وکیل خانواده در صدور مجوز دادگاه برای ازدواج دختر
در مقاله ی وکیل خانواده در صدور مجوز دادگاه برای ازدواج دختر ، قرار است شما شرایطی را بخوانید که باعث می شود تا مرجع قضایی مجوز ازدواج دختره دوشیزه بدون اذن پدر را صادر نماید . گاهی پیش می آید که پدر بدون دلایل محکمه پسند و قانع کننده ، اجازه ی ازدواج دختر دوشیزه ی خود را با فرد خاصی نمی دهد . برای این موارد نیز در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران تدبیری اندیشیده شده است . در قانون مدنی در ماده ی 1043 به این مسئله اشاره شده است که اگر دختری که اذن پدرش را برای ازدواج ندارد ، پسر هم کفو و هم تراز خود را پیدا کرده باشد می تواند با معرفی وی به دادگاه ، اذن ازدواج بگیرد .
اجازه ازدواج دختر با کی است ؟
در ماده ی 1043 قانون مدنی کشور آمده است که اگر چه ازدواج دختر باکره تنها با اجازه ی والد و پدر او انجام می شود ، اما در مواردی که پدر راضی به ازدواج نباشد و اجازه ی ازدواج دختر را ندهد و همچنین دختری که به سن رشد رسیده است ، فردی را که هم تراز با خود باشد پیدا کرده باشد ، می تواند دادخواست اجازه ازدواج به دلیل خودداری پدر از اذن ازدواج بدون دلیل شرعی و قانونی را تنظیم کرده و به دادگاه خانواده ارائه نماید و با رای دادگاه اقدام به ثبت ازدواج رسمی کند .
عدم دسترسی به ولی قهری برای اجازه ازدواج
در ماده ی 1044 قانون مدنی ایران بیان شده است که اگر دوشیزه در هنگام ازدواج با غیبت یا عدم دسترسی به ولی قهری مواجه گردد ، میتواند با اجازه ی دادگاه به ثبت رسمی ازدواج با پسر مورد نظر خود بپردازد . می بایست بدانید که اگر ولی قهری دختر ، زنده نباشند ، محجور باشند و یا تحت قیمومیت کسی باشند ، دختر در ازدواج مستقل بوده و نیازی به اجازه ی کسی ندارد .
وکیل پایه یک خانواده می گوید : در نتیجه با توجه به اینکه به شکل قانونی اذن پدر برای ازواج دختر دوشیزه واجب است ، اما اگر شرایطی به وجود آید که پدر و یا جد پدری او در محل حاضر نباشند ، و همچنین به آن ها دسترسی نیز نداشته باشد و عادتا اجازه از آن ها ممکن نباشد ، و دختر به ازدواج نیاز داشته باشد ، تحت این شرایط دختر می تواند بدون اذن پدر ازدواج نماید .
نکته ای که لازم می دانیم تا متذکر شویم این است که ” موارد مشمول ماده 1043 و 1044 که بر لزوم اجازه پدر در مورد دختر باکره تأکید دارد و در عین حال در شرایطی امکان ازدواج از طریق حکم دادگاه را تسهیل میکند، ارتباطی با سن و سال و نیز بلوغ دختر ندارد و صرف اینکه دختر باکره باشد حتی اگر سن بالایی داشته باشد یا اگر قبلا ازدواج کرده و طلاق گرفته باشد، اما همچنان باکره باشد مشمول مقررات مذکور است. ”
مثالی از دادخواست نامه مجوز ازدواج بدون اجازه پدر
” تعیین خواسته و بهای آن: صدور حکم بر اجازه ي ازدواج به دليل خودداري پدر از اجازه ي مزبور بدون دليل شرعي و قانوني
دلایل و منضمات دادخواست: ۱- فتوکپي مصدق شناسنامه ۲- فتوکپي توافقنامه اينجانبه و همسر آينده در شروط دوازده گانه و مهريه
رياست محترم مجتمع قضايي / دادگستری ……
احتراماً به استحضار عالي مي رساند:
1- اينجانبه …… فرزند …… داراي دانشنامه ليسانس…… با داشتن ۲۳سال سن قصد دارم با آقاي…… فرزند….. متولد…… داراي مذهب……. و داراي شغل ….. که در خانواده اي مذهبي متولد گرديده و پايبند به مسائل شرعي و مذهبي مي باشد ازدواج نمايم.
