انواع وصیت و شرایط قبول و اجرای آن
انواع وصیت و شرایط قبول و اجرای شرایط کامل وصیت نامه در قانون مدنی را بصورت مختصر در این مطلب اشاره کرده ایم . قبل از هرچیز برای انتقال مفاهیم این مقاله ، لازم است تعریفی کلی از انواع وصیت نامه ارائه دهیم .
وصیت نامه درواقع تعیین و تکلیف اشخاص نسبت به اموال وامور ثبتی برای بعد از فوتشان می باشد .
به عبارتی ساده تر می توان گفت : هر شخصی می تواند نسبت به اموال و دارایی های خود برای بعد از فوت تعیین تکلیف نماید .
اما آیا این موضوع از نظر قانونی امکان پذیر است یا نه ؟ در ادامه این مطلب به این موضوع می پردازیم.
شماره وکیل پایه یک دادگستری »»» 09124970000
اقسام وصیت و تعاریف مربوط به وصیت نامه
وصیت بر دو قسم ( تملیکی و عهدی ) میباشد.
وصیت تملیکی :
به معنی تملیک مال به شخصی برای بعد از فوت میباشد.
شخص وصیت کننده را موصی ، شخصی که به نفع او وصیت شده باشد موصی له ، و مالی که مورد وصیت قرار گرفته است را موصی به میگوید.
وصیت تملیکی خود دو نوع میباشد:
1 . وصیت تملیکی خاص ؛
در وصیت تملیکی خاص موصی لهم آن ، افراد خاص میباشد که چنین وصیتی نیاز به قبول موصی لهم دارد .
2 . وصیت تملیکی عام ؛
وصیتی که موصی لهم آن افراد عام می باشد ، مثلا وصیت برای دانشجویان دانشگاه خاصی ،
یا وصیت برای ساختن مدرسه ، وصیت تملیکی نیاز به قبول موصی لهم ندارد .
وصیت عهدی (وصایت ):
وصیت عهدی عبارت است از ایجاد تعهد برای شخصی برای بعد از فوت موصی ،
یعنی شخصی برای بعد از فوت خود وصیت کرده باشد مبنی بر اینکه فرزندان بی سرپرستش یا اداره ی اموالش و یا انجام امور دینی مانند نماز و روزه یا امور کفن و دفن را بر عهده ی اشخاص می گذارد .
شخص وصیت کننده را موصی و شخصی را که بواسطه ی وصیت متعهد شده را وصی میگویند.
رد یا قبول وصیت عهدی
ماده 834 قانون مدنی آمده است : در وصیت عهدی ، قبول شرط نیست .لیکن وصی میتواند مادام که موصی زنده است وصایت را رد کند
و اگر قبل از فوت موصی رد نکرد بعد از آن حق رد ندارد .اگر چه جاهل بر وصایت بوده باشد .
قبول یا رد وصیت تملیکی
قبول وصیت قبل از فوت موصی :
1 . موصی میتواند از وصیت خود برگردد حتی زمانی که موصی له موصی به را قبض کرده باشد .
(ماده 829 ق.م : قبول موصی له قبل از فوت موصی موثر نیست
موصی میتواند ازوصیت خود رجوع کند .حتی در صورتی که موصی له مال را قبض کرده باشد.)
2 . اگر موصی له قبل از فوت وصیت را رد کرده باشد بعد از فوت میتواند قبول کند .
اما اگر بعد از فوت وصیت را قبول کرده باشد و موصی به را گرفته باشد نمیتواند وصیت را رد کند.
3 . اگر موصی له قبل از فوت وصیت را رد کرده باشد ، وصیت باطل نمیشود و شخص میتواند بعد از فوت وصیت را قبول کند.
قبول وصیت بعد از فوت موصی :
1 . زمانی که موصی فوت کرده باشد و موصی له وصیت را قبول کرده باشد ولی مال را نگرفته باشد میتواند وصیت را رد کند.
2 . زمانی که موصی فوت کرده باشد و موصی له وصیت را قبول کرده باشد و مال (موصی به) را گرفته باشد دیگر نمیتواند وصیت را رد کند .
سوال :
آیا ورثه موصی می تواند قبل از قبول یا رد وصی له ، ترکه را تصرف نمایند ؟
در جواب این سوال با استناد به ماده 833 ق م میگوییم :
ورثه ی موصی نمیتوانند تا زمانی که موصی له ، قبول یا رد خود را اعلام نکرده است موصی به را به تصرف خود درآوررد .
اگر تاخیر اعلام موصی له به قبول یا رد موصی به موجب ضرر و زیان به ورثه باشد ، ورثه میتواند به دادگاه مراجعه کنند و موصی له را ملزم کنند تا تصیم خود را بگیرد .
وصیت برای محروم کردن برخی از ورثه از ارث :
آیا محروم کردن ورثه از ارث امکانپذیر است ؟
اگر کسی در وصیت خود ورثه را از ارث محروم کند وصیت وی صحیح نیست ، چه این وصیت بیش از ثلث ترکه باشد و چه کمتر از ثلث ترکه.
وصایای متعارض
اگر موصی دو وصیت در تعارض یکدیگر بر جای بگذارد چند حالت دارد :
1 .زمانی که تقدم و تاخر در وصیت معلوم باشد ؛ در این حالت وصیت موخر قابل اجرا میباشد .
