تغییر نام در شناسنامه و نکات حقوقی مربوط به آن
نام انسان متاثر از فرهنگ ها و اقلیم زندگی انسان توسط والدین انتخاب می گردد انتخاب نام مناسب از جمله حقوقی است که والدین در مقابل فرزند بر عهده دارند. این نام به هر انسان هویت می بخشد در واقع، نام کلمه ای است که دوستان، خانواده و اطرافان برای فراخواندن آن انسان از آن استفاده می کنند.
پس از انتخاب نام توسط والدین براساس قانون ثبت احوال ایشان اقدام به دریافت شناسنامه می کنند که فرزندشان درطول زندگی جهت انجام امور می بایست از آن استفاده کنند.
با گذر زمان و تغییر فرهنگ و شرایط ممکن است فرزند از نام خود حس خوبی نداشته باشد یا حتی قستمی از فامیلی خود را دوست نداشته باشد یا پدر و مادر شناسنامه فرزند دیگرشان را که در کودکی فوت کرده است برای فرزند دیگر قرار داده اند حال باید چه کرد؟چگونه میتوان اسم را تغییر داد؟چگونه می شود سن را درشناسنامه تغییر داد؟
در ادامه نظر وکیل پایه یک دادگستری را پیرامون نکات حقوقی موارد فوق جویا شدیم.
مدارک لازم جهت تغییر نام در شناسنامه
ماده 20 قانون ثبت احوال درخصوص تغیرنام شناسنامه مقرر داشته انتخاب اسامی که
موجب هتک حیثیت و مقدسات اسلامی باشند
عناوین کشوری یا لشکری و القاب
نام های زننده و مستهجن
نام های نامتناسب با جنس
نام های معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش های والای انسانی
نام هایی که موجب تحقیر اشخاص می شود یا دارای معنای لغوی که در جامعه قابل پذیرش نباشد ممنوع و قانون تغییر آن ها را جایز دانسته است.
در صورتی که شخصی معتقد باشد که نام کوچک او ، اسمی نیست که به آن علاقه دارد و همگان او را به اسم دیگری می شناسند و او را به آن نام، مخاطب قرار می دهند، با انجام تشریفات خاص قانونی ، می تواند اسم کوچک خود را تغییر دهد.
شرایط قانونی درخواست تغییر نام چیست؟
- سن 18 سال به بالا.
- حکم رشد برای سن کمتر از 18 سال .
- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه جهت فرزندان کمتر از 18 سال.
- سرپرست قانونی ( قیم ، امین ، وصی ) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.
مدارک مورد نیاز تغییر نام در شناسنامه چیست؟
ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن.
تکمیل فرم درخواست تغییر نام
محل مراجعه برای تغییر نام در شناسنامه کجاست؟
برای تغییر نام کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند.
تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) و طرح در هیات حل اختلاف اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال کننده اعلام خواهد شد.
رای هیات حل اختلاف جهت تغییر نام
نظر به اینکه درخواست تغییر نام می بایست در هیات حل اختلاف اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) مطرح و نسبت به آن با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اتخاذ تصمیم گردد . فلذا موافقت با تغییر نام مورد درخواست موکول به رای صادره از سوی هیات حل اختلاف خواهد بود .
اقدامات لازم پس از وصول رای هیات حل اختلاف
الف :در صورتی که رای صادره موافق خواسته درخواست کننده صادر شده باشد پس از رؤیت متقاضی و تقاضای اجراء نسبت به تعویض شناسنامه با نام جدید اقدام خواهد شد.
ب :چنانچه رای صادره مخالف خواسته درخواست کننده صادر شده باشد متقاضی پس از رؤیت آن در صورت تمایل می تواند باستناد ماده 4 قانون ثبت احوال ظرف مهلت مقرر ( 10 روز از تاریخ ابلاغ ) نسبت به تصمیم متخذه به دادگاه معاون امور اسناد هویتی سازمان ثبت احوال اظهار داشت:اکنون تقاضای تغییر نام در کمیته ویژه ای با عنوان «کمیته نام» که در سازمان ثبت احوال تشکیل شده، رسیدگی می شود و در صورتی که مغایرتی با دستورالعمل تغییر نام وجود نداشته باشد، با آن موافقت می شود.
چه نام هایی قابل تغییر در شناسنامه اند ؟
بموجب ماده 20 قانون ثبت احوال و تبصره های آن انتخاب نام های زیر ممنوع و دارندگان آنها می توانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام نمایند .
– تغییر نام کسانی که تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است .
– اسامی مرکبی که عرفا” یک نام محسوب نمی شوند ( اسامی مرکب ناموزون )
مانند : ” سعید محمد، لیلا فاطمه ، جعفر معروف به جواد و ….”
– عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان .
مانند : ” سروان ، دکتر ، شهردار و یا سروان حسین و و شهردار محمد”
– القاب – اعم از ساده و مرکب .
مانند : ” خان ، شوکت الملک ، سلطانعلی ”
– اسامی زننده و مستهجن
– نام هایی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهای والای انسانی است .
مانند : گرگ ، قوچی و ….”
– نام هایی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد .
مانند ” لات ، خونریز ، چنگیز و … ”
– نام هایی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد .
مانند : ” گت آقا ، کنیز ، گدا و … ”
– اسامی نامتناسب با جنس .
مانند : ” ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور”
– حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص .
مانند : ” قلی ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ ”
– تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که بدلیل عدم آشنائی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده .
مانند : ” زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … ”
– هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده .
– هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده .
-تغییر نام ها از صورت عربی به شکل فارسی
مانند اسمعیل به اسماعیل ، اسحق به اسحاق و …
-تغییر نام کسانی که با تأیید مراجع ذیصلاح به دین مبین اسلام مشرف می شوند .
