وکیل دادگستری در توضیح دعوای متقابل
روزانه دعاوی زیادی در دادگاه مطرح می‌شوند. دفاع از این دعاوی با دلایل و مستندات امکان پذیر است. در واقع خواهان با ذکر دلایل اقدام به طرح دعوا علیه خوانده در دادگاه می‌نماید. خوانده دعوا نیز باید از خود دفاع نماید. یکی از روش‌های دفاع در دادگاه طرح دعوای متقابل است. به موجب این دعوا، خوانده در برابر دعوایی که خواهان مطرح کرده است، اقدام به طرح دعوا می‌نماید. این دعوا دارای شرایطی است که در این مقاله با توجه به نکات مطرح شده از سوی وکیل دادگستری در توضیح دعوای متقابل، به این موضوع می‌پردازیم.
دعوای متقابل چیست؟
در برخی از دعاوی در دادگاه‌ها، ممکن است، طرف دعوا که علیه او دعوا مطرح شده است، اقدام به طرح دعوای متقابل نماید. در واقع قانون این حق را به او داده است.
طرح دعوای متقابل، در پاسخ به دعوای اصلی صورت می‌گیرد. در نتیجه باید ارتباط کامل با آن داشته باشد. در حقیقت طرح این دعوا به نفع خوانده صورت می‌گیرد و باید موجب آن خوانده بتواند از حق خود دفاع نماید.
شرایط طرح دعوای متقابل
خوانده نمی‌تواند هر گونه دعوایی را در پاسخ به دعوای خواهان مطرح نماید. در واقع دعوای متقابل باید ارتباط مستقیمی با دعوای اصلی داشته باشد و از نظر منشا یکی باشد. این ارتباط زمانی مشخص می‌شود که رای صادر شده در هر دعوا در دعوای دیگر موثر باشد.
برای مثال اگر خواهان دعوای خلع ید علیه خوانده مطرح کند، خوانده نمی‌تواند در برابر او، صلح را به عنوان دعاوی متقابل مطرح کند. در این وضعیت، دعوای مطرح شده از سوی خوانده یک دعوای جدید است و باید به صورت جداگانه به آن رسیدگی شود.
به تعبیر بهتر وکیل دادگستری نوعی دفاع به شمار می‌رود که خوانده بر اساس آن می‌خواهد، از دعوایی که علیه او مطرح شده دفاع کند. چرا که در صورت موفقیت دعوای متقابل ممکن است، جای خوانده و خواهان عوض شود. یعنی دعوای اصلی رد و دعوای متقابل به عنوان دعوای جدید در جریان رسیدگی قرار بگیرد و مرجع قضایی دلایل و مستندات جدیدی را تقاضا نماید.
مرجع رسیدگی کننده به دعوا
یکی از مسائلی که در حقوق و طرح دعاوی باید به آن توجه شود، مرجع صالح به رسیدگی است. در واقع اگر دعوا در دادگاهی که صلاحیت رسیدگی ندارد، مطرح شود، طبق نظر قاضی این دعوا اصطلاحا رد می‌شود و رسیدگی به آن صورت نمی‌گیرد.
در نتیجه پیش از طرح دعوا، باید مرجع صالح آن را بررسی نمایید. با طرح دعوا در هر یک از دادگاه‌ها علیه شخص، اگر طرف مقابل اقدام به طرح دعوای متقابل نماید، همان مرجع صلاحیت رسیدگی به دعاوی متقابل دارد. تنها استثناء آن زمانی است که رسیدگی به دعوای متقابل در صلاحیت ذاتی دادگاه نباشد.
رسیدگی به دعوای متقابل
به توصیه وکیل دادگستری در توضیح دعوای متقابل، این گونه دعاوی معمولا در شرایط خاصی مطرح می‌شوند. در برخی از دعاوی این گونه اقدامات متقابل شانس موفقیت بیشتری دارند. برای مثال در دعاوی که با سند رسمی مرتبط است، طرح دعوای متقابل احتمال بیشتری برای موفقیت در پرونده دارد. چرا که خواهان با طرح دعوای مالی و مطالبه وجه، امکان طرح دعوای متقابل مبنی بر فسخ معامله را برای خواهان به وجود می‌آورد.
در این وضعیت دادگاه دعوای اصلی را رد می‌کند و به دعوای متقابل یا همان فسخ رسیدگی می‌نماید.
با این وصف می‌توان گفت دعاوی متقابل اگر هوشمندانه مطرح شوند و اطلاعات کافی نسبت به آن داشته باشید می‌توانند به نفع خوانده به دعوا خاتمه دهند. در حالی که اگر به جا طرح نشوند، علاوه بر اینکه احتمال رد آن‌ها وجود دارد، ممکن است به دلیل درخواست ارائه مستندات خوانده را با مشکل مواجه نماید.
نحوه طرح دعوای متقابل
این نوع دعوا مانند دعوای اصلی، شرایط و ضوابط حقوقی خود را داراست. به تعبیر دیگر طرح دعوای متقابل با ارائه دادخواست صورت می‌گیرد. در واقع اگر اقدامی که به آن دعوای متقابل اطلاق می‌شود، بدون دادخواست باشد، اساسا دعوای متقابل نیست.
برخی از دعاوی که ضمن دعوای اصلی مطرح می‌شوند نباید با دعوای متقابل مشتبه شوند. برای مثال برخی از دعاوی، اثبات کننده دعوای اصلی هستند و برای خاتمه به دعوا از سوی خوانده مطرح می‌شوند. در این وضعیت خوانده به دلیل عدم وجود مدارک و دلایل کافی دعوای مطرح شده علیه خود را پذیرفته است ولی برای خاتمه دعوا و کاهش نتایج منفی آن برخی دعاوی را مطرح می‌نماید.
این گونه دعاوی نیازی به تقدیم دادخواست جداگانه ندارند. از جمله مثال‌های رایج آن می‌توان به دعوای صلح، تهاتر، رد خواسته، فسخ و…، اشاره کرد.
وکیل دادگستری در توضیح دعوای متقابل
طرح هر گونه دعاوی در مراجع قضایی بدون مشورت و راهنمایی وکلا باعث طولانی شدن روند دادرسی و در بسیاری از مواقع ایرادات قضایی شود. در نتیجه توصیه می‌شود در طرح هر گونه دعاوی از وکیل دادگستری کمک بگیرید. در این بین دعاوی متقابل به علت اهمیت بیشتر باید با دقت نظر و اطلاع کافی از شرایط دعوای اصلی مطرح شوند. چرا که علاوه بر مشکلات فوق امکان دارد، طرح دعوای متقابل به صورت نادرست دعوای اصلی را نیز به ضرر خوانده تمام کند.