2 . اگر تاریخ یک وصیت نامه معلوم باشد و تاریخ وصیت نامه دیگر مجهول باشد ،
بنابر اصل تاخر حادث وصیت نامه ای که تاریخ آن مجهول باشد اجرایی میشود .
3 . اگر تاریخ هردو وصیت نامه مجهول باشد هردو وصیت نامه ساقط می باشد .
4 . اگر هردو وصیت نامه در یک تاریخ تنظیم شده باشد نیز هردو ساقط خواهد شد.
در رابطه با اوصاف موصی به ، باید به این نکته توجه داشت که :
وصیت فقط برای ثلث ترکه صحیح میباشد ، وصیت برای بیشتر از ثلث ترکه صحیح نمی باشد
و وصیت زیاده بر ثلث ترکه ، غیرنافذ می باشد .
مگر به اجازه وراث واگر بعضی از ورثه اجازه دهند فقط به اندازه ی سهم آنها نافذ است .
نکته :منظور از ترکه ، مجموعه دارایی مثبت و منفی ( اموال و حقوق مالی منهای دیون ) متوفی در زمان فوت است نه در زمان وصیت .
وصیت زاید بر ثلث
زمانی که موصی برای بیش از ثلث اموالش وصیت میکند وصیت زاید یا بیش از ثلث میگوییم که خود احکامی دارد .
در وصیت زاید بر ثلث قبول یا رد وراث مهم است .
1 . اگر وراث بعد از فوت موصی وصیت بیش از ثلث را قبول کنند دیگر نمیتوانند رد کنند .
2 . اگر وراث بعد از فوت موصی وصیت بیش از ثلث را رد کنند ، وصیت باطل میشود و قبول بعد از رد نافذ نیست .
3 . اگر وراث قبل از فوت موصی وصیت را رد کنند بعد از فوت میتوانند قبول کنند.
4 . اگر وراث قبل از فوت موصی وصیت را قبول کنند می توانند بعد از مرگ موصی ، رد کنند .
انواع وصیت نامه :
تنظیم وصیت نامه به سه شکل انجام میشود .
1 .وصیت نامه خودنوشت : به وصیت نامه ای میگویند که موصی با دست خط خود مینویسند و امضا میکند .
2 . وصیت نامه رسمی : به وصیت نامه ای میگویند که موصی در دفترخانه مینویسد و امضا میکند .
3 . وصیت نامه سری : به وصیت نامه ای که موصی مینویسد و امضا میکند و در دفتر ثبت امانت میگذارد.
سوالات متداول
برای نوشتن وصیت نامه به کمک نیاز دارید؟
هنگام تصمیم گیری در مورد بهترین نوع وصیت نامه برای شما، کمک یک وکیل با تجربه می تواند ارزشمند باشد. آنها مطمئن خواهند شد که همه چیز به درستی انجام شده است و در آینده به نفع عزیزان شما کار خواهد کرد.
رایج ترین نوع وصیت چیست؟
وصیت نامه کتبی تایید شده . تا حد زیادی رایج ترین نوع وصیت نامه، وصیت نامه کتبی تأیید شده تایپ و چاپ می شود، سپس توسط موصی و دو شاهد امضا می شود. شهود باید یا شخصاً وصی را که سند را امضا می کند ببینند یا اعلامیه وصیت نامه را بشنوند.
وصیت نامه به چند امضا نیاز دارد؟
وصیت نامه معتبر نیست مگر اینکه به امضای موصی و دو شاهد رسیده باشد . موصی باید یا در حضور دو شاهد امضا کند و یا به شهود اقرار کند که امضای آنها در وصیت نامه است. سپس هر شاهد باید خودش وصیت نامه را امضا کند.
چگونه برای نوشتن وصیت نامه آماده شوم؟
نحوه نوشتن وصیت نامه:
- برای دارایی خود ارزش قائل شوید با تهیه فهرستی از دارایی ها و بدهی های خود، تصوری از ارزش املاک خود داشته باشید.
- تصمیم بگیرید که چگونه می خواهید دارایی خود را تقسیم کنید.
- ممکن است تصمیم بگیرید که کمک مالی خود را به یک موسسه خیریه واگذار کنید.
- مجریان خود را انتخاب کنید
- وصیت نامه خود را بنویسید
- وصیت نامه خود را امضا کنید
چه چیزی وصیت نامه را از نظر قانونی باطل می کند؟
دلایل وصیت نامه نامعتبر:
به درستی امضا نشده است . از بین رفته یا تغییر یافته است. شخصی که وصیت نامه را تنظیم کرد (معروف به “وصیت کننده”) در زمان نوشتن وصیت نامه خود عقل سلیم نداشت. وصی تحت فشار قرار گرفت
مرحله تنظیم وصیت نامه چیست؟
نحوه تنظیم وصیت نامه در 7 مرحله:
- تمام دارایی های خود را فهرست کنید. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تصمیم بگیرید وقتی بمیرید پول و دارایی شما به چه کسی می رسد.
- برای فرزندان خردسال قیم انتخاب کنید.
- اراده خود را بسازید یا با یک متخصص کار کنید.
- برای وصیت خود یک مجری نام ببرید.
- وصیت نامه خود را رسمی کنید
- وصیت نامه را بروز نگهدارید.
🔖 مطالب پیشنهادی مرتبط
✔ تغییر کاربری اراضی کشاورزی در سال 1401
✔ 20 نکته مهم برای تنظیم وصیت نامه
*****
آسایش گستران معتبرین و بهترین موسسه حقوقی
همیشه حامی حقوق شما عزیزان است.
*****