-تغییر نام کسانی که نام آنها اسامی ایام هفته باشد
پیشوند ” عبد ” خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی می تواند تقاضای حذف آنرا بنماید .
آیا میتوان اسم مذهبی را تغییر داد؟
تغییر اسم مذبی در سالهای اخیر کمی مشکل بوده است ، هرچند که در سالهای قبل تر این امر تقریبا سخت و غیر ممکن بود اما حالا با آیین نامه های جدید این امر کمی راحت تر شده است . به طور کلی میتوانید نام مذهبی خود را تغییر دهید و نام مذهبی دیگر یا نام غیر مذهبی بگذارید منتها اگر نام جدید فراوانی بیشتری داشته باشد این امر راحت تر صورت میپذیرد.
بهتر است اگر نام مذهبی ای دارید و میخواتهید نام غیرمذهبی ای روی خودتان بگذارید با یک کیل در این خصوص صحبت نمایید چراکه نوع ارائه و دفاع شما از نام جدید و ارائه دلایل برای تغییر نام مذهبی خویش بسیار حائز اهمیت میباشد.
تغییر نام برای اقلیت های دینی ممکن است؟
تمامی افرادی که شناسنامه خود را در ایران تهیه نموده باشند میتوانند در خواست تغییر نام یا نام خانوادگی خود را به سازمان ثبت احوال و یا دادگاه عمومی بدهند . در این میان اقلیت های دینی نیز استثنا نیستند و میتواننند درخواستخود را برای این امر ثبت نمایند .
اقلیت های دینی نیز در این مسیر مانند دیگر افراد عمل کرده و اجازه تغییر نام آنها در تبصره 3 و 4 ماده 20 قانون ثبت احوال کشور آمده است.
تغییر نام نوزاد ممکن است؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت بله . البته که شرایط سختگیرنه تری وجود دارد و بایستی یکسری از شرایط محرز شود تا بتوانید نام نوزاد ود را تغییر دهید . از جمله این موارد وجود اسم های خارج از عرف و شئونات اسلامی و اسم هایی که سبب تحقیر حیثیت و شخصیت نوزاد در آینده میشود .
تکلیف مدارک و اسناد شخصی پس از تغییر نام
حال نام خود یا نام خانوادگی خود را تغیییر داده ایم ، تکلیف مدارک و اسنادی که پیش از این تهیه نموده ایم چه میشود . اسنادی مانند مدارک تحصیلی از آموزش و پروش یا اسناد خانه و ماشین و ازدواج .
همانطور که قابل حدس میباشد شما پس از تغییر نام خود یا نام خانوادگی تان ملزم هستید مدارکتان را نیز به روز نمایید . در ایمن صورت شما با نشان دادن شناسنامه جدید و اسناد مبین تغییرات صورت گرفته درخواست خود را برای تغییر و به روز رسانی آنها صادر می نمایید.
نکته ای که باید به آن دقت نمود این است که این دست از مدارک و اسناد تنها یکبار به دلیل تغییر نام ، به روز می شوند پس لازم است که توجه و دقت کافی برای این قبیل موضوعات به خرج دهید تا اشتباهی در این مسیر رخ ندهد.
تغییر نام و محرومیت از ارث
یک سوالی که ممکن است ذهن برخی افراد را به خود مشغول نموده باشد این است که آیا تغییر نام خانوادگی سبب میشود که فرد از ارث نیز محروم شود؟
خیر، چنین چیزی ممکن نمیباشد. یعنی به تبع هم فامیلی بودن با پدر ارث تقسیم نمیشود ، بلکه رابطه خونی در اینجا مطرح است و هیچ شخصی نمیتواند به دلیل تغییر نام خانوادگی شما حقوق شمارا در ارث و وصیت از بین ببرد .
تغییر نام شما به صورت قانونی در شناسنامه اتان ثبت شده است و در کنار آن نام خانوادگی قبلی شما نیز میبشاد پس جایی برای نگرانی از این موضوع نمیباشد.
ثبت درخواست تغییر نام خانوادگی به طور اینترنتی
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و گسترش استفاده از آن در میان مردم و همچنین تلاش برای کم کردن فشار بر روی دستگاه های دولتی ، برخی از امور اداری علی رغم انجام به صورت حضوری، به صورت اینترنتی نیز انجام میشوند .
در اینجا نیز برای ثبت در درخواست تغییر نام خانوادگی شما میتوانید در خواست خود را بصورت اینترنتی در سایت سازمان ثبت احوال کشور ثبت نمایید . پس از ثبت درخواست ، سازمان بت احوال مدارک شما را بررسی و شما را احراز هویت مینماید. در این مرحله ممکن است نیاز باشد یکبار برای شناسایی واحراز هویت در صورت وجود مشکل به صورت حضوری در سازمان ثبت احوال حاضر شوید.
پس از اتمام مراحل ثبت درخواست و احراز هویت مراحل قانونی شما شروع و کار در مرحله اجرا قرار میگیرد .
هزینه تغییر نام
تغییر نام ازچمله دعاوی غیرمالی محسوب میگردد ، از سویی ساطمان ثبت احوال هزینه تغییر نام را در هرسال معین مینماید ف پس به طور دیق نمیتوان گفت که برآورد هزینه برای تغییر نام چه مقدار میباشد.
معمولا باتوجه به سن ، جنسیت، وضعیت تاهل ، محل زندگی میتواند تعرفه ی تغییرنام در سازمان ثبت احوال میتفاوت باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشترپیرامون این مطلب میتوانید با وکلای معتبر این مجموعه به صورت رایگان مشورت نمائید.