۲- با کمال تاسف پدر اينجانب (خوانده) بدون دليل شرعي و قانوني با ازدواج اينجانب با مشارالیه مخالفت مي نمايد و از دادن اذن جهت ازدواج امتناع مي ورزد.
۳- خوانده شروط دوازده گانه ضمن عقد نکاح را پذيرفته و تعهد به پرداخت تعداد ….. سکه بهار آزادي به عنوان مهريه نموده است.
۴- عليهذا با تقديم اين دادخواست، با عنايت به مراتب فوق مستنداً به ماده ۱۰۴۳ قانون مدني صدور حکم مبنی بر اجازه ازدواج با نامبرده مورد استدعاست. ”
محل امضاء مهر
چگونگی رسیدگی دادگاه به دادخواست
طبق نظر وکیل پایه یک خانواده در صورتی که دلیل درخواست مجوز ازدواج ، مجهول المکان بودن و عدم دسترسی به پدر باشد ، دادگاه طبق ماده 73 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب ، در روزنامه های کثیر الانتشار ، زمان دادرسی و دادخواست و ضمایم آن منتشر می شود .
اگر در هنگام تشکیل جلسه دادگاه ، دختر حاضر باشد و فرد خوانده شده در روزنامه ها حضور پیدا نکند ، ” خواهان اظهار میکند که خواسته من به شرح دادخواست تقدیمی است. ”
دادگاه دستور می دهد که واحد مددکاری به تحقیق و جستجو در محل زندگی اعلام شده ی پدر خواهان بپردازند و همچنین از وضعیت اجتماعی و اخلاقی او تحقیقی به دست آورند .
پس از بررسی های به عمل آمده از تحقیقات ، دادگاه در جلسه ای دیگر شاهد ها را فراخوانده و به بررسی مشخصات داماد می پردازد . و در صورت صلاح دانشتن مرجع قضایی ، حکم ازدواج یا عدم ازدواج صادر می گردد .
نکاتی درباره اذن ولی در ازدواج دختر
نکته حائز اهمیت این است که موضوعیت بحث اذن ولی در ازدواج دختر باکره به باکره بودن یا دوشیزه بودن بازمیگردد . این بدان معنی است که شرط اصلی و اولیه موضوعیت اذن ولی این موضوع است و نه سن دختر .
از سویی دیگر بحث اذن در ازدواج دختر در ازدواج دائم مطرح میشود و در ازدواج موقت مطرح نمیشود.
اذن ولی در ازدواج دختر با پدر و جدپدری میباشد، لذا در صورت فوت پدر و در صورت حاضر بودن جد پدذی اذن ازدواج بر عهده پدربزرگ دختر میباشد. در صورتی که جدپدری نیز فوت نموده باشد اذن در ازدواج لازم نمیباشد و شخص دیگری این حق را ندارد نه اقوام و عموهای دختر، بلکه اذن ازدواج دختر با مادر وی نیز نمیباشد.
شرایط دختر برای کسب اجازه از دادگاه برای ازدواج
همانطور که دانستیم بنا به شرایطی دختر میتواند بدون اذن ولی قهری خود اقدام به ازدواج نماید . در ادامه میخواییم بدانیم این شرایط شامل چه موقعیت هایی میشود و دختر چگونه میتواند برای ازدواج بدون اخذ اذن از والد خود اقدام نماید.
- در صورت مضایقه و مخالفت پدر و جد پدری با ازدواج دختر بدون دلیل موجه
- دختر باید به سن 13 سال تمام شمسی و پسر به سن 15 سال تمام شمسی رسیده باشند .
- پدر و یا جدپدری بدون دلیل موجه از دادن اجازه مضایقه نماید .
- معرفی کردن کامل مردی به دادگاه از قبیل شغل ، تحصیلات ، میزان دارایی و درآمد .
- اعلام شرایط نکاح و مهر که بین طرفین تعیین شده .
- درصورتی که دختر باکره باشد .
اخذ اجازه ازدواج دختر از دادگاه جهت ازدواج
- پدر یا جد پدری در محل حضور نداشته نباشد
- استیذان از آنها معمولا ممکن نباشد
- دختر احتیاج به ازدواج داشته باشد
عملکرد دادگاه در قبال دختر برای اخذ ازدواج بدون اذن ولی
- تحقیق از و وضعیت اجتماعی و اخلاقی پسر از راه واحد مددکاری یا شهادت شهود .
