار گیرد آن است که در مواردی که جرم مشهود نیست بایستی اجازه ورود به منزل توسط مقام قضایی صادر شده باشد و این مورد در مواد 24 و 96 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1378 آمده است .
بر اساس نظر حقوقدانان قوه قضاییه ، اقدام به هرگونه بازرسی از منازل و اموال مردم برای یافتن مستندات جرم و جلوگیری از ورود مجرم به صحنه بازرسی، باید با دستور و اجازه مقامات قضایی همچون دادستانی و بازپرس و ضابطین دادگستری صادر شود تا ماموران اجازه ورود و بازرسی از منازلی که به ظن قوی احتمال وقوع مجرم و جرم در آن ها وجود دارد را داشته باشند. و به دنبال وسایل و مستنداتی که تایید می کند فرد با آنان اقدامات غیر قانونی انجام داده است را کشف کنند تا در موعد رسیدگی به پرونده مورد استفاده و استناد قرار گیرند.
مورد دوم
بر طبق ماده 100 این قانون و طبق نظر وکیل کیفری در مواردی که ظن بسیار قوی بر وجود مجرم و ابزار و وسایل جرم در منزل وجود دارد این امکان برای ماموران فراهم می شود تا به تفتیش و بازرسی منزل بپردازند.
از دیدگاه حقوقدانان قوه قضائیه و بر اساس دیدگاه وکیل پایه یک کیفری ، بجز در مواردی که جرم مشهود است اقدام به تفتیش و بازرسی از اموال و اجناس مردم بدون اتهام، نوعی تعرض به حساب می آید و بر طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ممنوع می باشد.
مورد سوم
طبق ماده 139 لایحه جدید آیین دادرسی کیفری در این باره آمده است : ” چنانچه تفتیش و بازرسی با حقوق اشخاص در تزاحم باشد، در صورتی مجاز است که از حقوق آنان مهم‌تر باشد. ” .
همچنین بر اساس قانون بایستی تفتیش از منازل در هنگام روز انجام شود، مگر آنکه ضرورتی وجود داشته باشد و یا از مقام قضایی حکم بر تفتیش در هنگام شب کسب شده باشد. بر طبق تبصره ماده 140 لایحه جدید آیین دادرسی کیفری ، روز از هنگام طلوع خورشید آغاز و تا غروب خورشید بیان شده است.
نکته قابل توجهی که قانون گذار مقرر کرده است، در مواردی که ماموران برای تفتیش و بازرسی به منزل ورود پیدا کنند حق تخریب و یا ایجاد خسارت به منزل را ندارند.
همچنین بر طبق تبصره ماده 98 قانون آیین دادرسی کیفری در صورتی که فردی در منزل نباشد تا درب را برای ماموران باز کند آنان حق ورود نخواهند داشت مگر در صورتی که در امر بازرسی و تفتیش فوریت وجود داشته باشد و در این موارد قاضی با قید مراتب در صورت جلسه دستور به بازکردن درب منزل را صادر می نماید.
سلام،اگرشخصی هیچگونه پرونده ای نداشته باشد،مأمورین درمنزل چیزی نیافتند،آیا میشوداز حق شرافت خود شکایت کرد
لطفأ توضیح دهید.
باتشکر
با سلام. بله میتواند