وکیل خانواده و توضیح مبحث مهرالمثل
عقد ازدواج یکی از عقودی است که طبق قانون دارای تشریفات و قواعدی است که باید رعایت شود. در حالی که همیشه همه این ضوابط به دلایل مختلف مورد توجه قرار نمی‌گیرد. گاهی این عدم توجه حاصل ناآگاهی است. از این رو لازم است نسبت به آن‌ها آگاهی بیشتری داشته باشید. به علاوه قانون نیز راهکارهایی را برای جلوگیری از مشکلات پیش‌بینی کرده است. یکی از مباحثی که باید در ازدواج رعایت شود، تعیین مهریه است اما گاهی زوجین بدون تعیین مهریه فارغ از نوع آن، اقدام به عقد ازدواج و روابط زناشویی می‌نمایند. در این موارد قانون مهریه را همچنان برای زن در نظر می‌گیرد و آن را به عنوان مهرالمثل می‌شناسد. توضیح مبحث مهرالمثل در این مقاله با توجه به کمک وکیل خانواده و بیان مسائل جانبی مهر المثل را بررسی می‌کنیم.
مهریه چیست؟
قانون به موجب عقد ازدواج حقوق و تعهداتی را برای زوج و زوجه در نظر گرفته است. مهریه یکی از مواردی است که شوهر تعهد به پرداخت آن به عنوان یکی از حقوق زن دارد. قانون مدنی در ماده 1082، مهریه را این گونه تعریف می‌کند:
«به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.”
برخلاف باور عرف، مهریه یک نوع حق مالی به‌شمار می‌رود که زن به محض جاری شدن صیغه عقد مستحق دریافت آن است. در حالی که عموما تقاضای مهریه هم زمان با تقاضای طلاق صورت می‌گیرد.
انواع مهریه
به توصیه وکیل خانواده پیش از بیان انواع مهریه، باید انواع عقد ازدواج را بررسی کرد. چرا که مهریه در هر یک از آن‌ها متفاوت است.
ازدواج به صورت عقد دائم یا موقت صورت می‌گیرد.
در عقد موقت صحیح بودن عقد، به تعیین و پرداخت مهریه وابسته است. در حالی که در عقد دائم امکان جاری کردن صیغه نکاح بدون تعیین مهریه نیز وجود دارد.
با این وصف می‌توان گفت، مهریه در عقد دائم به سه صورت است:
مهر المسمی و مهر المثل و مهر المتعه.
مهر المسمی
مهر المسمی به معنای مهریه‌ای است پیش از جاری شدن صیغه نکاح تعیین شود. همان مهریه‌ای که بیشتر ما می‌شناسیم عنوان مهرالمسمی دارد. مهریه‌ای که می‌تواند، سکه، خانه، پول نقد، گل یا هر مورد دیگری باشد که توسط طرفین تعیین می‌شود.
آنچه در تعیین مهریه باید مورد توجه قرار گیرد، این است که مورد مهریه باید مالیت داشته و قابل ارزش‌گذاری باشد. یعنی هر آنچه طبق عرف یا قانون مال محسوب نشود و قابل خرید و فروش نباشد، نمی‌تواند به عنوان مهریه تعیین شود.
مهرالمثل
مهرالمثل به معنای مهریه‌ای است که طبق شرایط قانونی تعیین می‌شود. در صورتی که در عقد دائم هنگام جاری شدن عقد ازدواج مهریه تعیین نشده باشد و عمل زناشویی انجام گیرد، طبق شرایط قانونی مهرالمثل تعیین می‌شود.
مهرالمتعه
مهر المتعه نیز در ماده 1093 قانون مدنی این گونه تعریف شده است:
هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد ، زن مستحق مهرالمتعه است.
نحوه تعیین مهر المثل
با توجه به اینکه مهرالمثل طبق قانون تعیین می‌شود، شرایط و نحوه آن نیز به موجب قانون است.
به موجب ماده 1091 قانون مدنی، «برای تعیین مهرالمثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به امثال و اقران و اقارب و همچنین معمول محل و غیره در نظر گرفته شود.»
تشخیص این امور نیز به عهده دادگاه و کارشناس رسمی دادگستری صورت می‌گیرد.
پرداخت مهریه
همان‌طور که بیان شد، مهریه به عنوان یکی از حقوق زن به شمار می‌رود و در صورت مطالبه، زوج ملزم به پرداخت آن است. در واقع اگر پرداخت مهریه مشروط نیست و مرد موظف است آن را به زن پرداخت کند. در این مساله زن می‌تواند از حق حبس خود استفاده کند، به این معنا که تا زمان عدم دریافت مهریه از مرد تمکین کند. در مورد نیز هیچ منع قانونی وجود ندارد و زن همچنان مستحق مهریه است.
در صورتی که در مورد نفقه شرایطی همچون عدم تمکین زن و نشوز، موجب از بین رفتن حق زن برای دریافت به شمار می‌رود.
آیا مانعی در پرداخت مهرالمثل وجود دارد؟
مهر المثل شرایطی مانند مهریه یا همان مهر المسمی دارد اما نکته قابل توجه در مهر المثل، پرداخت آن در با انجام رابطه زناشویی است. به عبارت بهتر اگر رابطه زناشویی میان طرفین صورت بگیرد، در صورتی که هیچ گونه عقدی بین آن‌ها نیز نباشد، علاوه بر مجازات زنا، مهر المثل نیز باید به زن پرداخت شود.
تعیین پرداخت مهر المثل
در پرداخت مهریه باید این مورد را در نظر داشت که مهر المثل پیش از عدم نزدیکی می‌تواند با توافق طرفین شود ولی در صورتی که نزدیکی انجام شده باشد، مهر المثل به زن تعلق مي‌گیرد.
همچنین تعیین مهریه اگر به عهده زوجه باشد، وی نمی‌تواند بیش از مهمر المثل آن را تعیین نماید. در حالی که مفهومی مخالف آن نشان می‌دهد، تعیین مهریه توسط مرد هیچ گونه محدودیتی در میزان ندارد علاوه بر اینکه نباید کمتر از مهر المثل باشد.
وکیل خانواده و بیان مبحث مهر المثل
مهریه یکی از مباحث پر چالش میان خانواده هاست که در دادگاه خانواده مطرح می‌شود. در واقع در قدم اول برای مطالبه مهریه این درخواست لفظی از سوی زن صورت می‌گیرد. اگر مرد آن را پرداخت ننماید، زن می‌تواند با ارسال اظهارنامه رسمی مبلغ مهریه را از مرد مطالبه کند. در نهایت اگر به این طریق هم ممکن نشد، ضمن ارائه دادخواست به مراجع قانونی این مطالبه صورت می‌گیرد. دادگاه نیز با بررسی شرایط زوج دستور به پرداخت مهریه می‌نماید. در تمامی این مراحل حضور وکیل خانواده می‌تواند ضمن مشاوره و راهنمایی شما، مسیر مطالبه مهریه را آسان‌تر نماید.