- تحقیق در خصوص محل اقامت پدر در صورتی که پدر مجهول المکان معرفی شود .
- أخذ نظریه پزشکی قانونی و گواهی عدم سوء پیشینه .
برای ازدواج بدون اذن پدر باید چه کنیم؟
برای ازدواج بدون اذن پدر باید چه کنیم؟ این سوالی است که ممکن است از برخی از افراد شنیده باشیم. اصولا ازدواج بدون اذن ولی میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد . علی رغم آنکه میدانیم برای ازدواج دختر ، اذن ولی وی ضروی است اما باید در نظر داشته باشیم که شرایط و راه حل هایی نیز برای ازدواج دائم بدون اذن پدر نیز وجود دارد.
اولا به عنوان اولین راه حل ، در صورتی که پدر بدون عذر موجه از دادن اذن ازدواج به دختر باکره خودداری میکند ، دختر میتواندبه جدپدری خود برای اخذ اذن ازدواج مراجعه نماید.
دراین میان اما راه حل دیگری نیز وجود دارد و آن کسب اجازه از دادگاه با ارائه مدارک و شواهد موجود و همچنین ارائه دلیل محکمه پسند میباشد . در این صورت دختر باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضاییی مراجعه نماید و دادخواست خودرا جهت کسب اجازه از دادگاه و ازدواج بدون اخذ اجازه از ولی قهری ثبت نماید. در این بین دختر باید ثابت نماید که ولی قهری اش بدون عذر موجه اقدام به عدم اذن برای ازدواجش نموده است . پس از کسب اجازه ازدواج از دادگاه دختر میتواند اقدام به عقد نکاح و ثبت آن نماید.
اجازه پدر برای ازدواج دختر تا چه سنی مورد نیاز میباشد؟
حال که مواردی چند را درباره ازدواج دختر بدون اخذ اجازه از ولی قهری اش دانستیم و درک نمودیم که با چه شرایطی میتواند برای این امر اقدام نماید ، میخواهیم بدانیم که آیا قانون گذار، سن بخصوصی را در لزوم وجود اذن پدر برای ازدواج دختر باکره، در نظر گرفته است یا خیر؟
در این خصوص باید در نظر داشته باشیم که در قانون مدنی و در مواد 1043 و 1044 دربار اخ اجازه دختر از دادگاه برای ازدواج بدون اذن ولی شرز مهم باکره بودن ختر میباشد و در این میان سن دختر و همچنین ازدواج اول یا مکرر دختر در صورتی که باکره باقی مانده باشد مد نظر نمیباشد .
به عبارتی، مادامی که دختر، باکره است، ولو اینکه پیش از این ازدواج کرده باشد و مادامی که پدر یا جد پدری او، در قید حیات باشند و با دلیلی موجه، از دادن اذن برای ازدواج او، خودداری کنند، دختر، حسب مورد، به اذن پدر یا جد پدری، برای ازدواج خود، احتیاج داشته و ازدواج او بدون اذن پدر، غیر نافذ خواهد بود.
ازدواج دختر 30 ساله بدون اذن پدر
قابل ذکر است که در صورتی که دختر 30 سال به بالا سن داشته باشد و در سلامت کامل عقل و هوشیاری باشد و بنا بر عرف جامعه موفق محسوب شود میتواند بدون اذن پدر و یا جد پدری اقدام به ازدواج نماید. برای این امر دختر به دو شاهد و ارائه مدارک مورد نیاز دارد.
قابل ذکر است که چندی پیش طرحی توسط یکی از نماینگان مجلس مطرح شد که با آن موافقتی انجام نشد. در آن طرح بیان شده بود که دختر 28 ساله بالکره بالغ و رشید در صورتی که 5 سال سابقه کاری داشته باشد میتواند بدون اذن ولی اقدام به ازدواج نماید.
جرم ازدواج بدون اذن ولی
پیشتر در خصوص شرایط و مراحل ازدواج بدون اجازه پدر دختر، توضیح دادیم و گفتیم که در چه مواردی، داشتن اذن پدر برای ازدواج دختر، ضروری است. در این بخش، قصد داریم، به یکی از پرسش هایی که پیرامون مساله ازدواج بدون اجازه پدر مطرح می گردد، پاسخ دهیم.
سوالی که شاید برای خیلی از افراد مطرح شود این است که در صورتی که دختری باکره بدون اذن ولی قهری خود اقدام به ازدواج نماید ، آیا این عمل وی جرم محسوب میشود و یا خیر ؟
در پاسخ به این پرسش مهم باید در نظر داشته باشیم که جرم انگاری توسط قانونگذار و در محل قانون اتفاق می افتد و هیچ چیز بجز آنهایی که صراحتا به جرم بودن آنها تصریح شده باشد ، جرم نیست.
درباره این موضوع مشخص شاهد هستیم که قانون گذار در هیچ یک از متون حقوقی اشاره ای به جرم بودن ازدواج دختر باکره بدون اذن ولی خود نداشته است و صرفا در مواردی که وجود این اذن را ضروری دانسته است عدم وجود اذن ولی برای ازدواج را سبب غیرنافذ دانستن عقد جاری شده میان دختر و پسر دانسته است .
نتیجتا آنکه ازدواج بدون اذن پدر جرم نمیباشد و مجازاتی را در پی نخواهد داشت اما ممکن است آن عقد را غیر نافذ کند.
شرایط ساقط شدن اذن پدر
در ماده 1043 و 1044 قانون مدنی در خصوص رضایت پدر برای ازدواج دختر باکره شرایطی بیان شده است که براساس آنها اذن پدر برای ازدواج دختر ساقط میشود . مواردی که در این دوماده بیان شده است ازعبارت اند از :
نحوه ساقط کردن اجازه پدر، در مورد ازدواج دختر، بر اساس ماده 1043 قانون مدنی، بدین صورت بوده که دختر باید با مراجعه به دادگاه، مردی را که قصد ازدواج با وی را داشته، به دادگاه معرفی نموده و شرایط نکاح و مهریه خود را نیز به دادگاه ارائه نماید. در این صورت، چنانچه پس از حضور پدر در دادگاه، دلایل وی برای مخالفت با ازدواج دختر، قانع کننده نباشد، دادگاه، رای بر اجازه ازدواج دختر باکره را صادر خواهد کرد.
چرا اجازه ولی برای ازدواج دختر لازم است ؟
در این مقاله در خصوص اجازه و اذن ولی برای ازدواج دختر باکره دانستیم اما میخواهیم بدانیم اصلا این الزام از کجا آمده است و چرا دختر برای ازدواجش نیاز به اذن ولی خود دارد؟
در فقه اسلامی شرایط خاصی برای ازدواج دختران در نظر گرفته شده است و حقوق و تکالیفی را بر گردن آنها نهاده اند . از جمله مهم ترین تکالیفی که بر گردن دختران برای ازدواجشان در فقه اسلامی است اخذ اجازه از ولی قهری خود برای عقد میباشد.
برای این موضوع از فقها و عالمان دینی دلایلی بیان شده است. از جمله این موارد میتوان به حمایت از دختر در مسئله هایی مانند مهریه طلاق حضانت و وراثت میباشد که ممکن است دختر به تنهایی نتواند از پس آن بربیاید و نیاز به حمایت خانواده در آن داشته باشد.
از سویی دیگر میتوان اینگونه بیان داشت که هدف از ازدواج وحدت و مودت بین افراد میباشد و اخذ اجازه از ولی قهری به نوعی پذیرش همسر دختر و خانواده وی توسط خانواده دختر میباشد تا به نوعی هموار تر و راحت تر فرد جدید مورد پذیرش در خانواده قرار بگیرد .
مدارک لازم برای اخذ اجازه ازدواج از دادگاه
مدارک لازم جهت اخذ اجازه از طریق دادگاه برای ازدواج دختر باکره در صورتی که دختر به اذن پدر برای ازدواجش نیاز داتشته باشد و ازدواج موقت نباشد به ظرح زیر است :
- گواهی پزشکی قانونی مبنی بر باکرگی
- فتوکپی شناسنامه خود و همسر آینده
- ارائه مدارک لازم دال بر اینکه امکان گرفتن اذن پدر برای ازدواج میسر نیست. یا اگر پدر دختر در خارج از کشور می باشد، باید مدرکی را به دادگاه ارائه کند که این مورد را تایید نماید. یا اگر پدر بیمار باشد و شرایط خوبی برای اجازه دادن برای ازدواج را نداشته باشد، باید مدرک آن در دادگاه توسط دختر ارائه شود.
- ارائه اظهار نامه ابلاغ شده پدر هم برای این مورد ضروری می باشد.